Prezydent Duda podpisał nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wejdzie ona w życie 16 września

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - poinformowało Biuro Prasowe Kancelarii Prezydenta RP. Nowela wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 17 kwietnia 2019 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało, że znowelizowana ustawa będzie obowiązywała od 16 września.

Ustawa wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 17 kwietnia 2019 r., a także wypracowane ze środowiskami rozwiązania

— czytamy na stronie resortu kultury.

Jak wyjaśniono, „zapewnia m.in. twórcom i wykonawcom prawo do stosownego wynagrodzenia za udostępnianie ich utworów i wykonań w Internecie”.

Przygotowana przez MKiDN nowelizacja ustawy została podpisana przez prezydenta RP Andrzeja Dudę

— podkreślono w informacji opublikowanej w piątek na stronie MKiDN.

Które akty prawne obejmuje nowelizacja?

Nowelizacja objęła łącznie trzy akty prawne: Ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawę z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz Ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych

— napisano.

Wyjaśniono, że „nowe prawo autorskie zacznie obowiązywać po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, tj. 16 września br.”.

Wyjątek stanowi art. 1 pkt. 21 ustawy, który wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. 16 lutego 2025 r.

— dodano.

Dzięki nowym przepisom twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych, literackich, publicystycznych, naukowych muzycznych i słowno-muzycznych zyskali prawo do stosownego wynagrodzenia za udostępnianie ich utworów i wykonań w Internecie. Otrzymali jednocześnie narzędzia i możliwości negocjowania wynagrodzeń i dochodzenia swoich praw

— czytamy w opublikowanej informacji.

Mediacje między wydawcami a platformami cyfrowymi

Jak zaznaczono, „przepisy umożliwiają również przeprowadzenie mediacji między wydawcami a platformami cyfrowymi w przedmiocie określenia wynagrodzenia”.

Organem właściwym dla przeprowadzenia tych mediacji będzie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej

— wyjaśniono na stronie MKiDN.

Dyrektywy PE i RE

Wejście w życie znowelizowanej ustawy wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 17 kwietnia 2019 r.

Pierwsza, zwana dyrektywą SATCAB II, ma stworzyć warunki umożliwiające szersze rozpowszechnianie w państwach członkowskich programów telewizyjnych i radiowych pochodzących z innych państw członkowskich.

Druga zaś, zwana dyrektywą DSM, była unijną odpowiedzią na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych w obszarze prawa autorskiego. Przepisy wprowadzają m.in. nowe formy dozwolonego użytku utworów, przedmiotów praw pokrewnych i baz danych (eksploracja tekstów i danych, zwielokrotnianie dla zachowania zbiorów dziedzictwa kulturowego) oraz znacznie modyfikują formy już istniejące w unijnym prawie (korzystanie z utworów na potrzeby edukacji zdalnej).

Uzasadnienie decyzji

W uzasadnieniu decyzji prezydenta przypomniano, że „aby zrealizować wyżej wymieniony cel ustawodawca znowelizował ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawę z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych”.

W ustawie uregulowano kwestie związane m.in. z ujednoliceniem zasad licencjowania usług reemitowania utworów oraz rozpowszechnianiem programów radiowych i telewizyjnych udostępnionych w drodze wprowadzenia bezpośredniego.

Wprowadzono także dozwolony użytek na potrzeby naukowe, dydaktyczne i zachowania zbiorów, rozszerzoną licencje zbiorową, nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy oraz nową postać dozwolonego użytku baz danych objętych ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.

Założenia ustawy

Ustawa wprowadza przepisy dookreślające konieczność zagwarantowania twórcom godziwego i odpowiedniego do zakresu udzielonego prawa, charakteru i zakresu korzystania oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu wynagrodzenia. Współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy będą uprawnieni m.in. do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym oraz stosownego wynagrodzenia z tytułu reemitowania utworu.

W ustawie określono także, że artyści wykonawcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego, w tym artyści wykonawcy opracowania takiego utworu, będą uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Przepisy umożliwiają przeprowadzenie mediacji między wydawcami a platformami cyfrowymi w przedmiocie określenia wynagrodzenia. Organem właściwym dla przeprowadzenia tych mediacji będzie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Ustawa co do zasady ma wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 21, który wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (jest to przepis określający, że artyści wykonawcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego będą uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym)

— napisano w informacji prasowej Kancelarii Prezydenta.

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent zawetował ustawę likwidującą komisję do badania wpływów rosyjskich w latach 2007–2022. Została powołana za rządów PiS

md/PAP