Rozliczenie rządów Zjednoczonej Prawicy, walka ze zmianami klimatu, obrona praw kobiet, zapewnienie równości bez względu na płeć i orientację seksualną, odpolitycznianie spółek Skarbu Państwa i uzupełnienie świadczeń socjalnych to niektóre ustalenia programowe zawarte w umowie podpisanej przez przedstawicieli Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050, PSL i Nowej Lewicy.

CZYTAJ TEŻ: Liderzy opozycji podpisali umowę koalicyjną. Tusk nie mógł się powstrzymać od uderzenia w prezydenta: Chciał uzyskać czas

Zapisy dotyczące stanowisk

Umowa zawiera też ustalenia dotyczące personaliów. Premierem ma być Donald Tusk, a wicepremierami Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) i Krzysztof Gawkowski (Nowa Lewica).

Z kolei kandydatami na marszałków Sejmu są: Szymon Hołownia - od 13 listopada 2023 do 13 listopada 2025 i Włodzimierz Czarzasty - od 14 listopada 2025 do końca kadencji.

Kandydatką na marszałka Senatu od 13 listopada 2023 r. do 13 listopada 2025 r. jest Małgorzata Kidawa-Błońska. Kandydata na marszałka Senatu od 14 listopada 2025 r. do końca kadencji wskaże Koalicja Obywatelska.

Ustalenia programowe

Pierwszy punkt liczącej 13 stron umowy dotyczy ustaleń programowych, obejmujących 24 obszary.

1. Bezpieczeństwo Polek i Polaków jest dla Stron Koalicji zadaniem priorytetowym

2. Przywrócimy porządek prawny, zachwiany przez działania poprzedników

3. Jednym z najważniejszych zadań Koalicji będzie wspieranie zawodów kluczowych dla funkcjonowania państwa i przyszłości naszych dzieci

4. Koalicja chce zdecydowanej poprawy jakości i dostępności systemu ochrony zdrowia

5. Dobra edukacja to inwestycja w przyszłość naszych dzieci, ale także realny zysk w postaci wyższego PKB, bo każda złotówka przeznaczona na edukację wraca z nawiązką

6. Wzmocnimy prawa kobiet, które będą kluczowym obszarem działań Koalicji

7. Wszyscy jesteśmy równi, a orientacja seksualna i płeć nie może być powodem dyskryminacji

8. Będziemy zgodnie współpracować na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz ograniczenia ich wpływu na życie mieszkańców Polski

9. Strony Koalicji podejmą zdecydowane działania na rzecz poprawy poziomu ochrony polskich lasów, rzek i powietrza

10. Koalicja zamierza jak najszybciej doprowadzić do powrotu przewidywalności w systemie podatkowym, poprzez ustabilizowanie prawa i przywrócenie dialogu z organizacjami reprezentującymi pracodawców i związkami zawodowym

11. Podejmiemy działania na rzecz przywrócenia transparentności finansów Państwa oraz zapewnienia nad nimi demokratycznej kontroli

12. Przywrócimy korzystne warunki do rozwoju działalności gospodarczej

13. Jednym z priorytetów Koalicji będzie odpolitycznienie Spółek Skarbu Państwa poprzez wprowadzenie czytelnych kryteriów naboru na stanowiska zarządcze

14. Strony Koalicji będą współpracować na rzecz zabezpieczenia interesu polskich rolników

15. Nauka i szkolnictwo wyższe wymagają zmian, zapewniających m.in. odpolitycznienie, przywrócenie autonomii uczelni oraz wyższy poziom finansowania

16. Kultura to zdaniem stron Koalicji kluczowy obszar funkcjonowania Państwa

17. Naprawimy i odpolitycznimy media publiczne

18. Strony Koalicji zgodnie potwierdzają, że niezbędny jest rozdział Kościoła od Państwa

19. Koalicja odpolityczni służby mundurowe i służby specjalne oraz wprowadzi czytelne reguły państwowej kontroli nad nimi

