12 lat temu w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem zginął prezydent RP Lech Kaczyński, jego żona Maria Kaczyńska oraz 94 inne osoby, wśród nich wielu wysokich urzędników państwowych i dowódców wojskowych; polska delegacja leciała na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.
CZYTAJ TAKŻE: 12. rocznica katastrofy smoleńskiej. Msza św. w intencji ofiar, koncerty, przemówienie prezesa PiS. SPRAWDŹ program obchodów
RELACJA NA ŻYWO
21:55. Wspólna modlitwa i Apel Jasnogórski zakończył Marsz Pamięci przed Pałacem Prezydenckim
21:30. Jarosław Kaczyński przed Pałacem Prezydenckim: Dzisiaj wiemy co się stało
Zawsze, kiedy tu jesteśmy, myślimy o oddaniu hołdu, przypomnieniu tych wszystkich, którzy zginęli w drodze do Katynia. (…) Tym, którzy zginęli w tej szczególnej, jak to się dotąd mówiło, katastrofie, wypadku
— mówił Jarosław Kaczyński przed Pałacem Prezydenckim na zakończenie Marszu Pamięci.
Podczas tych spotkań, marszów, wystąpień pod tym Pałacem, mówiłem zawsze o potrzebie prawdy, dążeniu do prawdy, odpowiedzi na pytanie, co się naprawdę stało. Była rzeczywiście katastrofa, ale czy tylko katastrofa. (…) Wielu z nas miało w sercach wątpliwości. (…) Mieć przeczucie, przekonanie, a mieć dowody, zamkniętą, konsekwentną odpowiedź na pytanie, co doprowadziło do tej tragedii, to wielka różnica. (…) Dziś chce Państwu powiedzieć, że w ciągu tych 3 lat nastąpiła tu wielka zmiana
— dodał. Jak podkreślił, Rosja się nie zmieniła i rosyjski postkomunizm jest równie zbrodniczy jak komunizm.
Dzisiaj wiemy co się stało. Mamy tę odpowiedź, zweryfikowaną przez wiele ośrodków. Będzie to przedstawione opinii publicznej w najbliższym czasie. Chciałem powiedzieć to w kolejną rocznicę zbrodni, zamachu
— powiedział Jarosław Kaczyński.
Z tego miejsca powiedzieć wszystkim Polakom – przed nami inne pytania, w szczególności to jedno, (…) dlaczego akurat ta delegacja, dlaczego akurat Lech Kaczyński. (…) Otóż tutaj nie ma żadnej wątpliwości (,..) - Lech Kaczyński prowadził w sposób konsekwentny politykę zmierzająca do przeciwstawienia się rosyjskim planom. Planom, które potrafił rozszyfrować (…)
— przemawiał wicepremier.
Przyczyny były. (…) Był interes, interes Moskwy
— dodał.
To stawia przed nami jeszcze jedno pytanie. (…) To pytanie o odpowiedzialność za tę zbrodnię, o to, jak mają być potraktowani, ostatecznie ustaleni (…) ci, którzy podjęli decyzję i ci, którzy ją wykonali tu w Polsce, ale przede wszystkim tam w Rosji. To zadanie wielkie i trudne, nie ukrywam tego, ale trzeba je podjąć w interesie Polski
— powiedział prezes PiS.
CZYTAJ WIĘCEJ: J. Kaczyński: Naszym celem jest postawienie wszystkich sprawców zamachu w Smoleńsku przed sądem. Musimy to zrealizować
20:55. Rozpoczął się Marsz Pamięci
Sprzed archikatedry warszawskiej pw. Jana Chrzciciela wyruszył „Marsz Pamięci” upamiętniając ofiary katastrofy smoleńskiej. Pochód zmierza w stronę Pałacu Prezydenckiego.
W symbolicznym „Marszu Pamięci” uczestniczą przedstawiciele najwyższych władz państwowych w tym: premier Mateusz Morawiecki, wicepremier Jarosław Kaczyński, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicepremierzy: Piotr Gliński, Jacek Sasin, ministrowie, w tym m.in. szef MSWiA Mariusz Kamiński i szef MS Zbigniew Ziobro.
Pochód poprzedziła msza św. w intencji ofiar, które w 2010 r. zginęły pod Smoleńskiem. Uczestnicy marszu mają przejść przed Pałac Prezydencki na Krakowskim Przedmieściu, gdzie planowane jest wystąpienie Jarosława Kaczyńskiego.
20:50. Homilia bp. Janochy: „Wyrok był już wydany”
Kiedy polscy jeńcy wojenni zostali przez Sowietów wzięci do niewoli we wrześniu 1939 roku, wyrok był już wydany, a doły w lesie katyńskim były już kopane - powiedział bp Michał Janocha w 12. rocznicę katastrofy smoleńskiej. Dodając za Jezusem: „Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą”.
Biskup pomocniczy warszawski zwrócił uwagę w homilii podczas Mszy św. w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej w archikatedrze warszawskiej św. Jana Chrzciciela, że w momencie, „kiedy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy, wszystko było już rozstrzygnięte”.
Wiwatujący tłum nie zdawał sobie sprawy z tego, że wyrok jest już wydany. Trzeba tylko znaleźć świadków i odpowiedni moment. Kiedy sierpniu 1939 roku polskie dzieci przygotowywały się nowego roku szkolnego, wyrok na Polskę był już wydany. Zaczęto go realizować 1 września, a później 17 września. Kiedy Polscy jeńcy wojenni zostali przez Sowietów wzięci do niewoli we wrześniu 1939 roku i zostali rozlokowani w obozach w Kozielsku, Starobielsku, Ostaszkowie wyrok był już wydany. Doły w lesie katyńskim były już kopane. Kiedy 7 stycznia 2022 r. nasi bracia Ukraińcy świętowali Boże Narodzenie, a dwa tygodnie później swój Dzień Jedności Ukrainy, wszystko było już rozstrzygnięte i wyrok był już wydany. Kiedy 10 kwietnia 2010 roku o godz. 7.27 z portu lotniczego Warszawa-Okęcia…
— powiedział bp Janocha.
