Zakończyło się posiedzenie komisji śledczej ds. tzw. afery wizowej. Przesłuchiwany był Mateusza Pala, b. szef Gabinetu Politycznego Ministra Spraw Zagranicznych Zbigniewa Raua. Przesłuchany został też były dyrektor generalny Służby Zagranicznej Maciej Karasiński. Ostatnim świadkiem był poprzednik Krasińskiego - Andrzej Papierz.

Komisja śledcza ds. afery wizowej bada nadużycia, zaniedbania i zaniechania w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce w okresie od 12 listopada 2019 r. do 20 listopada 2023 r.

Zeznania składa Andrzej Papierz

Zeznania składa Andrzej Papierz, który pełnił funkcję dyrektora generalnego Służby Zagranicznej od października 2018 r. do kwietnia 2021 r.

„Jak przez mgłę przypominam sobie to nazwisko”

Wiceprzewodnicząca Maria Janyska zapytała świadka, czy za jego czasów w ministerstwie już pracował pan Jakub Osajda oraz czy słyszał, że był lobbystą Edgara Kobosa w MSZ.

Jak przez mgłę przypominam sobie to nazwisko. Według mnie ten pan był asystentem ministra Wawrzyka. Nie miałem żadnej wiedzy na temat tego dżentelmena, tej osoby. Wiem tylko, że była taka osoba i słyszałem że był też odpowiedzialny m.in. za poprawianie ustawy o służbie zagranicznej, nie wiem czy to polega na prawdzie. Nie ukrywam, że zobaczyłem go dopiero podczas przesłuchania na komisji

— mówił Andrzej Papierz.

„Na różny sposób ta polityka była prowadzona”

Problem, jeżeli chodzi o wizy czy w ogóle wydawanie wiz, cały ruch do Polski z całego świata, jest od lat. Na różny sposób ta polityka była prowadzona

— wskazał Andrzej Papierz.

Zakończyło się przesłuchanie Macieja Karasińskiego

Przerwa do godziny 16.00

Przewodniczący komisji Marek Sowa ogłosił przerwę do godziny 16.00.

„To jest moja wiedza na ten temat”

Wiceprzewodniczący komisji Daniel Milewski zapytał, na czym wg pańskiej wiedzy polegały zdarzenia, które zostały w przestrzeni medialnej nazwane tzw. aferą wizową.

Było kilkadziesiąt wiz, które zostały w sposób wątpliwy bądź nieodpowiedni przyznane czy też procedowane i to jest moja wiedza na ten temat

— wskazał świadek.

„On mnie nie informował o tym, że się spotyka z Kobosem”

Wiceprzewodnicząca Maria Janyska zapytała świadka, a co pan powie na takie stwierdzenie, które dzisiaj padło, że lobbystą Edgara Kobosa w MSZ był pan Jakub Osajda.

Ja tego nie wiem, ale to jest dość stanowcze postawienie sprawy. Dowiedziałem się z posiedzenia tej komisji, że pan Edgar Kobos był częstym gościem u pana Osajdy i to chyba tyle. Nie wiedziałem o tym, że on się z nim spotyka, on mnie nie informował o tym, że się spotyka z Edgarem Kobosem

— mówił Maciej Karasiński.

Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi

Przewodniczący kosmiji Marek Sowa zapytał, ile osób miało być zatrudnionych w Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi.

O ile się nie mylę, to około 40 czy 50 osób miało być zatrudnionych w pierwszym roku i liczba ta miała rosnąć. To był projekt obliczony na stworzenie narzędzia, które docelowo będzie rozwiązywało problem wniosków wizowych na wielu placówkach

— odpowiedział Maciej Karasiński.

Centrum zostało powołane w 2021 r. w strukturach MSZ, by wesprzeć urzędy konsularne na Białorusi po wydaleniu z tego kraju większości polskiego personelu dyplomatyczno-konsularnego. W 2023 r. podjęto decyzję o jego rozbudowie i przeniesieniu do Łodzi. Projekt rozporządzenia, za który odpowiadał ówczesny wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk, zakładał, że centrum będzie obsługiwać wnioski wizowe w uproszczonej procedurze nie tylko z Białorusi, ale także z 20 innych krajów. Projekt rozporządzenia został w lipcu 2023 r. wycofany.

„O tzw. listach Wawrzyka dowiedziałem się z doniesień medialnych”

Nie uczestniczyłem w formułowaniu żadnej z polityk czy części polityki zagranicznej polskiego rządu […]. O tzw. listach Wawrzyka dowiedziałem się z doniesień medialnych. Pierwszym momentem, kiedy ta sprawa do mnie dotarła, że mogą być jakieś nieprawidłowości w kwestii wydawania wiz, był moment, kiedy CBA weszło do Ministerstwa Spraw Zagranicznych

— powiedział świadek.