20. Świadczenia społeczne muszą być uzupełnione, zwłaszcza w obszarze systemowego wsparcia rodzin, osób z niepełnosprawnościami, opiekunów osób niesamodzielnych i seniorów

21. Zwiększymy dostępność mieszkań

22. Zapewnienie efektywnego i dostępnego transportu publicznego będzie stanowić jeden z priorytetowych obszarów naszej współpracy

23. Strony Koalicji zgodnie popierają decentralizację państwa. Uważamy, że powierzenie samorządom odpowiednich kompetencji wraz z zapewnieniem im stosownych środków finansowych zapewnia zarządzanie maksymalnie blisko ludzi

24. Strony Koalicji dostrzegają wielki potencjał i zaangażowanie w procesy społeczne organizacji pozarządowych

W umowie zapisano postulat dotyczący przywrócenia konstytucyjności apolitycznego kształtu KRS oraz Sądu Najwyższego, skrócenia czasu i obniżenia kosztów postępowań sądowych. Zawarto też zapis o podwyżkach dla nauczycieli i pracowników administracji. Nie wskazano żadnych liczb, dodano jedynie, że stosowne akty prawne zostaną przedłożone w ciągu pierwszych 100 dni rządów.

Z kolejnych zapisów możemy dowiedzieć się, że planowane jest zwiększenie nakładów na edukację, zmiana podstawy programowej i ograniczenie obowiązków dotyczących zadawania prac domowych.

W kwestii „wzmocnienia praw kobiet” zapisano unieważnienie wyroku TK z 2020 roku, finansowanie in vitro oraz rozbudowę sieci żłobków.

W planach jest też nowelizacja kodeksu karnego, „aby mowa nienawiści ze względu na orientację seksualną i płeć była ścigana z urzędu”.

Zapisy mówią też o powrocie do „przewidywalności w systemie podatkowym” i dofinansowaniu Państwowej Inspekcji Pracy. Koalicjanci jako priorytet wskazali :odpolitycznienie spółek Skarbu Państwa” oraz zabezpieczenie interesów polskich rolników.

Zmiany obejmą też likwidację CBA i ograniczenie służb posiadających ustawowe uprawnienia do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz przywrócenie świadczeń emerytalnych funkcjonariuszom służb PRL.

Rozliczenia rządów Zjednoczonej Prawicy

Druga część umowy dotyczy rozliczenia rządów Zjednoczonej Prawicy. Koalicjanci stwierdzili, że „bezprawie, którego wszyscy byliśmy świadkami w trakcie rządów naszych poprzedników musi zostać nazwane i rozliczone”.

Bez rozliczenia patologii i przestępstw poprzedniej władzy nie ma i nie będzie sprawiedliwej i praworządnej Polski. Konstytucyjna zasada, że wszelkie działania władz publicznych muszą się mieścić w granicach prawa i znajdować w nim oparcie będzie fundamentem zarówno procesu rozliczeń, jak i działań rządu utworzonego przez Koalicję

— stwierdzono w dokumencie.

Zasady działania koalicji

Trzeci punkt mówi o zasadach działania koalicji KO, Lewicy i Trzeciej Drogi. Zawarto tu zapisy dotyczące kandydatów na premiera, wicepremierów i marszałków Sejmu i Senatu. Do Prezydium Sejmu koalicja zgłosi wskazanych przez Koalicję Obywatelską dwóch wicemarszałków Sejmu (na całą X kadencję Sejmu RP); wskazanego przez Trzecią Drogę-PSL jednego wicemarszałka Sejmu (na całą X kadencję Sejmu RP); wskazanego przez Nową Lewicę jednego wicemarszałka Sejmu (na okres od dnia 13 listopada 2023 roku do dnia 13 listopada 2025 roku); wskazanego przez Trzecią Drogę - Polska 2050 Szymona Hołowni jednego wicemarszałka Sejmu (na okres od dnia 14 listopada 2025 roku do końca kadencji Sejmu RP).

Z kolei do Prezydium Senatu KO, Polska 2050, PSL i Nowa Lewica zgłoszą po jednym kandydacie na wicemarszałka.

wkt