Cytując słowa Jezusa, bp Janocha podkreślił: „Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą”.
„Ufamy i patrzymy z chrześcijańską nadzieję, że dzięki Jezusowi Chrystusowi spotkamy się kiedyś ze wszystkimi ofiarami katastrofy smoleńskiej w niebie
— powiedział proboszcz parafii archikatedralnej ks. Bogdan Bartołd. W czasie liturgii modlono się także w intencji pokoju dla Ukrainy i całego świata.
20:43. Wyjątkowa iluminacja Pałacu Prezydenckiego
Na fasadzie Pałacu Prezydenckiego w Warszawie wyświetlono zdjęcie śp. Pary Prezydenckiej - Lecha i Marii Kaczyńskich.
19:22. Msza św. w archikatedrze pw. św. Jana Chrzciciela
W 12. rocznicę katastrofy smoleńskiej w archikatedrze warszawskiej pw. św. Jana Chrzciciela rozpoczęła się msza św. w intencji ofiar, które w 2010 roku zginęły pod Smoleńskiem. W uroczystości biorą udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych na czele z prezydentem RP Andrzejem Dudą i premierem Mateuszem Morawieckim.
Liturgii, która rozpoczęła się o godz. 19.00, przewodniczy biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej Michał Janocha.
W eucharystii biorą udział m.in.: prezydent Andrzej Duda z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą, premier Mateusz Morawiecki, prezes PiS, wicepremier Jarosław Kaczyński, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicepremierzy: Piotr Gliński, Jacek Sasin, ministrowie, w tym m.in. szef MSWiA Mariusz Kamiński i szef MS Zbigniew Ziobro.
Po mszy św. jej uczestnicy mają przejść przed Pałac Prezydencji, gdzie o godz. 21.00 planowane jest wystąpienie prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.
19.21. Upamiętnienie ofiar katastrofy smoleńskiej w Lublinie
Pamięć ofiar katastrofy pod Smoleńskiem uczczono w niedzielę podczas uroczystości z ceremoniałem wojskowym na placu Litewskim w centrum Lublina. Odczytano okolicznościową odezwę, apel pamięci, a żołnierze oddali salwę honorową.
W obchodach 12. rocznicy katastrofy smoleńskiej w Lublinie uczestniczyli przedstawiciele władz regionalnych i miejskich, poczty sztandarowe organizacji i instytucji oraz kombatanci. Obecna była także rodzina zmarłego w katastrofie lubelskiego działacza PSL Edwarda Wojtasa.
Na placu Litewskim umieszczony został baner z nazwiskami 96 ofiar katastrofy i napisami „Smoleńsk 2010” oraz „Lublin pamięta”.
Przewodniczący Zarządu Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność” Marian Król odczytał odezwę Społecznego Komitetu Obchodów 12. Rocznicy Katastrofy Smoleńskiej, w której wezwano do troski o trwałą, dobrą pamięć o tych, którzy zginęli w służbie Rzeczypospolitej.
Nasza tu dzisiaj obecność niech stanie się manifestacją naszej czci wobec tych, których nie zawsze potrafiliśmy właściwie docenić, a których postawy są dla nas wzorem do naśladowania
— odczytał Król.
Nawiązując do trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej wskazał, że mamy prawo do prawdy o zbrodni w Katyniu i o przyczynach katastrofy smoleńskiej.
Dążenie do poznania prawdy o katastrofie smoleńskiej jest dzisiaj tym większym naszym prawem i zarazem obowiązkiem, gdy znaleźliśmy się w obliczu bezprecedensowej pod względem charakteru i skali w Europie po zakończeniu II wojny światowej, bandyckiej napaści Rosji na Ukrainę
— wskazali autorzy odezwy.
Następnie odczytano apel pamięci i nazwiska wszystkich ofiar katastrofy, zapalono 96 białych i czerwonych zniczy, a żołnierze oddali salwę honorową. Przedstawiciele lubelskich władz złożyli wieńce i zapalili światła pod tablicą upamiętniającą ofiary katastrofy pod Smoleńskiem.
Po zakończeniu uroczystości na placu Litewskim uczestnicy obchodów udali się do kościoła Matki Bożej Królowej Polski, gdzie odbyła się msza święta w intencji ofiar katastrofy.
Rano przedstawiciele władz i działacze PSL złożyli kwiaty i zapalili znicze na znajdującym się na cmentarzu przy ul. Lipowej grobie byłego marszałka województwa lubelskiego, posła i prezesa Zarządu Wojewódzkiego PSL Edwarda Wojtasa, który zginął w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.
Wdowa po działaczu Alina Wojtas powiedziała, że od tragedii minęło 12 lat, ale to nie znaczy, że ból jest mniejszy.
W tym dniu rany w naszych sercach odnawiają się, dlatego z całego serca dziękuję wszystkim, którzy pamiętają o tym wydarzeniu i którzy są dzisiaj tutaj z nami
— powiedziała Wojtas.
W ramach treningów i ćwiczeń dotyczących systemów alarmowania oraz w celu upamiętnienia ofiar katastrofy smoleńskiej o godz. 8:41 uruchomiono w Lublinie syreny alarmowe.
18:36. Obchody rocznicy katastrofy smoleńskiej na Śląsku
Minuta ciszy, kwiaty i znicze w miejscach spoczynku i upamiętnienia ofiar katastrofy prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem w 2010 r., włączenie syren – w ten sposób w niedzielę w woj. śląskim uczczono 12. rocznicę tej tragedii.
Na Cmentarzu Kule w Częstochowie wicewojewoda śląski Robert Magdziarz w imieniu najwyższych władz państwowych złożył wieńce i zapalił znicze na grobie rzecznika praw obywatelskich Janusza Kochanowskiego.