Zeznania składa Maciej Karasiński

Teraz zeznania składa były dyrektor generalny Służby Zagranicznej Maciej Karasiński, który pełnił tę funkcję w okresie 13 kwietnia 2021 r. do połowy grudnia 2023 r.

Zakończyło się przesłuchanie Mateusza Pali

Przerwa do godz. 13.00

Dziękuję za przybycie. Zarządzam przerwę do godziny 13.00

— powiedział Marek Sowa.

„Zeznania pana Osajdy mają znikomy związek z pracami komisji”

Zeznania pana Osajdy mają skrajnie znikomy związek z pracami komisji i to jest trochę dziwne, że tyle czasu na to poświęcamy

— dodał świadek.

Możliwa konfrontacja Mateusza Pali z Jakubem Osajdą

Podczas przesłuchania przed komisją śledczą ds. tzw. afery wizowej poseł PiS Piotr Kaleta zapowiedział ewentualny wniosek o konfrontację pomiędzy byłymi pracownikami MSZ Mateuszem Pali a Jakubem Osajdą.

Myślę, że jest tutaj zbyt dużo spraw niejasnych

— ocenił poseł.

„Tego nie wiem”

Wiceprzewodniczący komisji poseł PiS Daniel Milewski zapytał „czy Kobos stworzył Osajdę, czy Osajda stworzył Kobosa?”.

Tego nie wiem, ale moja refleksja na temat tej relacji w kontekście tzw. afery wizowej jest taka, że jeżeli z jednej strony mamy osobę, która prawdopodobnie jest odpowiedzialna za organizację jakiegoś przestępczego procederu wokół Ministerstwa Spraw Zagranicznych i z drugiej strony mamy osobę, która jest ważnym dyrektorem w MSZ i z tego co wiem najbliższym współpracownikiem ministra Wawrzyka i ta współpraca wybiegała poza ministerstwo i jeżeli mamy dwie takie osoby i pan Jakub Osajda twierdzi, że jest powiernikiem Edgara Kobosa, to ciężko mi sobie wyobrazić sytuację, że nie wiedział o tym, co robił Edgar Kobos, a być może nawet mu pomagał, ale ja tego nie wiem

— zaznaczył Mateusz Pali.

„Zdarzały się dziwne postępowania p. Jakuba Osajdy”

To nie ma za bardzo związku z pracami komisji. Nie chce też narażać pana Osajdy na dyshonor, natomiast zdarzały się dziwne postępowania pana Jakuba Osajdy. W sytuacjach mocnych emocjonalnie miał chwile słabości

— powiedział świadek.

„Zbigniew Rau podpisał notatkę o wyznaczeniu siedziby Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi”

Przewodniczący komisji Marek Sowa (KO) pytał w jakich okolicznościach zapadła decyzja o wyznaczeniu siedziby Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi.

Decyzja o wyznaczeniu jest wynikiem notatki decyzyjnej Ministra Zbigniewa Raua, poprzedzonej analizami i konsultacjami prowadzonymi przez departament konsularny, biuro administracji przy współpracy ze służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w ministerstwie i z innymi biurami

— powiwdział Pali.

Pytany czy uczestniczył w procesie decyzyjnym, Pali odparł, że „w samym procesie decyzyjnym nie uczestniczył”.

Jednak pierwszy raz o rozbudowie i potencjalnej delokalizacji centrum decyzji wizowych usłyszałem latem 2022 roku. Miało to miejsce na spotkaniu z wiceministrem Piotrem Wawrzykiem i byłym dyrektorem biura prawnego i zarządzania zgodnością MSZ Jakubem Osajdą. Następnie miało miejsce spotkanie koncepcyjne w tym samym składzie i uczestniczył w nim też dyrektor departamentu konsularnego

— mówił.

Na tym mój udział się zakończył

— dodał Pali.

Później Sowa mówił że z dokumentów wynika, że Pali brał udział w różnych spotkaniach na temat Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi. Pali wyjaśnił, że brał w nich udział jako obserwator.

W czerwcu Rau zapewniał przed komisją, że ulokowanie Centrum Decyzji Wizowych w Łodzi nie było jego inicjatywą. Zaznaczył, że powstanie centrum jako integralnej części departamentu konsularnego resortu było reakcją na wymuszone opuszczenie Białorusi przez polski personel konsularny.

Jak Mateusz Pali dowiedział się o tzw. aferze wizowej?

