Tunel im. generała Maczka

Generał Stanisław Maczek zostanie patronem dwukilometrowego tunelu pod Małym Luboniem, który powstanie wraz z przebudową odcinka drogi krajowej S7 (popularnej zakopianki) między Rabką a Lubniem - poinformowała „Polska-Gazeta Krakowska”, której redakcja wystąpiła z tym pomysłem, zyskując ogromne poparcie kombatantów, samorządowców i urzędników.

Tunel został wytyczony w pobliżu miejsc, w których we wrześniu 1939 roku 10. Brygada Kawalerii (jedna z dwóch brygad pancerno-motorowych w Wojsku Polskim) pod dowództwem ówczesnego pułkownika Maczka toczyła na południowej flance Armii Kraków zacięte boje z trzema niemieckimi dywizjami pancernymi atakującymi Rabkę-Zdrój i Jordanów.

To wspaniała inicjatywa, popieram, szczególnie, że to był militarny sukces. Przez dwa dni powstrzymano tam ofensywę niemiecką, przez co Armia Kraków uniknęła okrążenia

— powiedział gazecie uczestnik kampanii wrześniowej kapitan Stanisław Szuro. Pomysł poparł na jej łamach również prezes największej lokalnej organizacji kombatanckiej - Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej major Ryszard Brodowski:

To jeden z dowódców, który wsławił Polskę w świecie. Ma pomniki w Belgii i Holandii, w miastach, które wyzwalał. Okręg z chęcią poprze tę inicjatywę.

Co do słuszności akcji „P-GK” wątpliwości nie ma też wybitny znawca historii najnowszej profesor Andrzej Chwalba:

Brygada walczyła ofiarnie, zadając Niemcom duże straty. Jako jedyna w całości wycofała się za granicę. Stanowiła później trzon 1 Dywizji Pancernej walczącej u boku aliantów. Wasza akcja to strzał w dziesiątkę. Tunel kojarzy się z motoryzacją, a przecież generał dowodził brygadą zmotoryzowaną. Miejsce jest idealne historycznie, a rozmach inwestycji jest godny postaci gen. Maczka

— powiedział gazecie.

Także Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, która ma przebudować drogę i zbudować tunel, nie widzi przeszkód.

Jak najbardziej popieramy. Generał Maczek to postać zasłużona, niebudząca kontrowersji” - wyjaśniła rzeczniczka prasowa GDDKiA Iwona Mikrut. Prawo nadawania nazw mają rady gmin, na których terenie dane obiekty się znajdują, ale właścicielem tunelu będzie Skarb Państwa.

Konieczne będzie zatem uzyskanie pozytywnej opinii ministra skarbu państwa i GDDKiA

— powiedział gazecie radca prawny gminy Lubień Andrzej Kowalczyk. Wójt tej gminy Kazimierz Szczepanie całym sercem popiera pomysł i zapowiada wystąpienie o takie opinie. Niezbędne będzie współdziałanie rad Jordanowa i Lubnia, by uchwaliły nową nazwę. Pomysł powinny też wesprzeć starostwa suskie i myślenickie.

Chętnie się włączymy, ale by mówić o szczegółach, potrzeba trochę czasu i spotkania zainteresowanych stron

— wytłumaczył  na łamach „P-GK” starosta myślenicki Józef Tomal. Przed nadaniem nazwy drodze trzeba nadać status publicznej.

Patrona tunelowi będzie można zatem przyznać w momencie zakończenia jego budowy i oddania do użytku. Na to jednak trochę poczekamy. Budowa trasy S7 na odcinku Lubień-Rabka planowana jest na lata 2015-2017. W lipcu 2014 GDDKiA ma pozyskać zezwolenie na realizację inwestycji od wojewody. Jeszcze w tym roku może zostać ogłoszony przetarg na wykonawcę. Koszt całej inwestycji: ok. 3,5 mld zł

• czytamy w „Polsce-Gazecie Krakowskiej”, która przypomina, że  od 1 do 3 września 1939 roku 10. Brygada Kawalerii stoczyła bitwę pod Jordanowem, dysponując 5 tysiącami żołnierzy, 58 czołgami i wozami pancernymi oraz 16 działami, podczas gdy walczący z nią Niemcy mieli 50 tys. żołnierzy, 498 czołgów i wozów pancernych oraz 128 dział.

Brygada walczyła później pod Wiśniczem, Łańcutem, Rzeszowem i Lwowem, po czym - na rozkaz Naczelnego Wodza - przekroczyła na przełęczy Tatarskiej granicę węgierską po agresji Związku Sowieckiego na Polskę. Gen. Maczek walczył we Francji, następnie przedostał się do Szkocji, gdzie otrzymał order Virtuti Militari i sformował 10. Brygadę Kawalerii Pancernej, a w lutym 1942 roku 1. Dywizję Pancerną, która po desancie w Normandii wyzwoliła wiele miast w Belgii i Holandii (m.in. Bredę, w której jest on pochowany jako jej honorowy obywatel) i zdobyła bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven.

Władze komunistyczne odebrały Stanisławowi Maczkowi obywatelstwo polskie, a po stracie świadczeń na emigracji musiał pracować jako barman. Od Prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego otrzymał awans na generała broni, a od Prezydenta Lecha Wałęsy Order Orła Białego. Przywrócono mu też obywatelstwo. Zmarł w 1994 roku w wieku 102 lat.

Jerzy Bukowski