100 Pomników Historii na 100-lecie odzyskania niepodległości - to jeden z pomysłów, jakimi Pałac Prezydencki oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego chcą uczcić niezwykłą i wyjątkową rocznicę roku 2018. W czwartek w Pałacu odbyła się uroczystość, podczas której jedenaście kolejnych miejsc uzyskało ten szczególny tytuł.

To szczególna odpowiedzialność administratorów, opiekunów. Ale i dużo większe możliwości pozyskiwania środków publicznych na utrzymanie, na renowację

— tłumaczy w rozmowie z wPolityce.pl Wojciech Kolarski, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta.

WIĘCEJ: Mamy 11 nowych Pomników Historii. Wśród nich Kopiec Kościuszki i stadnina w Janowie Podlaskim

Po dzisiejszej uroczystości liczba obiektów, która uzyskała miano Pomnika Historii sięgnęła 81. W przyszłym roku prezydent Andrzej Duda ma wręczyć dziewiętnaście kolejnych certyfikatów.

To oczywisty, symboliczny wymiar. Prezydent podkreślił zamiar uczynienia z wręczenia rozporządzeń - uroczystości uczczenia setnej rocznicy odzyskania niepodległości

— tłumaczy Kolarski.

Kategoria „Pomnika Historii” jest uznawana za drugie - po wpisaniu na listę UNESCO - uhonorowanie ważnych dla Polski miejsc kultury i historii.

Stulecie odzyskania niepodległości zostanie uczczone liczbą stu Pomników Historii. Nasza historia odzyskania niepodległości jest rzutowana na nasze wielkie dzieje

— mówi Kolarski.

Cały proces przyznawania takiego certyfikatu jest długotrwały, skrupulatny. Podpis prezydenta wieńczy dzieło lokalnych społeczności, którzy starają się o ten tytuł. Taki wniosek jest opiniowany przez odpowiednie gremia, trafia do Ministerstwa Kultury, wreszcie do prezydenta. Niełatwo jest uzyskać ten wyjątkowy status, stąd tak wielka radość i podniosła atmosfera takich dni jak dziś. To obiekty z całej Polski, które są świadectwem różnych epok, myśli inżynieryjnej, burzliwych losów Polski. Są tam obiekty sakralne, ale i świeckie - wszystkie zaś są wyrazem wielkiego podkreślenia nie tylko docenienia naszych dziejów, ale również działań inicjatyw lokalnych

— dodaje współpracownik prezydenta Andrzeja Dudy.

Sam prezydent wygłosił w Pałacu z tej okazji okolicznościowe przemówienie, które można obejrzeć i przeczytać poniżej.

Serdecznie witam wszystkich Państwa w Pałacu Prezydenckim na tej bardzo ważnej uroczystości, która – dzięki ogromnemu wsparciu Pana Premiera – daje szansę na zrealizowanie wielkiego zamierzenia, jakie razem podjęliśmy. A mianowicie: że na stulecie odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości będzie 100 Pomników Historii, czyli 100 obiektów zostanie w Polsce wpisanych na tę ważną, prestiżową, istotną dla naszego dziedzictwa kulturalnego listę. Cieszę się, że dzisiaj kolejne 11 nowych obiektów do tej listy dołączy, 12. ‒ to rozszerzenie obiektu już wpisanego na tę listę.

Bardzo się cieszę, że to spotkanie tu, w Pałacu Prezydenckim, dzisiaj z tej ważnej okoliczności ma miejsce, i bardzo serdecznie Państwu dziękuję za przybycie. Czy ta lista jest ważna? Tak, w moim poczuciu jako Prezydenta Rzeczypospolitej jest bardzo ważna. Dla budowania pewnego obrazu naszej pamięci historycznej, a zatem budowania także obrazu polskiej tradycji, dla rozwoju polskiej kultury, a więc rozwoju także i Rzeczypospolitej na przestrzeni 1050 lat jej istnienia ‒ bo tak należałoby to powiedzieć.

O wielkiej części tych obiektów można mówić, że mają charakter eklektyczny – dlatego że powstały w swojej pierwotnej formie przed wieloma wiekami i trwając przez wieki, ulegały wielokrotnej modernizacji, czyli dostosowania do aktualnych trendów architektonicznych, do aktualnej mody panującej w danej epoce. A więc noszą na sobie ślady wielu epok. Są wielkim świadectwem naszej historii, tradycji, w wielu przypadkach ‒ rozwoju architektury światowej i są na pewno powodem do naszej wielkiej dumy.