Wicewojewoda udał się również na Plac Katyński, aby złożyć kwiaty i zapalić znicze pod tablicami upamiętniającymi ofiary zbrodni katyńskiej i poległych 10 kwietnia pod Smoleńskiem, a także zapalić znicze przy tablicach upamiętniających prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego i prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego. Do wicewojewody dołączyły także delegacje władz miasta, starostwa, służb mundurowych i wojska.
Jeszcze w piątek wojewoda śląski Jarosław Wieczorek oraz pierwszy wicewojewoda śląski Jan Chrząszcz złożyli kwiaty przy grobie wicemarszałek Senatu RP VII kadencji Krystyny Bochenek na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach oraz przy grobie posła Grzegorza Dolniaka na cmentarzu przy parafii Świętej Trójcy w Będzinie. W niedzielę wojewoda śląski Jarosław Wieczorek wziął udział w obchodach rocznicy w Warszawie, gdzie złożył wieniec pod pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz wziął udział w ceremonii złożenia kwiatów pod Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku.
Dziś minutą ciszy uczciliśmy pamięć ofiar katastrofy smoleńskiej sprzed 12 lat. Zginęło 96 osób - wielkich Polaków, z prezydentem RP na czele, którzy reprezentowali różne partie, środowiska społeczne, Siły Zbrojne RP, służby mundurowe, Rodziny Katyńskie… Wszyscy oni byli jednak przede wszystkim Polakami, którzy swoje życie poświęcili na pracę na rzecz swojej – naszej – ojczyzny
— oświadczył w niedzielę prezydent Katowic Marcin Krupa.
Przypomniał, że w katastrofie zginęli także związani z Katowicami i regionem wicemarszałek Senatu, dziennikarka Krystyna Bochenek, ekonomista i prezes NBP Sławomir Skrzypek oraz poseł Grzegorz Dolniak.
Prezydent Katowic w sobotę apelował, by w trosce o dobrostan psychiczny przebywających w mieście i regionie uchodźców z Ukrainy nie uruchamiać syren alarmowych dla uczczenia ofiar katastrofy. Zarówno on, jak i wielu innych prezydentów i burmistrzów miast woj. śląskiego zdecydowało, żeby z tego powodu odstąpić od tej formy upamiętnienia. Wojewoda śląski zdecydował o uruchomieniu syren będących w jego dyspozycji, w Katowicach sygnał był słyszalny.
W intencji ofiary katastrofy smoleńskiej modlono się również w niedzielę na Jasnej Górze w Częstochowie, choć główne uroczystości rocznicowe odbyły się tam w sobotę z udziałem m.in. ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka.
W tym najważniejszym polskim sanktuarium znajdują się liczne pamiątki związane z tragedią z 2010 r. Tuż przed wejściem do Kaplicy Matki Bożej znajduje się Epitafium Smoleńskie; w monumencie umieszczono m.in. tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy smoleńskiej, którą Rosjanie usunęli z miejsca tragedii i zastąpili inną, ze zmienionym napisem. Epitafium jest też wyrazem pamięci o Polakach zamordowanych w Katyniu.
Fragment samolotu Tu-154 paulini umieścili w sukni Matki Bożej, będącej Wotum Narodu Polskiego. Autorem projektu i wykonawcą sukni jest Mariusz Drapikowski, bursztynnik z Gdańska.
Umieściłem fragment tupolewa pod szatą Jezusa, bo ludzie, którzy zginęli w tej katastrofie są w Bożym miłosierdziu
— wyjaśniał artysta.
W Bastionie św. Rocha w części nazwanej „wota smoleńskie” są m.in. piuska biskupa polowego Wojska Polskiego Tadeusza Płoskiego; mundur gen. Bronisława Kwiatkowskiego, dowódcy operacyjnego Sił Zbrojnych RP; sutanna i inne przedmioty ks. ppłk. Jana Osińskiego, sekretarza Biskupa Polowego WP; monety kolekcjonerskie, upamiętniające mord na polskich oficerach w Katyniu, odnalezione w miejscu katastrofy.
Mundur generalski ofiarowała Ewa Błasik, wdowa po gen. Andrzeju Błasiku, dowódcy Sił Powietrznych RP, który w dniu katastrofy miał przy sobie obrazek Matki Bożej Jasnogórskiej. Zgromadzono także liczne pamiątki po Ryszardzie Kaczorowskim - prezydencie RP na uchodźstwie. Te wota znajdują się w Muzeum 600-lecia.
W niedzielę jasnogórscy pielgrzymi przystawali przy jasnogórskim Epitafium.
To dla mnie bardzo bliska data, rocznica tragedii smoleńskiej. Dziś także wspominam Katyń. Chciałem prosić Matkę Bożą, aby Polacy znów się zjednoczyli pod tym wezwaniem: Bóg, Honor i Ojczyzna. I żeby odnowili też w sobie Śluby Jasnogórskie. A dzisiaj ze łzami w oczach prosiliśmy Matkę Bożą, żeby doprowadziła do tego, żeby wreszcie nastał pokój
— powiedział Antoni Jabłoński z Marek, cytowany przez biuro prasowe Jasnej Góry.
W sobotę mija 12. rocznica katastrofy samolotu pod Smoleńskiem, w której zginął prezydent RP Lech Kaczyński, jego żona Maria Kaczyńska oraz 94 inne osoby, wśród nich wielu wysokich urzędników państwowych i dowódców wojskowych. 10 kwietnia 2010 roku polska delegacja leciała na uroczystości upamiętniające 70. rocznicę zbrodni katyńskiej.
18:33. Marszałek Sejmu wspomina ofiary katastrofy smoleńskiej
Zostawili po sobie pustkę, ale pamięć o nich jest wciąż żywa - napisała w niedzielę marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wspominając ofiary katastrofy samolotu Tu-154, które 10 kwietnia 2010 roku zginęły pod Smoleńskiem.
12 lat temu ziemia smoleńska zabrała nam polskiego Prezydenta, profesora Lecha Kaczyńskiego, jego małżonkę i 94 przedstawicieli polskiej elity. Cześć ich pamięci
— napisała marszałek Sejmu na Twitterze.
