Prezes TK wzywa Tuska do przekazania ważnego stanowiska! Co, jeśli szef PO tego nie zrobi? "Będę zmuszony rozważyć zastosowanie..."

Prezes TK Bogdan Święczkowski ponownie zwrócił się do premiera Donalda Tuska o przekazanie Trybunałowi stanowiska polskiego rządu w sprawie skargi Komisji Europejskiej dotyczącej orzeczeń TK z 2021 r. Zapowiedział jednocześnie skargę do sądu „w przypadku dalszego braki reakcji”.

Jestem zaskoczony i zasmucony faktem, że mimo upływu ponad miesiąca, stanowisko to nie zostało przesłane do Trybunału. Przypominam, że obowiązek współdziałania władz ma rangę konstytucyjną i wyrażony został wprost w preambule Konstytucji RP

— napisał Święczkowski w piśmie do szefa rządu zamieszczonym na stronie TK.

Po raz pierwszy w tej sprawie prezes TK zwrócił się do premiera na początku kwietnia br.

Z dużym niepokojem odebrałem informację zawartą w opinii rzecznika generalnego Deana Spielmanna z 11 marca 2025 r., zgodnie z którą 31 stycznia 2024 r. Rzeczpospolita Polska uznała w całości zarzuty podniesione przez Komisję w skardze przeciwko Polsce

— zwracał wówczas uwagę występując o to stanowisko rządu.

Jak poinformował w poniedziałek TK „pomimo upływu ponad miesiąca pismo Święczkowskiego z 4 kwietnia br. pozostaje bez odpowiedzi”. Tymczasem - jak zaznaczył prezes TK w kolejnym piśmie - kluczowe jest, aby sędziowie TK uzyskali możliwość zapoznania się ze stanowiskiem rządu.

W przypadku dalszego braku reakcji, będę zmuszony rozważyć zastosowanie dalej idących środków prawnych, w szczególności do skierowania do sądu skargi na bezczynność. Nie budzi wątpliwości, że w demokratycznym państwie prawnym przekazanie prezesowi TK istotnego dokumentu, dotyczącego funkcjonowania Trybunału, powinno nastąpić bez jakiejkolwiek zwłoki

— podkreślił Święczkowski.

Skarga KE na orzeczenia TK

W pierwszej połowie marca br. rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Dean Spielmann wydał opinię w sprawie skargi złożonej na Polskę przez Komisję Europejską w lipcu 2023 r.

KE zwróciła się w 2023 r. do TSUE o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z dwoma wyrokami polskiego TK: z 14 lipca i 7 października 2021 r. W ocenie KE naruszają one prymat prawa UE nad krajowym.

Spielmann uznał skargę KE za zasadną. W związku z tym zaproponował TSUE, aby stwierdził, że Polska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy prawa Unii Europejskiej. W ocenie rzecznika sporne wyroki TK znacząco odbiegają od orzecznictwa TSUE dotyczącego zagwarantowania skutecznej ochrony prawnej.

Jak podkreślił w swojej opinii rzecznik generalny TSUE stanowiące bezprecedensową „rebelię” stanowisko przyjęte przez polski Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 14 lipca i 7 października 2021 r. narusza pierwszeństwo, autonomię i skuteczność prawa UE. Uznał ponadto, że polskiego TK nie można uznać za niezawisły i bezstronny sąd.

W wyroku z 14 lipca 2021 r., którego zgodność z prawem UE ocenia trybunał w Luksemburgu, TK uznał środki tymczasowe TSUE odnoszące się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów władzy sądowniczej tego państwa za niezgodne z polską konstytucją. Tego samego dnia TSUE w ramach takiego środka tymczasowego nakazał Polsce zawieszenie funkcjonowania Izby Dyscyplinarnej w Sądzie Najwyższym; potem na Polskę nałożył kary dzienne za jego niestosowanie.

Z kolei w wyroku z 7 października 2021 r. TK stwierdził, że na pierwszym miejscu w hierarchii prawa zawsze stoją krajowe konstytucje państw członkowskich UE.

Unijne traktaty – jako akty prawa międzynarodowego – mają pierwszeństwo przed prawem krajowym rangi ustawowej, nie mogą jednak wyprzedzać konstytucji

— uznał polski TK.

W ocenie rzecznika generalnego TSUE, oba te wyroki są nielegalne. Jak podkreślił, wyłącznie TSUE jest uprawniony do ostatecznego rozstrzygania konfliktu między prawem Unii a tożsamością konstytucyjną państwa członkowskiego.

Opinia rzecznika generalnego nie wiąże Trybunału Sprawiedliwości. Jest propozycją rozstrzygnięcia dla sędziów, z której najczęściej oni korzystają, ale mogą też wydać wyrok inny niż zaproponowany przez rzeczników generalnych.

W przyjętej w marcu 2024 r. uchwale Sejm stwierdził, że „uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy”.

Z kolei w przyjętej w grudniu 2024 r. uchwale rządu stwierdzono m.in., że ogłaszanie w dziennikach urzędowych rozstrzygnięć TK mogłoby doprowadzić do utrwalenia stanu kryzysu praworządności. Jak dodano, „nie jest dopuszczalne ogłaszanie dokumentów, które zostały wydane przez organ nieuprawniony”.

Od czasu podjęcia uchwały przez Sejm w marcu ub.r. wyroki TK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw. Od końca kwietnia br. Trybunał Konstytucyjny liczy 11 sędziów na 15 przewidzianych stanowisk sędziowskich. Ponieważ w ostatnich miesiącach zakończyły się kadencje czworga sędziów oznacza to, że w TK są obecnie cztery wakaty sędziowskie. Kluby sejmowe - poza PiS - konsekwentnie nie zgłaszają kandydatów.

CZYTAJ TAKŻE: KE atakuje Polskę. Prezes TK pisze do premiera. „Rzeczpospolita uznała w całości zarzuty podniesione przez w skardze przeciwko Polsce”

tkwl/PAP/X