Prezydent Węgier Katalin Novak zaproponowała, żeby zwiększyć donacje do Funduszu Wyszehradzkiego, z całą pewnością to rozważymy i zaproponujemy to naszym premierom - powiedział po spotkaniu prezydentów państw Grupy Wyszehradzkiej w Pradze prezydent Andrzej Duda. Z kolei prezydent Czech Petr Pavel mówił o powrocie do korzeni Grupy Wyszehradzkiej - relacji transatlantyckich i dobrosąsiedzkich. Jak dodał, państwa, mimo zmieniających się władz, zachowują dobre relacje. „Musimy wiedzieć, gdzie jest pole do współpracy, a gdzie się różnimy” - mówił Pavel.

Priorytety czeskiej prezydencji w V4

W środę w Pradze odbył się szczyt Grupy Wyszehradzkiej z udziałem prezydentów czterech państw - prezydenta Andrzeja Dudy, prezydenta Czech Petra Pavla, prezydent Słowacji Zuzany Czaputovej i prezydent Węgier Katalin Novak.

Podczas konferencji po spotkaniu głów państw prezydent Pavel powiedział, że czeska prezydencja w Grupie Wyszehradzkiej skupia się na „działaniach dla obywateli”.

Nasza prezydencja stara się o powrót do korzeni wyszehradzkiej czwórki - relacji transatlantyckiej, stosunków dobrosąsiedzkich. (…) Mimo że władze państw V4 zmieniają się, staramy się utrzymywać dobre, sąsiedzkie relacje. Ważne jest, żebyśmy nawzajem znali swoje stanowiska, żebyśmy wiedzieli, gdzie mamy punkty styczne i gdzie możemy współpracować, a w których obszarach się różnimy

— oświadczył.

Czechy, Słowacja, Polska i Węgry położone są w Europie środkowej - to więc oczywiste, że zajmujemy się podobnymi kwestiami geopolitycznymi. Rosyjska agresja ma wpływ na nas wszystkich, i dlatego wsparcie Ukrainy jest zasadniczą kwestią dla naszego bezpieczeństwo, jest również naturalnie ludzkim odruchem. Rosja musi ponieść konsekwencje za ofiary ludzkie i szkody wyrządzone Ukrainie

— mówił Pavel, podkreślając, że państw V4 muszą wszechstronnie wspierać Ukrainę.

Współpraca państw Grupy Wyszehradzkiej

Prezydent Czech nawiązał również do sytuacji na Bliskim Wschodzie, którą określił jako „wielkie wyzwanie”.

W naszym interesie jako Europy leży to, aby terrorystyczna organizacja Hamas została pokonana, a w strefie Gazy nie doszło do katastrofy humanitarnej, i aby konflikt nie rozprzestrzenił się na inne regiony

— powiedział.

Jak zaznaczył, tematem obrad szczytu było również rozszerzanie Unii Europejskiej.

Jestem przekonany, że partnerom sąsiadującym z Unią Europejską musimy zaoferować jasną perspektywę unijną. Taki krok nie tylko wzmocni nasze bezpieczeństwo, ale również przyczyni do wzmocnienia odporności Europy jako całości

— powiedział Pavel.

Rozmawialiśmy również o konkretnych działaniach w zakresie edukacji, kultury, oraz akcji społecznych, z których mogą czerpać obywatele wszystkich naszych krajów. Omawialiśmy możliwości współpracy na polu infrastruktury, które mają potencjał modernizować nasze gospodarki, jak na przykład sieć dróg czy szybka kolej

— dodał czeski prezydent.

Wierzę, że będziemy się dalej starać zachować odpowiedni poziom współpracy i wspólnie będziemy realizować priorytety, które ustanowiliśmy podczas prezydencji Republiki Czeskiej

— zadeklarował również Pavel.

Propozycja zwiększenia Funduszu Wyszehradzkiego

Na wspólnej konferencji prasowej po zakończeniu spotkania, prezydent Polsk Andrzej Duda podkreślił, że głównymi tematami rozmów był m.in. Fundusz Wyszehradzki i jego wpływ na rozwój na Europy Środkowo-wschodniej.

Przekazał, że prezydent Węgier Katalin Novak zaproponowała, żeby zwiększyć donacje do Funduszu Wyszehradzkiego.

Z całą pewnością to rozważymy i zaproponujemy to naszym premierom

— zapowiedział prezydent Duda.

Kolejnym ważnym elementem rozmowy - jak relacjonował prezydent Duda - był rozwój infrastruktury i rozwój gospodarczy oraz bezpieczeństwo.

Mówiliśmy bardzo szeroko o rozwoju infrastrukturalnym, akcentowałem wielkie znaczenie, jakie ma nasza wyszehradzka czwórka, tutaj w sercu Europy środkowej także dla rozwoju Inicjatywy Trójmorza

— powiedział Andrzej Duda. Dodał, że Grupa Wyszehradzka stanowi „serce tego Trójmorza”.

Zwracał uwagę na znaczenie inwestycji m.in. w nowe drogi i połączenia kolejowe nie tylko dla rozwoju, ale także dla bezpieczeństwa krajów regionu. Prezydent Duda mówił, że rozwój sieci komunikacyjnych umożliwia m.in. przemieszczanie się pomocy na Ukrainę z portów bałtyckich.

Andrzej Duda podkreślił, że prezydenci V4 rozmawiali też o dalszym wsparciu Ukrainy.