Podkreśliła, że „zostawili po sobie pustkę, ale pamięć o nich jest wciąż żywa”.
16:26. Symboliczne zdjęcie sprzed Pałacu Prezydenckiego
Przed Pałacem Prezydenckim przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie ustawiono symboliczny krzyż ze zniczy. To właśnie w tym miejscu gromadzili się Polacy 10 kwietnia 2010 roku, by upamiętnić ofiary katastrofy smoleńskiej.
15:23. Sytuacja na Krakowskim Przedmieściu
Na Krakowskim Przedmieściu zbierają się pierwsi uczestniczy uroczystości z okazji 12. rocznicy katastrofy smoleńskiej.
Rozstawiono już scenę, z której przemawiał będzie m.in. prezes Jarosław Kaczyński.
15:15. Wieniec przy Obelisku upamiętniającym oficerów BOR
Wicepremier, minister aktywów państwowych Jacek Sasin złożył wieniec przy Obelisku upamiętniającym oficerów Biura Ochrony Rządu, którzy stracili życie służąc ojczyźnie - poinformował w niedzielę na Twitterze resort aktywów.
Wcześniej w niedzielę podczas porannych uroczystości Sasin wraz z kierownictwem MAP złożył wieńce przed pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz przed Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku - podał resort.
15:14. Cmentarze w Pyrach i Grabowie
Premier Mateusz Morawiecki i prezes PiS Jarosław Kaczyński złożyli wieńce i zapalili znicze na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej - śp. Tomasza Merty spoczywającego na Cmentarzu Parafialnym w Grabowie oraz ks. prof. Ryszarda Rumianka pochowanego na Cmentarzu Parafialnym w Pyrach.
Nad ich grobami hołd oddali, złożyli kwiaty i zapalili znicze m.in.: marszałek Sejmu Elżbieta Witek, premier Mateusz Morawiecki, wicepremier, prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, wicepremier Henryk Kowalczyk, szef MON Mariusz Błaszczak oraz przedstawiciele PiS.
śp. Tomasz Merta był wiceministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2005-10; ks. prof. Ryszard Rumianka był rektorem Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Obaj zginęli 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku w katastrofie Tu-154M.
13:43. Prezydent Duda na Powązkach Wojskowych
Prezydent Andrzej Duda uczcił w niedzielę po południu zmarłych 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie smoleńskiej, składając wieniec pod pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej oraz oddając hołd spoczywającym na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Prezydent Andrzej Duda złożył wieniec pod pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej.
Oddał także hołd ofiarom katastrofy smoleńskiej spoczywającym na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w tym m.in. śp. Władysławowi Stasiakowi, który był szefem Kancelarii Prezydenta RP od końca lipca 2009 r. Wcześniej był zastępcą szefa kancelarii, a w latach 2006-07 i 2007-09 dwukrotnie szefem BBN.
13:06. Świątynia Opatrzności Bożej
Premier Mateusz Morawiecki i prezes PiS Jarosław Kaczyński oddali w niedzielę hołd i zapalili znicze w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie przy grobie ostatniego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, który zginął w katastrofie smoleńskiej.
Przy grobach: prezesa Stowarzyszenia Parafiada ks. Józefa Jońca, kapelana Warszawskiej Rodziny Katyńskiej ks. Zdzisława Króla oraz kapelana Federacji Rodzin Katyńskich ks. Andrzeja Kwaśnika znicze zapalili m.in.: marszałek Sejmu Elżbieta Witek premier Mateusz Morawiecki, wicepremier, prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, wicepremier Henryk Kowalczyk.
12:55. Prezydent Duda na Cmentarzu Bródnowskim
Prezydent Andrzej Duda oddał hołd i złożył wieńce w niedzielne na Cmentarzu Bródnowskim na grobach prezydenckiego ministra Pawła Wypycha oraz Katarzyny Doraczyńskiej - współpracowników Lecha Kaczyńskiego, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej.
Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie spoczywa sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, wcześniej także doradca Lecha Kaczyńskiego ds. pracy i polityki społecznej Paweł Wypych (ur. w 1968 r.) oraz wicedyrektor gabinetu szefa prezydenckiej kancelarii Katarzyna Doraczyńska, która zginęła w wieku 32 lat. W Kancelarii Prezydenta pracowała od 2007 roku.
12:12. Grób prezydenta Kaczorowskiego
Prezydent Andrzej Duda złożył wieniec na grobie prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego w Świątyni Opatrzności Bożej.
12:11. Cmentarz Bródnowski
Jarosław Kaczyński oraz premier Mateusz Morawiecki złożył wieńce na grobach Pawła Wypycha oraz Katarzyny Doraczyńskiej na Cmentarzu Bródnowskim.
11:30. Hołd dla ofiar katastrofy smoleńskiej i zbrodni katyńskiej
Ambasador RP w Moskwie Krzysztof Krajewski, dyplomaci polscy w Rosji, przedstawiciele Polonii i duchowieństwa złożyli w niedzielę kwiaty w miejscu katastrofy smoleńskiej. Uroczystości, w tym msza polowa, odbyły się na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Pod krzyżem stojącym na miejscu katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku ambasador Krajewski złożył wieniec i zapalił znicze. Odmówiona została modlitwa. Znicze zapłonęły również pod symboliczną brzozą w miejscu katastrofy koło lotniska Siewiernyj (Północny) w Smoleńsku.
Stoimy dziś tutaj i nie mamy nawet pewności, czy nie zostanie nam odebrana możliwość oddawania czci ofiarom katastrofy smoleńskiej w miejscu ich śmierci. Jest to tragiczne i smutne zarazem, ale nie może w żadnym stopniu skłonić nas do milczenia
— powiedział ambasador.
