Program Orka. Szwecja wyprodukuje łodzie podwodne dla Marynarki Wojennej. Do końca tygodnia Polska wystąpi o środki z SAFE

Szwecja została wyłoniona jako producent trzech łodzi podwodnych dla polskiej Marynarki Wojennej. Pierwszy okręt w ramach programu Orka może trafić do Polski w 2030 roku. Szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował, że do końca tego tygodnia Polska złoży do KE wniosek ws. funduszy z SAFE. „Kontrakt na zakup okrętów podwodnych to jeden z nielicznych przykładów kontynuacji programów operacyjnych rozpoczętych przez rząd PiS. Opóźnienia, rezygnacje lub minimalizowanie zamówień w innych obszarach modernizacji są zdecydowanie zbyt duże, ale oczywiście kontynuacja ‘Orki’ cieszy” - skomentował całą sytuację na platformie X Mariusz Błaszczak, szef parlamentarnego klubu PiS, były minister obrony.

Kosiniak-Kamysz ocenił na dzisiejszej konferencji prasowej, że możliwy termin podpisania umowy wykonawczej na dostawę okrętów podwodnych to drugi kwartał przyszłego roku. Jednak - jak przyznał - minie kilka lat zanim okręty zostaną dostarczone. Według szefa MON możliwy termin dostaw pierwszego z nich to rok 2030.

By utrzymać zdolności polskich marynarzy mieliby oni rozpocząć szkolenia w 2026 roku, a w 2027 r. otrzymać dostęp do tzw. gap fillera, czyli starszego szwedzkiego okrętu, który będzie używany do szkoleń.

Szwecja zakupi polski sprzęt wojskowy

Ponadto szef MON poinformował, że w ramach umowy Szwecja zadeklarowała też zakup polskiego sprzętu wojskowego; poza zakupionymi już wyrzutniami przeciwlotniczymi Piorun ma to być okręt ratowniczy, podobny do tych, które obecnie powstają w polskich stoczniach dla Marynarki Wojennej.

Kosiniak-Kamysz ocenił, że decyzja o wyborze Szwecji jako partnera w pozyskaniu nowych okrętów podwodnych „buduje nową architekturę bezpieczeństwa na Bałtyku”. Stwierdził, że Szwecja przedstawiła najlepszą ofertę m.in. ze względu na możliwą datę dostaw, cenę, czy zdolności do działań na Morzy Bałtyckim, a jednocześnie była to jedyna oferta, która w pełni spełniła wymagania stawiane przez Marynarkę Wojenną.

Polska złoży wniosek o wypłatę środków w ramach SAFE

Kosiniak-Kamysz poinformował, że do końca tygodnia Polska złoży wniosek do KE o pieniądze z unijnego instrumentu SAFE; następnie rozpoczną się 3-miesięczne negocjacje z Komisją. Szef MON przypomniał, że Polska uzyskała zapewnienie o możliwości skorzystania z 43,7 mld euro z instrumentu SAFE.

To jest pula pieniędzy przeznaczonych, które Polska może wykorzystać, jeżeli przedstawi dobrą propozycję, dobrą ofertę

— podkreślił Kosiniak-Kamysz.

Oświadczył, że podczas posiedzenia rządu razem z pełnomocnik rządu ds. programu SAFE Magdaleną Sobkowiak-Czarnecką przedstawił priorytety Polski. Sprecyzował, że jest to około 140 zadań w różnych domenach. Dodał, że ten pakiet projektów ma spowodować nie tylko rozwój sił zbrojnych, ale też bardzo znaczący rozwój przemysłu zbrojeniowego.

Podkreślił, że w pakiecie, który ma być sfinansowany z programu SAFE, znalazło się wiele zadań związanych z Tarczą Wschód. Wskazał, że będzie to m.in. program obrony antydronowej San i doposażenie Straży Granicznej i policji.

Pieniądze z SAFE przeznaczone na szereg działań

Kosiniak-Kamysz wymienił, że wśród ok. 140 zadań, które mają, po zgodzie KE, uzyskać finansowanie z SAFE, będą też działania związane z bezpiecznym Bałtykiem, ze sztuczną inteligencją, kryptologią, cyberprzestrzenią, ochroną infrastruktury krytycznej, inwestycjami w polski przemysł zbrojeniowy oraz zdolnością do tankowania w powietrzu. Dodał, że będzie też zmieniany sposób finansowania części już prowadzonych inwestycji na bardziej korzystny, czyli na instrument SAFE. Jak podał, będzie to dotyczyć np. programu Wisła.

Szef MON zwrócił uwagę, że ok. 20 zadań będzie prowadzonych w ramach zakupów z innymi krajami. Podkreślił też, że - według szacunków - ok. 89 proc. wydatków na uzbrojenie dla Ministerstwa Obrony Narodowej i Wojska Polskiego może być zainwestowanych w polski przemysł zbrojeniowy.

Kosiniak-Kamysz przekazał, że do końca tygodnia Polska złoży wniosek do KE o wypłatę środków z instrumentu SAFE. Następnie rozpoczną się 3-miesięczne negocjacje z Komisją. Dodał, że Polska przygotowała też pulę rezerwową w przypadku, gdyby któryś projekt musiał być zastąpiony lub wymieniony tak, „by żadne euro zagwarantowane dla Polski nie zostało zmarnowane”.

Błaszczak: Kontynuacja „Orki” cieszy

Do informacji szefa MON na platformie X odniósł się Mariusz Błaszczak.

Kontrakt na zakup okrętów podwodnych to jeden z nielicznych przykładów kontynuacji programów operacyjnych rozpoczętych przez rząd PiS. Opóźnienia, rezygnacje lub minimalizowanie zamówień w innych obszarach modernizacji są zdecydowanie zbyt duże, ale oczywiście kontynuacja „Orki” cieszy

— napisał na platformie X Mariusz Błaszczak.

Wybór szwedzkiej oferty obciążony jest jednak wielkim ryzykiem. Projekt A26 jest o wiele lat opóźniony i w trakcie jego realizacji doszło do zwielokrotnienia budżetu. Tym bardziej dziwi, że decyzja o wyborze została uzasadniona… tempem dostaw. Cieszy dostawa gap-fillera - to potrzebne, pomostowe rozwiązanie. Ciekawe tylko jak obecne kierownictwo wytłumaczy się z totalnej krytyki pierwszych FA-50, które również miały taką formułę. Rozwiązania naszego rządu stają się coraz popularniejsze dla obecnej władzy vide tryb pilnej potrzeby operacyjnej przy innych kontraktach

— podkreślił.

Niestety nie otrzymaliśmy żadnych konkretów dotyczących sposobu wykorzystania środków z mechanizmu SAFE - to może świadczyć o problemach rządu z efektywnym wykorzystaniem tego funduszu. Kilka propagandowych haseł i ogłoszenie sukcesu to zdecydowanie zbyt mało. Oczekujemy informacji o konkretnych zamówieniach, na które zostaną wysłane wnioski. Oczekujemy też informacji, które zamówienia będą realizowane indywidualnie, a które w trybie „common defence procurement” i we współpracy z jakimi państwami. Nie wiemy też jaki procent środków zostanie wykorzystanych w polskiej zbrojeniówce, gdyż wygłoszone hasło o „szacunkach, że z wydatków na uzbrojenie około 89% z wydatków może być zainwestowanych w polski przemysł zbrojeniowy” pozostawia szerokie pole do interpretacji

— dodał.

xyz/PAP/X