Miało być przejrzyście i z poszanowaniem woli rodziców. Ale prawdopodobnie będzie tak, jak do tej pory. Ministerstwo Zdrowia zapowiada wprowadzenie od przyszłego roku obowiązkowych szczepień przeciwko pneumokokom. Rodzic, który odmówi zaszczepienia dziecka, może zostać ukarany grzywną.

W lipcu br. wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda stwierdził w rozmowie z wpolityce.pl, że nie jest zwolennikiem prawnego przymusu szczepień, który wynika z obowiązkowego kalendarza szczepień.

Uważam, że lepszym rozwiązaniem byłoby stworzenie nowej części koszyka, gdzie nie będzie obowiązku prawnego a gdzie będzie możliwa refundacja, w stu procentach bądź w jakiejś części

— mówił wówczas wiceminister Łanda.

Według nowych zasad, podobnych jak dla „normalnych” leków, miały być refundowane m.in. szczepienia przeciwko meningokokom czy pneumokokom, które dziś są jedynie zalecane, a więc nieobowiązkowe i nierefundowane przez państwo. Wygląda jednak na to, że plany te zostały odłożone na bliżej niesprecyzowaną przyszłość. Ministerstwo zamierza wprowadzić w życie „zamrożone” od wielu miesięcy rozporządzenie w sprawie włączenia od 2017 roku szczepień przeciwko pneumokokom do kalendarza obowiązkowych szczepień ochronnych. Oznacza to, że będą one refundowane „po staremu”, tak jak inne szczepienia, które są dziś na tej liście. Ministerstwo ogłosi przetarg, wygra jeden z producentów (nie będzie wyboru szczepionki), wszyscy rodzice będą musieli zaszczepić dzieci, a kto tego nie zrobi, narażony będzie na grzywnę.

Realizacja szczepień obowiązkowych nie ulegnie zmianie – w tym zakresie potrzebna jest pełna refundacja i przymus prawny. Tak więc w projekcie ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw nie znajdują się bynajmniej przepisy, które uchylałyby przepisy o PSO  - takiego zamiaru nigdy nie było

— twierdzi Milena Kruszewska, rzecznik Ministerstwa Zdrowia. Dodaje jednak, że „dla niektórych szczepień otworzy się możliwość refundacji w ramach wykazów leków refundowanych z różną odpłatnością, tak jak dla leków bez przymusu prawnego”. Kruszewska nie wyjaśnia, o które szczepienia może chodzić. Zapisy dotyczące szczepionek zostały wyłączone z nowelizacji ustawy refundacyjnej, którą przyjął już rząd i będą procedowane oddzielnie. Projekt zmian ma dopiero zostać skierowany niebawem do uzgodnień wewnętrznych. Trudno więc przypuszczać, by istniała choćby niewielka szansa na to, by nowe prawo obowiązywało od początku przyszłego roku. Jednocześnie do Sejmu trafiła już nowa ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Cofa ona przeniesienie finansowania szczepień z budżetu państwa do NFZ a jej przyjęcie przez Sejm pozwoli na wprowadzenie od nowego roku kosztownych, przymusowych szczepień przeciwko pneumokokom.

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniający rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych wprowadzający obowiązkowe szczepienie przeciwko pneumokokom dla wszystkich dzieci urodzonych od 1 stycznia 2016 r. został skierowany do Rządowego Centrum Legislacji i czeka na rozpatrzenia przez komisję prawniczą. Jeżeli zostanie zwolniony z komisji prawniczej, zostanie wówczas przedłożony do podpisu ministra zdrowia. Po podpisaniu przez ministra zdrowia rozporządzenia szczepienia te zostaną wpisane do kalendarza szczepień ochronnych na rok 2017. Jednocześnie informuję, że obecnie nie pracujemy nad rozszerzeniem obowiązkowych szczepień ochronnych o inne szczepienia niż szczepienia przeciwko pneumokokom

— wyjaśnia Milena Kruszewska z MZ.

Mamy więc do czynienia ze sporym chaosem – na różnym etapie legislacji jest kilka aktów prawnych, regulujących kwestię szczepień. Zamiast przejrzystych, racjonalnych ekonomicznie i społecznie regulacji w oparciu o porządną ustawę refundacyjną są półśrodki. Do tego dochodzi chaos komunikacyjny: rodzicom naprawdę trudno zrozumieć, jak to w końcu z tymi szczepieniami będzie. Dobrze by było, gdyby Ministerstwo Zdrowia krok po kroku, w zrozumiały dla laika sposób wyjaśniło swoje plany w tym zakresie…