W wystąpieniu podczas uroczystości przypomniał, że gdy w kwietniu 2010 roku polska delegacja na czele z prezydentem Lechem Kaczyńskim udawała się na obchody 70 rocznicy zbrodni katyńskiej, „wszyscy chcieli być w Katyniu z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej i dać wyraz znaczeniu, jakie ma dla nas pamięć o bohaterach, ofiarach stalinowskiej zbrodni”.
Wtedy jeszcze wydawało się, że pamięć jest bezpieczna, że prawda o odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, oficjalnie uznana przez władze Federacji Rosyjskiej, nigdy nie będzie podważana
— powiedział ambasador. Dodał następnie: „dziś wiemy i widzimy, że jest inaczej. Prawda historyczna i instytucje jej broniące stają się pierwszymi ofiarami tych, którzy chcą tę prawdę kwestionować”.
Do niedawna żyliśmy w złudnym przeświadczeniu, że są normy i wartości, których się nie atakuje. Z naszych najnowszych doświadczeń trzeba wyciągać wnioski i nie przechodzić do porządku dziennego nad złem, bo przed złem cofać się nie wolno i taki testament polityczny pozostawili ci, którzy zginęli w tym miejscu
— podkreślił Krajewski.
W przemówieniu przywołał słowa prezydenta Kaczyńskiego z wystąpienia w 2008 roku w Tbilisi, po wybuchu wojny rosyjsko-gruzińskiej: „Wiemy świetnie, że dziś Gruzja, jutro Ukraina, pojutrze państwa bałtyckie, a później może i czas na mój kraj, na Polskę”. Słowa te - powiedział ambasador - „są przywoływane dziś niezwykle często, jako wyraz geopolitycznej dalekowzroczności”.
Podczas ceremonii w Smoleńsku odczytano na głos nazwiska 96 ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku.
Następnie odbyły się uroczystości w Katyniu, na terenie Zespołu Memorialnego, którego częścią jest Polski Cmentarz Wojenny. Na tej nekropolii spoczywa ponad 4400 oficerów i podchorążych Wojska Polskiego, zamordowanych wiosną 1940 roku przez radzieckie NKWD.
Polska delegacja zgodnie z tradycją odwiedziła tzw. rosyjską część Zespołu Memorialnego, oddając hołd tysiącom obywateli ZSRR, którzy zginęli w represjach okresu stalinowskiego. Kwiaty złożono również pod krzyżem prawosławnym na terenie Zespołu Memorialnego. Modlitwę za zmarłych odmówili duchowni prawosławni i katoliccy.
Na Polskim Cmentarzu Wojennym uroczystość odbyła się w jego centralnej części, gdzie znajduje się krzyż i podziemny dzwon. Po złożeniu wieńców i zapaleniu zniczy rozległo się uderzenie w dzwon - dźwięk ten, wychodzący jakby spod ziemi, symbolizuje ujawnienie prawdy o zbrodni katyńskiej.
Rozpoczęła się następnie polowa msza święta, podczas której odmówiono także prawosławną modlitwę za zmarłych.
Uroczystości w Katyniu zakończyło zapalenie zniczy na mogiłach i złożenie kwiatów przy ścianie pamięci, złożonej z tablic z nazwiskami zamordowanych.
11:10. Córka Gabrieli Zych: Moja mama żyła w cieniu zbrodni katyńskiej; ja żyję w cieniu katastrofy smoleńskiej
Gabriela Zych – jak wspomina jej córka Izabela Musielak - nie mogła pojechać pociągiem ze względu na stan zdrowia, dlatego poleciała Tupolewem.
10 kwietnia 2010 r. to była jej czwarta i ostatnia podróż do Katynia
— powiedziała.
Dodała, że „mimo upływu tylu lat od katastrofy emocje wciąż są ogromne. Cały czas wspominam moje ostatnie spotkanie z mamą, zastanawiam się, czy mogłam bardziej wpłynąć na jej decyzję, żeby nie jechała. Wiem jednak, że nawet gdybym tupała nogami i płakała, to i tak nie posłuchałaby mnie. Dla mamy ten wyjazd był bardzo ważny. Mama cały czas żyła w cieniu zbrodni katyńskiej. Ja teraz żyję w cieniu katastrofy smoleńskiej” – powiedziała.
Izabela Musielak pamięta, że na wieść o katastrofie zemdlała. Za każdym razem podkreśla, że z tym dniem zawsze są i będą związane wielkie emocje, „bo zginęło tam 96 rodzin, nie osób, ale rodzin; razem z naszymi bliskimi, którzy lecieli w tym samolocie, zginęła cząstka każdego z nas” - mówiła łamiącym się głosem.
Podkreśliła, że według niej to była katastrofa.
Pomimo napaści Rosji na Ukrainę i tej strasznej wojny nadal nie dopuszczam do siebie myśli, że ktoś mógł chcieć skrzywdzić ludzi, lecących na uroczystość
— powiedziała.
Gabriela Zych urodziła się 31 maja 1941 roku w Kaliszu. Po maturze pracowała w sądzie, później zajmowała się chałupnictwem.
Jej mężem był Lech Zych, który jako dziecko, w wieku 9 lat, stracił ojca w Kozielsku. Dopiero w 1943 roku rodzina dowiedziała się, że został on rozstrzelany przez Rosjan. W 1989 roku postanowili, wraz z kaliskimi rodzinami pomordowanych więźniów Kozielska, Starobielska oraz Ostaszkowa, założyć stowarzyszenie Rodzina Katyńska. Pierwszym prezesem został Lech Zych. Po jego śmierci Gabriela Zych kontynuowała działalność w stowarzyszeniu.
W 2005 r. została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. Samorząd Kalisza nadał jej tytuł Honorowego Przyjaciela Miasta. Pośmiertnie została uhonorowana Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
10:45. Uroczystości w obiektywie aparatu
10:40. Przedstawiciele państwa upamiętnili ofiary 10/04 na Powązkach Wojskowych
Wieńce na warszawskich Powązkach złożyli m.in. wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki, wicepremier Piotr Gliński, przedstawiciele rządu m.in. szefowie MON Mariusz Błaszczak, MSWiA Mariusz Kamiński, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, a także przedstawiciele PiS.
