Zmarła Alina Janowska - aktorka i uczestniczka Powstania Warszawskiego. Informację o jej śmierci przekazał prezes Związku Artystów Scen Polskich.

Janowska urodziła się 16 kwietnia 1923 roku w Warszawie. Była aktorką filmową, teatralną, estradową i telewizyjną. Pytana o to, dlaczego została aktorką, odpowiadała, że po prostu się do tego nadawała. Wychowała się w rodzinie o artystycznych tradycjach.

Moja mama była aktorką i śpiewaczką, a tata doskonałym aktorem-amatorem i parodystą. Naśladował ludzi w sposób wręcz doskonały, gdziekolwiek gościliśmy to jego talent ściągał z okolicy całą miejscową inteligencję - lekarzy, inżynierów i starostę. Układał wręcz całe etiudy o gościach, którzy u nas bywali, naśladował ich głos i sposób chodzenia.

— wspominała Janowska w wywiadzie dla Wirtualnej Polski.

Jej prywatne życie to - jak mówią przyjaciele artystki - gotowy scenariusz na film.

Alina mogłaby swym życiorysem wypełnić kilka innych.

— powiedział o niej aktor i reżyser Andrzej Strzelecki.

W czasie wojny dziewięć miesięcy spędziła w celi na Pawiaku, gdzie trafiła za pomaganie Żydom.

II wojnę światową przeżyłam m.in. dzięki pomocy Ilse Glinickiej, pół Austriaczki, pół Estonki, przyjaciółki matki.

— mówiła artystka w 2008 roku podczas wernisażu wystawy poświęconej relacjom polsko-estońskim.

Glinicka pomogła Janowskiej w wydostaniu się z Pawiaka. Podczas Powstania Warszawskiego Alina Janowska była łączniczką (ps. „Alina”) 8. kompanii Batalionu „Kiliński” w Śródmieściu.

Po wojnie zamieszkała w Łodzi, gdzie występowała jako tancerka i piosenkarka w teatrach Domu Żołnierza i Syrena. Ukończyła też Szkołę Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej w Łodzi (1946 r.).

W 1947 r. wróciła do Warszawy. Przez dwa sezony występowała w Teatrze Nowym pod dyrekcją Juliana Tuwima, następnie w Teatrze Wojska Polskiego (późniejszy Dramatyczny). W latach 1952-1955 i 1960-1965 należała do zespołu Teatru Syrena. Jako aktorka Teatru Buffo (1956-60), w charakterze reżysera i choreografa współpracowała z Kabaretem „Szpak” i „Podwieczorkiem przy mikrofonie” - występując także w skeczach. W latach 1966-1980 należała do zespołu Teatru Komedia. Przez wiele lat występowała także w Teatrze Telewizji.

Jednocześnie zdobyła dużą popularność grając w pierwszych polskich filmach powojennych; zadebiutowała epizodem ulicznym w „Zakazanych piosenkach” (1946). Grała także m.in. w „Ostatnim etapie” (reż. Wanda Jakubowska, 1947) i „Skarbie” (reż. Leonard Buczkowski, 1948). Janowską można było oglądać również w m.in. „Ślepym torze” (1947), „Samsonie” (1961), „Dzięciole” (1970), „Dulskich” (1975), „Rozmowach kontrolowanych” (1990), „Feminie” (1991). W 2008 roku zagrała w filmie „Niezawodny system”, rok później w „Ostatniej akcji”. Ogromną popularność przyniosła jej w połowie lat 60. rola w serialu „Wojna domowa” Jerzego Gruzy, w którym zagrała Irenę Kamińską. Janowska wystąpiła także w innych serialach – „Czterdziestolatek”, Stawka większa niż życie”, „Lalka”. Aktorkę można było też oglądać w serialu „Złotopolscy”, w którym grała apodyktyczną Eleonorę Gabriel.

Janowska udzielała się również społecznie; dzięki determinacji artystki na warszawskim Żoliborzu powstało Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom „Gniazdo”. Stowarzyszenie organizuje zajęcia pozalekcyjne, wysyła też najmłodszych na ferie i wakacje. Janowska co roku uczestniczyła także w listopadowych kwestach na warszawskich Powązkach.

Była Kawalerem Orderu Uśmiechu. Została uhonorowana m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Za zasługi dla Warszawy”, Prometeuszem - Nagrodą Artystyczną Polskiej Estrady za szczególne osiągnięcia dla sztuki estradowej.

PAP/mall

-