Dzieci - świadkowie przestępstw muszą być obowiązkowo przesłuchiwane w odpowiednio przystosowanych do tego pomieszczeniach – w poniedziałek wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postepowania karnego, uzupełniająca wcześniejsze zmiany prawa w tym zakresie.

Do tej pory przesłuchiwanie dzieci-świadków w przyjaznych miejscach było dobrą praktyką, każdorazowo uzależnioną od decyzji sądu.

Od 27 lipca br. dzieci przesłuchiwane w trybie art. 185a i 185b kpk – czyli składające zeznania nt. przestępstw popełnionych z użyciem przemocy lub groźby karalnej, przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przeciwko rodzinie i opiece oraz przeciwko wolności - mogą zeznawać wyłącznie w pomieszczeniach spełniających określone standardy.

Eksperci są zgodni, że miejsce przesłuchania odgrywa bardzo ważną rolę w uzyskiwaniu od dzieci wiarygodnych i spójnych zeznań. Kiedy pomieszczenie jest bezpieczne i przyjazne – zmniejsza lęk i bezradność wywołane traumatycznymi wydarzeniami oraz faktem uczestnictwa w procedurach prawnych.

Wprowadzona nowelizacja stanowi bardzo ważny krok w zakresie ochrony najmłodszych. Cieszymy się, że dzięki działaniom Fundacji Dzieci Niczyje udało się zmienić rzeczywistość prawną i zwiększyć komfort i bezpieczeństwo zeznających dzieci

— ocenia wiceprezeska FDN Maria Keller-Hamela.

Miejsce, w którym dziecko ma zeznawać, powinno składać się z pokoju przesłuchań, pokoju technicznego, poczekalni i toalety. Pokój przesłuchań, w którym prowadzone jest przesłuchanie dziecka przez sędziego z udziałem biegłego psychologa, powinien m.in. być utrzymanych w jasnych, stonowanych barwach, posiadać meble dostosowane dla dzieci oraz urządzenia techniczne umożliwiające rejestrację przesłuchania. Nie powinny w nim znajdować się w widocznym miejscu żadne zabawki.

Pokój techniczny, w którym przebywają pozostali uczestnicy przesłuchania np. obrońca oskarżonego, prokurator, protokolant, wyposaża się w odpowiednie urządzenia techniczne pozwalające na obserwacje przebiegu przesłuchania oraz komunikację z sędzią i biegłym psychologiem przebywającymi w pokoju przesłuchań.

Pokoje przesłuchań dzieci mogą zostać zlokalizowane w budynkach sądów, prokuratur, policji (zaleca się odrębne wejście), instytucjach państwowych oraz organizacjach pozarządowych zajmujących się pomocą dzieciom.

Nad procesem powstania miejsc przesłuchań dzieci odpowiadającym nowym regulacjom prawnym czuwa Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Fundacja Dzieci Niczyje. Podmioty te, w ramach Koalicji na rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci, od 2008 roku prowadzą wspólnie procedurę certyfikacji miejsc przesłuchań dzieci. Do tej pory certyfikat Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci uzyskało, jak podaje FDN, 81 miejsc.

Otrzymanie certyfikatu Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci jest dowodem spełnienia wysokich standardów miejsc przesłuchiwania dzieci, gwarantuje zgodność wyposażenia i warunków technicznych pomieszczeń z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz wytycznymi, stanowi rekomendację, że przeprowadzane w tych miejscach przesłuchania realizują potrzeby dzieci oraz wymiaru sprawiedliwości

— uważa Keller-Hamela.

Umożliwia ono także uzyskanie materiałów informacyjnych i edukacyjnych na temat przyjaznego przesłuchiwania dzieci.

Koordynowana przez Fundację Dzieci Niczyje, Koalicja na rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci, przygotowała nowe wytyczne na temat miejsc przesłuchiwania dzieci. Dokument „Jak zorganizować i wyposażyć Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci?” gwarantuje – jak zapewniają jego twórcy, że stworzone na jego podstawie miejsca spełniać będą najwyższe standardy.

bzm/PAP