10:26. Prezydent złożył kwiaty na grobie gen. Bronisława Kwiatkowskiego
10:15. Przedstawiciele państwa upamiętnili ofiary katastrofy
09:30. Najwyżsi przedstawiciele państwa składają kwiaty przed pomnikiem śp. Lecha Kaczyńskiego
W 12. rocznicę katastrofy smoleńskiej, wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński, a także przedstawiciele prezydenta RP, parlamentu, Rady Ministrów, Trybunału Konstytucyjnego, złożyli wieńce pod pomnikami Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Wieńce pod pomnikami Lecha Kaczyńskiego oraz Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 r. złożyli w niedzielę m.in. premier Mateusz Morawiecki, wicepremierzy: Piotr Gliński, Jacek Sasin, Henryk Kowalczyk, szefowie MON Mariusz Błaszczak, MSWiA Mariusz Kamiński, szefowa Kancelarii Prezydenta RP Grażyna Ignaczak–Bandych, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicemarszałek Senatu Marek Pęk, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, przedstawiciele PiS, instytucji rządowych, a także ambasador Ukrainy w Polsce Andrij Deszczycia.
09:15. Prezydent złożył wieniec na sarkofagu Lecha i Marii Kaczyńskich
Prezydent Andrzej Duda złożył w niedzielę rano, w krypcie wawelskiej, wieniec na sarkofagu pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, którzy – wraz z 94 wysokiej rangi urzędnikami państwowymi i dowódcami wojskowymi – zginęli w katastrofie smoleńskiej.
Prezydent Duda, zanim złożył wieniec na grobie Lecha i Marii Kaczyńskich w krypcie pod Srebrnymi Dzwonami, uczestniczył we mszy świętej w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej. Liturgii w krypcie św. Leonarda przewodniczył metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Celebracja miała charakter prywatny. Prezydentowi towarzyszyli m.in. prezydencki minister Wojciech Kolarski, zastępca szefa Kancelarii Prezydenta Piotr Ćwik, minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, wojewoda małopolski Łukasz Kmita. Obecna była także Marta Kaczyńska z rodziną.
Następnie Andrzej Duda uda się na cmentarze Rakowicki i Salwatorski oraz na cmentarz Bielany, gdzie pomodli się za dusze spoczywających tam ofiar katastrofy smoleńskiej. Później prezydent wyleci do Warszawy, by uczestniczyć w dalszych obchodach 12. rocznicy katastrofy.
09:08 Jarosław Kaczyński złożył wieniec przed Pałacem Prezydenckim
Na zakończenie Apelu Pamięci Jarosław Kaczyński w imieniu wszystkich uczestników złożył wieniec przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie.
Uczestnicy odmówili następnie modlitwę za ofiary tragedii z 10 kwietnia.
Oddajemy ich Bogu, który jest Bogiem życia. Wierzymy głęboko w to, że są pośród nas, ale wypraszamy dla nich dar pokoju.
09:07. Lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz złożył wieniec przed Krzyżem Katyńskim
Lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz, i Waldemar Pawlak, Andrzej Kosiniak-Kamysz, Elżbieta Bińczycka, Krzysztof Klęczar, złożyli wieniec przed Krzyżem Katyńskim podczas obchodów 12. rocznicy katastrofy smoleńskiej w Krakowie - poinformowano na Twitterze PSL-u.
Oddajemy hołd wszystkim, którzy 10 kwietnia odeszli na wieczną wartę
— podkreślono we wpisie.
09:00 Trwa Apel Pamięci przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie
Apel Pamięci rozpoczął się o godz. 9. Uczestniczyli w nim m.in. marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński, wicemarszałkowie Sejmu, przedstawiciele rządu i PiS oraz rodzin katastrofy smoleńskiej.
Przed Pałacem Prezydenckim ustawiono zdjęcie pary prezydenckiej: Lecha i Marii Kaczyńskich; po bokach umieszczono biało-czerwone flagi, a na chodniku ułożono ze zniczy przepołowiony krzyż. Apelowi, który rozpoczął się od hymnu narodowego, towarzyszyła asysta wojskowa; następnie odczytano nazwiska ofiar tragedii smoleńskiej, odmówiono modlitwę.
08:50. Marszałek Senatu, parlamentarzyści KO i prezydent Warszawy uczcili rocznicę katastrofy smoleńskiej
- rocznicę katastrofy smoleńskiej i śmierć 96 osób uczcili w niedzielę przy pomniku ofiar na cmentarzu na Powązkach marszałek Senatu Tomasz Grodzki, wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska i prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
Podczas uroczystości na wojskowych Powązkach rano w niedzielę przy Pomniku Ofiar Katastrofy Smoleńskiej modlili się, złożyli wieńce i wiązanki kwiatów, zapalili znicze. O 8.41 minutą ciszy uczcili pamięć ofiar. W centrum stolicy zawyły syreny.
Kwiaty złożyły też rodziny ofiar katastrofy i parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej.
Uroczystość rozpoczęła się odegraniem polskiego hymnu. Odczytano pełną listę ofiar. Modlitwę ekumeniczną odmówili szef ordynariatu Polowego Wojska Polskiego biskup Wiesław Lechowicz, przedstawiciele prawosławnego ordynariatu polowego oraz ewangelickiego duszpasterstwa wojskowego.
08:47. Trwa msza św. w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej
Wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, przedstawiciele rządu, TK, politycy PiS i przedstawiciele rodzin uczestniczą w niedzielnej mszy św. w warszawskim kościele seminaryjnym, która rozpoczęła obchody rocznicy katastrofy smoleńskiej.
W porannej mszy w kościele Wniebowzięcia NMP i Józefa Oblubieńca w Warszawie w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej udział biorą m.in.: wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicemarszałkowie Sejmu, wicepremierzy Jacek Sasin i Henryk Kowalczyk, ministrowie rządu, prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska, przedstawiciele partii PiS oraz rodzin katastrofy smoleńskiej.