Wiceprzewodnicząca poseł KO Maria Janyska zapytała świadka „kiedy dowiedział się o nieprawidłowościach w zakresie wydawania wiz, o tej aferze wizowej?”.

Pali podkreślił, że nie zajmował się kwestiami wiz.

Ja nigdy żadnej sprawy związanej z procesem wizowym, w żaden sposób nie załatwiałem

— oświadczył.

O tak zwanej aferze wizowej dowiedziałem się z mediów

— zeznał Mateusz Pali.

A nie dowiedział się pan od pana ministra Raua?

— dopytywano.

Nie

— odpowiedział stanowczo Mateusz Pali.

Odbywaliśmy czasami kilkadziesiąt rozmów dziennie, nie pamiętam każdej z nich. (…) Na pewno w naszych rozmowach nie padło sformułowanie, że miała miejsce jakakolwiek afera. Gdybym od ministra, od swojego szefa usłyszał, że mamy w ministerstwie aferę wizową, to bym o tym pamiętał, a nie pamiętam (…). Takiej rozmowy o aferze wizowej na pewno nie było

— zeznał Pali.

Kto był lobbystą Edgara Kobosa w MSZ?

Pali zeznał, że nigdy nie poznał Kobosa. Zaznaczył jednocześnie, że wielokrotnie słyszał od Osajdy i jego małżonki jak wyrażali się o nim w superlatywach.

Przewodniczący komisji poseł KO Marek Sowa zapytał Mateusza Palę czy spotkał Edgara Kobosę.

Nie, nigdy nie spotkałem Egdgara Kobosy

— odpowiedział Mateusz Pali.

Na tym przykładzie dostrzegam jednak, że lobbystą Edgara Kobosa w MSZ był właśnie pan Jakub Osajda, który niejednokrotnie chwalił się tą znajomością, a także współpracą z Kobosem

— ocenił świadek.

„Pan Kobos zniknął”

Przesłuchanie Mateusza Pali przed sejmową komisją śledczą ds. tzw. afery wizowej rozpoczęło się od jego swobodnej wypowiedzi, w której nawiązywał do marcowych zeznań byłego dyrektora biura prawnego i zarządzania zgodnością MSZ Jakuba Osajdy.

Osajda zaznał wówczas m.in., że po jego odwołaniu z MSZ, Pali wielokrotnie kontaktował się z nim i jego ciężarną żoną „w celu pilnowania, by nie kontaktował się z mediami”. Pali miał podawać przykłady polityków PiS, którzy zostali „zniszczeni” po tym, jak skontaktowali się z mediami i „dobrze radził, że zarówno mnie, jak i moją rodzinę również mogą zniszczyć”.

Pali zapewnił, że nic takiego nie miało miejsca oraz że nigdy w tej sprawie nie został wezwany przez jakikolwiek organ celem złożenia wyjaśnień.

Nigdy nie groziłem Jakubowi Osajdzie, a nawet nigdy nie przyszło mi to do głowy. Nigdy też nie miałem żadnego zlecenia politycznego, aby wobec kogokolwiek kierować groźby

— mówił świadek.

Jak dodał, zeznania Osajdy przedstawiały zmanipulowaną rzeczywistość, a miejscami były też kłamstwem.

Odbieram je jako swoistą zasłonę dymną, aby odwrócić uwagę komisji od Jakuba Osajdy

— oświadczył Pali.

Świadek powołując się na dotychczasowe ustalenia dodał, że najprawdopodobniej głównym odpowiedzialnym za proceder dotyczący nieprawidłowości wizowych był Edgar Kobos — asystent ówczesnego wiceszefa MSZ Piotra Wawrzyka.

Pan Jakub Osajda w kwietniu 2023 roku czynił starania, aby zaaranżować moje spotkanie z panem Edgarem Kobosą, jednak w pewnym momencie pan Kobos zniknął. Jak się potem dowiedziałem z doniesień medialnych, właśnie wtedy został aresztowany, w związku, z czym do mojego spotkania z panem Kobosą nigdy nie doszło, na co nie ukrywam patrzę dzisiaj z pewną satysfakcją

— przyznał świadek.

Głos zabrał Mateusz Pali.

Sejmowa komisja śledcza ds. tzw. afery wizowej rozpoczęła przesłuchanie Mateusza Pali, który był szefem gabinetu politycznego ministra sprawa zagranicznych w rządzie PiS Zbigniewa Rau.

Jestem przekonany, że moje zeznania pozwolą wysokiej komisji przybliżyć się do zakładanych przez państwa celów

— powiedział Mateusz Pali.

Otwarto posiedzenie komisji

Otwarto posiedzenie komisji śledczej ds. legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium RP.

nt/PAP