Wszyscy jesteśmy zgodni, że Ukraina cały czas potrzebuje wsparcia i trzeba wspierać Ukrainę

— podkreślił prezydent Polski.

Kraje V4 powinny stać się bardziej innowacyjne

Podczas wspólnej konferencji prezydent Słowacji przekazała, że rozmowy dotyczyły m.in. działania Funduszu Wyszehradzkiego, który - jak mówiła - jest ważnym instrumentem współpracy państw V4.

Poinformowała, że rozmawiano też o wsparciu innowacyjnej i zintegrowanej gospodarki.

34 lata od upadku żelaznej kurtyny mogę powiedzieć, że jesteśmy krajami, które odniosły sukces, bo w krótkim czasie mogliśmy przejść z gospodarki planowanej do gospodarki rynkowej, również dzięki reformom, wejściu do UE. Teraz musimy przejść od tzw. „montażowych” krajów i powinniśmy się stać krajami, które będą się zajmować badaniami i rozwojem, tworzącymi wartość dodaną

— powiedziała Zuzana Czaputova.

Jak podkreśliła, rząd słowacki przyjął strategię rozwoju i innowacji do roku 2030, która przewiduje inwestycje w badania i rozwój, by „Słowacja stała się bardziej konkurencyjna i stała się lepszym partnerem do współpracy, również z krajami grupy wyszehradzkiej”. Dodała, że oprócz inwestowania środków w badania i rozwój ważne jest też wprowadzanie zmian w zakresie edukacji i na rynku pracy.

Czaputova przekazała, że podczas spotkania omówiono też kwestię połączeń drogowych i kolejowych między krajami V4 oraz kwestię wzmacniania niezależności energetycznej.

Jak mówiła, tematem rozmów była również sytuacja międzynarodowa, w szczególności w związku z rosyjską agresją na Ukrainę.

Nasza pomoc dla Ukrainy jest ważna, sensowna, ponieważ utrzymanie stabilności w naszym regionie leży w naszym wspólnym interesie

— zaznaczyła prezydent Słowacji.

V4 chce nadal pomagać Ukrainie

Z kolei prezydent Węgier Katalin Novak podkreśliła, że współpraca Grupy Wyszehradzkiej jest „żywa i ma przed sobą świetną przyszłość”.

Wszystkich, którzy myśleli, że wyszehradzka czwórka jest już nieistniejącą komórką, informujemy, że nie, istniejmy dalej, utrzymujemy nadal kontakty

— zaznaczyła.

Grupa Wyszehradzka jest sercem Europy, a jest również gwarantem bezpieczeństwa. Mogę powiedzieć, że jesteśmy oazą bezpieczeństwa w Europie

— powiedziała węgierska prezydent. W tym kontekście podkreśliła wagę ochrony granic zewnętrznych strefy Schengen.

Jak wyjaśniła, podczas spotkania prezydenci państw V4 rozmawiali m.in. o wojnie w Ukrainie.

Mamy wspólne stanowisko w tym kontekście - Rosja nie może wygrać tej wojny. Chcemy pomóc Ukrainie w maksymalny sposób, aby w tej wojnie była w stanie ochronić swój kraj i swój naród. Omawialiśmy również pomoc, którą świadczymy Ukrainie. Będziemy się starać pomagać Ukrainie nadal

— deklarowała.

Prezydenci poruszyli też kwestie wojny na Bliskim Wschodzie. Novak podkreśliła, że Izrael został brutalnie napadnięty i „jest przekonany o obronie, chce się bronić”. V4 - jak zaznaczyła - zgadza się, iż trzeba zapobiegać eskalacji tego konfliktu i zminimalizować liczbę ofiar cywilnych.

Prezydent Węgier wezwała przy tym Hamas do uwolnienia obywateli węgierskich przetrzymywanych jako zakładników, co - jak mówiła - jest „ważnym aspektem również do ukończenia stanu walki i pokojowego rozwiązania sytuacji”. Zapewniła ponadto, że obywate żydowscy są na Węgrzech bezpieczni.

Innym tematem omówionym przez prezydentów była współpraca w zakresie m.in. energetyki, także energetyki jądrowej.

Chciałabym podkreślić również to, abyśmy stworzyli niezależność energetyczną dla naszych krajów w długofalowej perspektywy. Abyśmy się uniezależnili do Rosji, abyśmy mogli przejść bezpiecznie na inne źródła energii

— powiedziała węgierska prezydent.

Novak nawiązała też do sytuacji na granicach wewnętrznych w strefie Schengen.

Chcemy, aby nie tylko dla Węgier, ważnym stanem były otwarte granice, abyśmy nie odnawiali kontroli na granicy. Chcemy, aby poruszanie się po Europie w przyszłości było bezproblemowe, bez żadnych przeszkód. Dlatego poprosiłam o współpracę kolegów o ich wkład, aby ograniczyli kontrole na granicach

— zaznaczyła.

CZYTAJ TAKŻE:

— Premier Fiala za praktyczną współpracą w Grupie Wyszehradzkiej. Dobre relacje państw-członków priorytetem czeskiej prezydencji V4

— Kłamstwo obnażone. Cała Grupa Wyszehradzka przeciw przymusowej relokacji migrantów. Choć widać różnice w taktyce politycznej poszczególnych państw

— W jakiej kondycji jest Grupa Wyszehradzka? Kilka wniosków po spotkaniu w Bratysławie

wkt/PAP