Po zakończeniu mszy św. zaplanowano Apel Pamięci przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie. Także przed Pałacem Prezydenckim zaplanowana jest modlitwa Anioł Pański o godz. 12 oraz Koronka do Miłosierdzia Bożego o godz. 15.
08:41. SYRENY ALARMOWE W CAŁEJ POLSCE!
Punktualnie o godzinie 8.41 włączono w kraju syreny alarmowe, by upamiętnić 12. rocznicę katastrofy smoleńskiej.
08:33. Wyjątkowa grafika
Marcin Wikło (tygodnik „Sieci” i portal wPolityce.pl) opublikował na Twitterze wyjątkową grafikę. Nazwiska ofiar z 10 kwietnia ułożone w krzyż.
08:12. Na Wawelu rozpoczęła się msza św. w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej
Prezydent Rzeczpospolitej Andrzej Duda bierze udział we mszy w intencji ofiar katastrofy smoleńskiej, która w niedzielę rano rozpoczęła się na Wawelu. Nabożeństwo ma charakter prywatny, przewodniczy mu metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski.
W niedzielę 10 kwietnia przypada 12. rocznica katastrofy smoleńskiej, w której zginęła para prezydencka Lech i Maria Kaczyńscy oraz 94 wysokiej rangi urzędników państwowych i dowódców wojskowych.
W rocznicowej mszy uczestniczą m.in. prezydencki minister Wojciech Kolarski, zastępca szefa Kancelarii Prezydenta Piotr Ćwik, minister infrastruktury Andrzej Adamczyk, wojewoda małopolski Łukasz Kmita. Obecna jest także Marta Kaczyńska z rodziną.
Po liturgii prezydent RP złoży wieniec na sarkofagu Lecha i Marii Kaczyńskich.
Na Wawelu rocznicowa msza odbywa się w krypcie św. Leonarda, w której 2 listopada 1946 ks. Karol Wojtyła odprawił swoje pierwsze nabożeństwo. W krypcie z przełomu XI i XII w. pochowani są m.in. Jan III Sobieski, Józef Poniatowski, Tadeusz Kościuszko.
Lech i Maria Kaczyńscy spoczywają w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów, tu też grobowiec ma Józef Piłsudski. W krypcie znajduje się także tablica ku czci wszystkich ofiar katastrofy z łacińską sentencją „Corpora dormiunt, vigilant animae” (Ciała śpią, dusze czuwają).
08:00. Minister Ziobro: Ta tragedia rozdarła nasze serca
Zginęli w drodze do Katynia, gdzie chcieli oddać hołd pomordowanym przez sowietów Polakom. Prezydent RP Lech Kaczyński, Pierwsza Dama Maria Kaczyńska, oraz 94 członków delegacji rządowej. To już 12 lat… Ta tragedia rozdarła nasze serca.
— napisał na Twitterze minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.
07:52. Poruszający klip z prezydentem Andrzejem Dudą
Kancelaria Prezydenta opublikowała poruszający klip w 12. rocznicę katastrofy smoleńskiej.
Kiedy zamknę oczy, to widzę trumny Pary Prezydenckiej w Sali Kolumnowej
— opowiada w nagraniu prezydent Andrzej Duda.
Wciąż widzę tych ludzi, którzy przychodzili wtedy, żeby Ich pożegnać, żeby oddać Im hołd, żeby Im podziękować za tę wierną służbę ojczyźnie
— słyszymy.
07:50. Marszałek Sejmu złożyła kwiaty przed tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy smoleńskiej
Marszałek Sejmu Elżbieta Witek wraz z wicemarszałkami izby niższej złożyła w niedzielę kwiaty przed sejmowymi tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy smoleńskiej. 10 kwietnia mija 12 lat od katastrofy smoleńskiej, w której zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński z małżonką.
Witek wraz z wicemarszałkami Sejmu: Ryszardem Terleckim, Małgorzatą Gosiewską, Małgorzatą Kidawą-Błońską, Piotrem Zgorzelskim i Włodzimierzem Czarzastym tuż przed godz. 7.30 złożyła kwiaty pod tablicą upamiętniającą posłów i senatorów zmarłych tragicznie 10 kwietnia 2010 r.
Następnie, również składając kwiaty pod tablicami, uhonorowano pamięć prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego.
07:36. Szef MSZ: Nigdy nie zapomnimy o ich tragicznej śmierci - zwłaszcza teraz gdy Europę znowu spowijają mgły wojny
Dwanaście lat temu w służbie Rzeczypospolitej zginęli: Prezydent Rzeczypospolitej prof. Lech Kaczyński, jego małżonka Maria, były Prezydent Rzeczypospolitej na uchodźstwie Ryszard Kaczorowskich i 93 innych pasażerów lotu do Smoleńska - ludzi wywodzących się z wielu środowisk
— napisał szef MSZ na Twitterze.
Lecieli tam by oddać hołd oficerom zamordowanym w Katyniu. Wśród nich byli też pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Nigdy nie zapomnimy o ich tragicznej śmierci - zwłaszcza teraz gdy Europę znowu spowijają mgły wojny
—- spuentował minister Zbigniew Rau.
07:34. Szef MON złożył wieńce przed tablicami upamiętniającymi ofiary katastrofy smoleńskiej
Szef MON Mariusz Błaszczak złożył wieńce i zapalił znicze przed tablicami pamięci ofiar katastrofy smoleńskiej, które znajdują się w kompleksie Ministerstwa Obrony Narodowej przy ul. Klonowej w Warszawa - poinformowano w niedzielę na Twitterze MON.
Zaznaczono, że „szefowi MON towarzyszyli przedstawiciele kierownictwa resortu i dowódcy Wojska Polskiego”.