Pokazują też istotę historii Rzeczypospolitej wielu kultur, wielu narodów, gdzie elementy kulturowe zaplatały się ze sobą ‒ gdzie dzisiejsza polska kultura i polska tradycja splatają w sobie wiele tradycji i elementy wielu kultur. Jakże wiele spośród obiektów, które znajdują się na Liście Pomników Historii, ma właśnie taką wartość. Oczywiście oprócz tego są też obiekty bardzo ciekawe, choćby dlatego, że pokazują polską myśl inżynierską – niezwykłą, w wielu przypadkach niepowtarzalną. My takie obiekty przecież mamy. Jeżeli mówimy o myśli inżynierskiej, to wśród obiektów, które dziś są wpisywane na listę ‒ wręczane są dziś nominacje, rozporządzenia podpisane przeze mnie jako głowę państwa ‒ można choćby wskazać tężnie ciechocińskie, które przecież na dobrą sprawę są obiektem inżynieryjnym.

Podobnie jak obiektem inżynieryjnym w gruncie rzeczy jest też kopiec Kościuszki w Krakowie wraz z jego otoczeniem – ale jest też i wielką pamiątką. Nawiasem mówiąc, cieszę się ogromnie, że wprowadzenie kopca Kościuszki na listę następuje w roku, który dla pamięci o Tadeuszu Kościuszce w Polsce jest tak ważny ‒ jest Rokiem Tadeusza Kościuszki. Jest zarazem rocznicą 200-lecia jego śmierci. Cieszę się, że ten wielki, narodowy obiekt także na Liście Pomników Historii się znajdzie.

Ale wszystkie obiekty, które na tej liście są i ją rozszerzają od tych dni, dokładnie od wczoraj – bo wczoraj zostały podpisane rozporządzenia, mogę to tutaj zdradzić – są obiektami bardzo ważnymi. Wszystkie mają dla naszej historii i naszej kultury ogromne znaczenie. Tak jak powiedziałem: mam nadzieję, Panie Premierze, że uda nam się tę listę do 100 obiektów w przyszłym roku uzupełnić. Te obiekty są więc 81 ze 100, a może w przyszłości ‒ mam też nadzieję ‒ z 1000. Ale to już daleka przyszłość.

Proszę Państwa, jeszcze raz: czy dla mnie, jako Prezydenta, jest to ważne? Ważne. Trochę dla żartu i z uśmiechem powiem, że tych 81 obiektów znajdzie się w tym roku na prezydenckiej choince ‒ będą przedstawione na bańkach, które zostaną specjalnie przygotowane, żeby tutaj, w Wielkiej Sieni na dole w Pałacu Prezydenckim, ustroić prezydencką choinkę na Boże Narodzenie. Tak więc każdy – czy opiekunowie każdego z tych obiektów, mieszkańcy miast, miasteczek, w których te obiekty się znajdują – jeżeli znajdzie się w świątecznym czasie w Pałacu Prezydenckim, będzie mógł swój wspaniały zabytek na prezydenckiej choince odnaleźć.

Szanowni Państwo, bardzo mnie cieszy, że 41. Konferencja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO odbyła się w tym roku w Polsce. Cieszy mnie, że jest tutaj obecny pan prof. Jacek Purchla, który w tym ważnym wydarzeniu brał istotny udział. Dziękuję za zaproszenie, Panie Profesorze, i dziękuję, że także mogłem ‒ jako Prezydent Rzeczypospolitej ‒ na dziedzińcu wawelskim Zamku Królewskiego w Krakowie brać udział w tym jakże ważnym i prestiżowym dla nas wydarzeniu.

Cieszę się też, że jeden z obiektów, które są już od dawna wpisane na Listę Pomników Historii, stał się też częścią Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO. Myślę tutaj o sztolni i kopalni w Tarnowskich Górach. Bardzo za to dziękuję. Cieszę się, że nasze obiekty, świadectwa naszej kultury, myśli inżynierskiej, nasze obiekty inżynieryjne stają się ‒ nie tylko w sensie ogólnym, ale także w sensie zmaterializowanym, poprzez wpis na listę – elementem uznanego światowego dziedzictwa.

Jeszcze raz bardzo serdecznie chciałem pogratulować wszystkim Państwu wpisu, który nastąpił, i proszę o opiekę nad tymi wspaniałymi obiektami, które Listę Pomników Historii od dzisiaj poszerzają.

Dziękuję serdecznie.

Marcin Fijołek, prezydent.pl