W obozie Auschwitz-Birkenau obchody Dnia Judaizmu. ZDJĘCIA

Modlitwą chrześcijan i Żydów na terenie byłego obozu zagłady Auschwitz II-Birkenau rozpoczęły się centralne obchody XVIII Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Gospodarzem tegorocznych uroczystości jest diecezja bielsko-żywiecka, na terenie której znajduje się były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny, w którym zginęło ponad milion ludzi, głównie Żydów.

Czwartkowa uroczystość odbyła się w godzinach przedpołudniowych przy Międzynarodowym Pomniku Ofiar Obozu Auschwitz-Birkenau. Nieopodal ruin zburzonych krematoriów modlili się m.in. Michael Schudrich – naczelny rabin Polski, bp Roman Pindel – biskup bielsko-żywiecki, bp Mieczysław Cisło – przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Rady ds. Dialogu Religijnego Konferencji Episkopatu Polski, bp Paweł Anweiler – biskup diecezji cieszyńskiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, przedstawiciele Centrum Dialogu i Modlitwy, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, władz Oświęcimia, członkowie Drogi Neokatechumenalnej, księża, zakonnicy i zakonnice.

Zgromadzonych powitał bp Pindel, który zwrócił uwagę, że obchody XVIII Dnia Judaizmu zaczynają się w Miejscu Pamięci, aby w przededniu 70. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau przypomnieć tych, którzy tu cierpieli i ginęli, aby się za nich modlić i prosić Boga o pokój.

Prowadzący spotkanie modlitewne ks. Jan Nowak, dyrektor Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, przypomniał, że w obozie Auschwitz-Birkenau zamordowano 900 tys. Żydów, 75 tys. Polaków, 23 tys. Romów, 15 tys. sowieckich więźniów oraz przedstawicieli innych narodów. Odczytano m.in. fragmenty wspomnień Primo Leviego, jeden z ocalałych Żydów.

Szczególnie wstrząsająco zabrzmiały odczytane fragmenty zapisków Salmena Leventala, członka obozowego Sonderkommanda, specjalnej grupy Żydów, którą niemieccy esesmani zmuszali do pracy przy usuwaniu ciał z komór gazowych i przy paleniu zwłok.

Nieszczęście. Takie uczucia drążyły każdego z nas. Takie myśli przychodziły do głowy każdemu z nas. Wstydziliśmy się jeden drugiego i nie śmieliśmy spojrzeć sobie w oczy. Z oczami nabrzmiałymi bólem, wstydem, płaczem i jękiem każdy wciskał się w jakiś kąt, aby uniknąć spotkania z drugim

— napisał ocalały Żyd.

Bp Pindel wypowiedział słowa Jana Pawła II zachęcające katolików, Żydów i wszystkich ludzi dobrej woli, do budowania świata opartego „na prawdziwym poszanowaniu życia i godności każdego człowieka”.

Zbrodnia określana mianem Szoah pozostawiła niezatartą plamę na dziejach kończącego się stulecia

— pisał cytowany papież Polak w marcu 1998 roku w liście kard. Edwarda Idrisa Cassidyego.

Wspólnie modlono się słowami Psalmu 22:

Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? (…) Boże mój, wołam przez dzień, a nie odpowiadasz, [wołam] i nocą, a nie zaznaję pokoju.

Micheal Schudrich, główny rabin Polski, odśpiewał modlitwę za zmarłych „El male rachamim”(Boże pełen miłosierdzia), a kolejną modlitwę wypowiedział bp Anweiler.

Wielki Boże, do Ciebie się tutaj modlimy o pokój na świecie prosimy i każdemu sercu tego życzymy

— modlił się luterański duchowny.

Biskup pomocniczy diecezji bielsko-żywieckiej Piotr Greger odczytał modlitwę Jana Pawła II z Dnia Przebaczenia Wielkiego Jubileuszu 2000 r.:

Boże naszych ojców, który wybrałeś Abrahama i jego potomstwo, aby Twoje imię zostało zaniesione narodom: bolejemy głęboko nad postępowaniem tych, którzy w ciągu dziejów przysporzyli cierpień tym Twoim synom, a prosząc Cię o przebaczenie pragniemy tworzyć trwałą więź prawdziwego braterstwa z ludem przymierza.

Bp Cisło przypomniał modlitwę Jana Pawła II w intencji Narodu Żydowskiego z Umschlgplatz w Warszawie.

Wysłuchaj naszych modlitw, jakie zanosimy za naród żydowski, który – ze względu na swoich przodków – jest Tobie nadal bardzo drogi. Wzbudzaj w nim nieustannie coraz żywsze pragnienie zgłębienia Twojej prawdy i Twojej miłości. Wspomagaj go, by zabiegając o pokój i sprawiedliwość, mógł objawiać światu moc Twego błogosławieństwa

— zabrzmiały słowa papieża.

Bp Pindel wypowiedział słowa biblijnego błogosławieństwa Aaronego.

Niech cię Pan błogosławi i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą, niech cię obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku tobie oblicze swoje i niech cię obdarzy pokojem!

— modlił się ordynariusz.

Na zakończenie wszyscy zapalili znicze pod pomnikiem.

Wspólna modlitwa Chrześcijan i Żydów w przededniu 70. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau miała być aktem upamiętnienia ponad miliona zamordowanych tam ludzi i wyrazem pamięci o wspólnej historii. W ramach centralnych obchodów w Bielsku-Białej odbędzie się dziś po południu w katedrze nabożeństwo Słowa Bożego z udziałem katolików, ewangelików, prawosławnych i Żydów, sesja naukowa, spotkanie w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej, wykład i wystawa oraz ogłoszenie „Apelu o upamiętnienie Żydów, naszych współobywateli i sąsiadów”.

XVIII Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce przebiega pod hasłem: „Szukałem Pana a On mnie wysłuchał i uwolnił od wszelkiej trwogi” (Ps 32, 5). Jego celem - jak zawsze - jest rozwój dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, a także wspólna modlitwa i refleksja. Dzień Judaizmu ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa oraz pogłębianiu świadomości – jak nauczał Jan Paweł II – że religia żydowska nie jest wobec chrześcijaństwa rzeczywistością zewnętrzną, lecz:

Czymś wewnętrznym, oraz że nasz stosunek do niej jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii.

Organizatorami Dnia Judaizmu są: Komitet ds. Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski, Diecezja Bielsko-Żywiecka, Gmina Wyznaniowa Żydowska z Bielska-Białej i Prezydent Miasta Bielsko-Biała.

mly/KAI