07:20. Gliński: pod Smoleńskiem zginęła elita polskiego narodu; pamiętamy i będziemy zawsze pamiętać
Dwanaście lat temu pod Smoleńskiem zginęła elita polskiego narodu z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim. Pamiętamy i będziemy zawsze pamiętać - napisał w niedzielę na Twitterze wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.
Wicepremier podkreślił, że „mamy także obowiązek kontynuować tamtą Prezydencką Misję dla dobra Polski”.
Naszą pamięć każdego dnia przekuwamy w działanie. To nasze pocieszenie, a Ich, Naszych Poległych, wielkie zwycięstwo
— podkreślił.
Dzisiejsza rocznica to dzień smutku, modlitwy i zadumy. Ale także dumy z Polski, z naszej wspólnoty, że potrafimy właściwie wybierać i ciężko pracować. Że potrafimy dobrze dbać o bezpieczeństwo Polski
— napisał.
Także dzięki Nim
— dodał szef resortu kultury.
To może jedyne, ale jakże ważne pocieszenie na ten smutny czas…
— zakończył wpis Gliński.
07:17. Prezentacja raportu podkomisji smoleńskiej w poniedziałek o godz. 11
Antoni Macierewicz poinformował w sobotę w Polskim Radiu 24, że w poniedziałek o godz. 11 podkomisja do ponownego zbadania wypadku lotniczego zaprezentuje „Raport z badania zdarzenia lotniczego z udziałem samolotu Tu 154-M nr 101 nad lotniskiem Smoleńsk Siewiernyj na terenie Federacji Rosyjskiej”.
Ten materiał uściśla, precyzuje i w sposób bezsporny udowadnia, że do tragedii smoleńskiej doszło na skutek aktu nieuprawnionej ingerencji ze strony rosyjskiej
— podkreślił.
Dramat smoleński był zapowiedzią tego, co dziś dzieje się na Ukrainie; prezydent Lech Kaczyński przestrzegał przed tym, apelował, żebyśmy byli przygotowani do dalszej agresji rosyjskiej - mówił w sobotę przewodniczący podkomisji smoleńskiej.
CZYTAJ WIĘCEJ: Wiemy, kiedy nastąpi prezentacja raportu podkomisji. „Dramat smoleński był zapowiedzią tego, co dziś dzieje się na Ukrainie”
07:15. Premier Kaczyński dla „Sieci”: Nasi bliscy zginęli za opór postawiony Putinowi po jego agresji na Gruzję. „Decyzja musiała zapaść na szczycie Kremla”
Prezes PiS Jarosław Kaczyński w minionym numerze tygodnika „Sieci” mówił o tym, jakie światło na 10 kwietnia 2010 roku rzuca bestialstwo rosyjskie na Ukrainie.
Prezydent Zełenski w swoim wystąpieniu w polskim parlamencie dał jasną odpowiedź. Podobnie jak były wicepremier Rosji Dmitrij Rogozin, ważna figura w obozie tamtejszej władzy, który zaprosił mnie do Smoleńska. Zgadzam się z tymi, którzy odebrali to jako przyznanie się do winy. Bezczelne, jawne, niepozostawiające wielu wątpliwości.
Ja też nie mam wątpliwości, że to był zamach. Są na to dowody, na pewno ad rem. Ad personam to inna sprawa, ta decyzja musiała zapaść na szczycie Kremla, ale trudno tutaj zdobyć procesowe dowody.
Kolejne dokumenty w śledztwie, do których mam dostęp jako osoba pokrzywdzona, uzupełniły ostatnie luki w wiedzy o przebiegu tragedii. Pozwoliły złożyć wszystkie elementy w jeden spójny i przekonujący obraz
07:10. Uroczyste obchody 10/04 w całej Polsce
W całym kraju odbędą się dziś uroczyste obchody 12. rocznicy katastrofy samolotu pod Smoleńskiem, w której zginął prezydent RP Lech Kaczyński, jego żona Maria Kaczyńska oraz 94 inne osoby, wśród nich wielu wysokich urzędników państwowych i dowódców wojskowych. Polska delegacja w 2010 roku leciała na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej
W Warszawie o godz. 8 rozpocznie się msza święta w kościele seminaryjnym, po której prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki oraz delegacje z prezesem PiS, wicepremierem Jarosławem Kaczyńskim na czele złożą wieńce pod pomnikami prezydenta Lecha Kaczyńskiego oraz pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej na Placu Piłsudskiego w Warszawie, a potem odwiedzą groby i złożą kwiaty m.in. pod pomnikiem ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Szef rządu złoży także znicze na grobach ofiar katastrofy smoleńskiej na Cmentarzu Bródnowskim, w Świątyni Opatrzności Bożej, na Cmentarzu Parafialnym w Grabowie oraz na Cmentarzu Parafialnym w Pyrach.
Warszawskie obchody zwieńczy msza św. intencji ofiar o godzinie 19 w Archikatedrze Warszawskiej. Po niej planowane jest na godz. 21 wystąpieniem prezesa PiS Jarosław Kaczyńskiego przed Pałacem Prezydenckim.
Prezydent Andrzej Duda z kolei odda hołd ofiarom w Krakowie, gdzie o godz. 8 będzie uczestniczył w mszy na Wawelu, a następnie złoży kwiaty na grobie Lecha i Marii Kaczyńskim. Po godz. 9 planowane są wizyty prezydenta na trzech krakowskich cmentarzach - Rakowiecki, na Salwatorze i na Bielanach.
W Warszawie o godz. 11.45 prezydent odwiedzi kryptę ostatniego prezydenta na uchodźctwie Ryszarda Kaczorowskiego w Świątyni Opatrzności Bożej, a następnie złoży kwiaty na placu Piłsudskiego. Pojedzie także na cmentarze bródnowski i powązkowski, gdzie również odda hołd ofiarom.
Przez cały dzień pod Pałacem Prezydenckim będą odbywać się pokazy filmowe i koncerty.
CZYTAJ WIĘCEJ:
olnk/PAP/wPolityce.pl
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/smolensk/593788-relacja-12-rocznica-tragedii-smolenskiej
