Na pamiątkę zamordowania w 1960 r. dominikańskich działaczek politycznych, sióstr Mirabal, 25 listopada jest obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet; to również początek kampanii 16 dni przeciwko przemocy ze względu na płeć.

16 dni przeciwko Przemocy ze względu na płeć to międzynarodowa kampania, którą zainicjowała w 1991 r. organizacja Women’s Global Leadership Institute przy Uniwersytecie Rutgers. Od tamtego czasu kampania odbywa się co roku pomiędzy 25 listopada (Międzynarodowym Dniem Przeciw Przemocy Wobec Kobiet) a 10 grudnia (Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka). Wybór tych dat to symboliczne podkreślenie faktu, że prawa kobiet są prawami człowieka. W czasie kampanii, 6 grudnia, przypada również m.in. Dzień Białej Wstążki upamiętniający rocznicę Masakry w Montrealu.

25 listopada został uznany oficjalnie przez ONZ Dniem Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet w 1999 r. Data ta została wybrana dla upamiętnienia morderstwa sióstr Patrii, Minervy i Marii Teresy Mirabal w czasach dyktatury Rafaela Trujillo w Republice Dominikany.

Jak informuje Fundacja Autonomia, która jest jedną z organizacji angażujących się w działania prowadzone w ramach kampanii w Polsce, siostry Mirabal zwane „Las Mariposas” (motyle) były politycznymi działaczkami i symbolem oporu przeciwko dyktaturze Trujillo. Zarówno one, jak i ich mężowie byli często aresztowani za swoją działalność w obronie demokracji i praworządności.

25 listopada 1960 r. Minerva, Patria i Maria Teresa jechały do Puerto Plata, by odwiedzić swoich aresztowanych mężów. Po drodze zostały zatrzymane i zamordowane przez tajną policję. Ich ciała znaleziono skrępowane i zmasakrowane na dnie przepaści.

To brutalne zabójstwo doprowadziło do aktywizacji ruchu walczącego z dyktaturą; Trujillo został zabity 30 maja 1961 r., a jego reżim upadł. Siostry Mirabal stały się zaś powszechnie rozpoznawanym symbolem feministycznego oporu.

Z kolei 6 grudnia, jak przypomina Fundacja Autonomia, to rocznica tzw. masakry w Montrealu. W 1989 r., 25-letni Marc Lepine w budynku Politechniki Uniwersytetu w Montrealu zabił 14 kobiet i ranił 13 innych osób. Tłumaczył, że kobiety nie powinny kończyć studiów technicznych i uważał, że to przez studentki nie dostał się na politechnikę. Lepine popełnił samobójstwo; zostawił list, w którym umieścił tyradę przeciwko feministkom i listę 19 prominentnych, najbardziej znienawidzonych przez niego kobiet.

Aby upamiętnić ofiary masakry, w całym kraju organizowano czuwania, marsze i inne wydarzenia. Spowodowało to wzrost poparcia dla działań zwalczających przemoc wobec kobiet. W 1991 r. rząd Kanady ogłosił 6 grudnia Narodowym Dniem Pamięci i Działania w obliczu Przemocy Wobec Kobiet. W wielu krajach jest on obchodzony jako Dzień Białej Wstążki - mężczyźni noszą ją jako symbol osobistej deklaracji, że nigdy nie będą sprawcami przemocy wobec kobiet i będą reagować, widząc przemoc.

Z kolei 10 grudnia świętowana jest rocznica podpisania w 1948 r. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

W kampanię 16 dni zaangażowała się m.in. pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania prof. Małgorzata Fuszara. Na jej stronie internetowej http://www.rownetraktowanie.gov.pl/16-dni-przeciwko-przemocy-wobec-kobiet-0 można znaleźć szczegółowe kalendarium informujące o wydarzeniach organizowanych w całym kraju.

Do działań organizowanych w ramach kampanii włączyła się również rzeczniczka praw obywatelskich Irena Lipowicz. Pracownicy jej biura w Warszawie oraz biur Pełnomocników Terenowych w Gdańsku, Katowicach i Wrocławiu udzielać będą bezpłatnych porad prawnych kobietom doświadczającym przemocy, informować wszystkich zainteresowanych - także świadków przemocy, organizacje pozarządowe działające na rzecz osób doświadczających przemocy - o przysługujących środkach na działania oraz przyjmować wnioski z zakresu tej problematyki.

Więcej informacji można znaleźć na stronie http://www.rpo.gov.pl/pl/content/16-dni.

Do włączenia się w kampanię zachęca również Sekretarz Generalny ONZ i kampania „Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet” (UNiTE to End Violence against Women, kampania prowadzona przez ONZ od 2008 r.). Symbolem tegorocznych obchodów ma być pomarańczowy kolor, którego można użyć do widocznego wsparcia kampanii, np. udekorować znane punkty i obiekty w okolicy pomarańczowymi światłami, flagami, balonami, wstążkami czy kwiatami, czy zaakcentować ten kolor w swoim stroju.

Zgodnie z koncepcją ONZ, każdy dzień w ramach kampanii 16 Dni zostanie poświęcony innemu newralgicznemu obszarowi wskazanemu w Pekińskiej Platformie Działania. Szczegółowe informacje znaleźć można na stronach Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie http://www.unic.un.org.pl/aktualnosci/18,2669,,2014,/.

lw, PAP