Kwestia doskonałości w nauce jest istotnym kryterium w procesie przyznawania grantów. Z oceną jakości badań naukowych wiąże się jednak wiele problemów - mówiła w poniedziałek podczas konferencji w Warszawie minister nauki Lena Kolarska-Bobińska.

13 i 14 października w Warszawie odbywa się konferencja „Towards a new concept of Excellence in Research?” organizowana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej we współpracy z European Foundation Centre.

Doskonałość w nauce jest celem Horyzontu 2020, celem strategii narodowych i kryterium decyzji o przyznaniu finansowania. Dlatego próbujemy zdefiniować, czym ta doskonałość jest i znaleźć kryteria wyznaczania jej, bo na tych kryteriach opieramy nasze decyzje

— powiedziała minister nauki i szkolnictwa wyższego Lena Kolarska-Bobińska.

Maciej Żylicz prezes FNP wyjaśnił w rozmowie z PAP, że w konkursach na granty dla naukowców eksperci oceniają zgłoszenia i próbują spośród nich wybrać projekty najlepsze, te doskonałe. Jednak wiąże się z tym wiele dylematów i problemów z porównywaniem projektów. Konferencja w Warszawie - jak uważają organizatorzy - ma pozwolić ekspertom wymienić się swoimi spostrzeżeniami i wypracować jak najskuteczniejsze sposoby, by spośród tysięcy wniosków o granty wybierać te najbardziej innowacyjne.

Prof. Żylicz wyjaśnił PAP, że wnioski naukowców są oceniane przez tzw. system peer review (recenzji naukowych) - badacze w danej dziedzinie są więc oceniani przez innych naukowców działających w podobnym obszarze nauki. Zdaniem prof. Żylicza obowiązujący system jest dość konserwatywny. „Jeżeli recenzent widzi, że projekt może się skończyć sukcesem, mówi, że zgłoszenie jest dobre. A może czasami powinniśmy postępować inaczej - postawić na coś, co jest bardzo ryzykowne? Wtedy recenzent nie wie, czy projekt wyjdzie, ale jeśli wyjdzie, będzie to wielkie odkrycie!” - zastanowił się Żylicz. Przyznał, że każda fundacja czy agencja to ryzyko ocenia inaczej. Konferencja ma pozwolić fundacjom z całej Europy wymienić się swoimi sposobami oceniania ryzyka.

Minister nauki przyznała, że to, czy dane badania zostaną uznane za doskonałe czy nie, często zależy od ich kontekstu. Okazuje się bowiem, że naukowcy z różnych dziedzin mogą do pojęcia „doskonałości” inaczej podchodzić - inaczej oceniać będą jakość badań matematycy, a inaczej - literaturoznawcy. Poza tym doskonałość w ocenie wniosków jest zwykle definiowana w opozycji do innych badań - projekt uznaje się za „doskonały”, kiedy jest lepszy od innych. Na ocenę wniosku ma więc wpływ nie tylko jego jakość, ale i jakość innych złożonych w konkursie projektów oraz to, kto projekt będzie oceniał.

Na problemy w porównywaniu wniosków zwracał również uwagę szef Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), Jean Pierre Bourguignon. Informował, że co roku rada ocenia 10 tys. wniosków i przyznaje 1 tys. grantów. Przyznał, że problemem jest np. podział środków pomiędzy poszczególne dziedziny nauki. Inną trudną kwestią jest też to, czy oceniający powinni wyżej oceniać osoby z lepszych ośrodków badawczych i prowadzić do koncentracji środków w jednostkach, które i tak są już najlepsze. Bourguignon zwracał też uwagę, że problemem może być porównywanie wartości publikacji - trudno przecież mierzyć żywotność danej pracy, czy udział danej osoby w przygotowaniu danych badań.

W konferencji „Towards a new concept of Excellence in Research?” uczestniczą naukowcy oraz przedstawiciele europejskich fundacji przyznających granty badawcze, a także naukowcy - w sumie ok. 200 osób.

——————————————————————————————

Zapraszamy  do naszego portalowego sklepu wSklepiku.pl. W ofercie ogromny wybór tanich książek oraz unikatowe gadżety z logotypem wPolityce.pl!