Prezydent Duda: Sądy nadal czerpią z dorobku Naczelnego Trybunału Administracyjnego

Działalność Naczelnego Trybunału Administracyjnego wywarła niezatarty wpływ na kształtowanie się współczesnego sądownictwa administracyjnego. Współcześnie NSA w swoich orzeczeniach bezpośrednio odwołuje się do dorobku orzeczniczego Trybunału - mówił prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości z okazji 100-lecia utworzenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego.

W przemówieniu otwierającym uroczystości prezydent powiedział, że „rozwiązania z II Rzeczpospolitej należały wtedy do awangardy, a z dorobku, także prawnego tamtych lat, czerpiemy do dzisiaj. Osiągniecia polskich prawników przyczyniły się do umocnienia aksjologicznych fundamentów tożsamości oraz cywilizacyjnej i politycznej spoistości Europy, a szerzej także i wspólnoty euroatlantyckiej” - mówił Duda.

Według prezydenta „działalność Naczelnego Trybunału Administracyjnego wywarła niezatarty wpływ na kształtowanie się współczesnego polskiego modelu sądownictwa administracyjnego”. „Dorobek orzeczniczy NTA stanowi wciąż istotny wkład w rozwój polskiego prawa i kultury prawnej. Współcześnie Naczelny Sąd Administracyjny, tak jak i wojewódzkie sądy administracyjne, w swoich orzeczeniach bezpośrednio odwołują się często do dorobku orzeczniczego Trybunału” - powiedział.

„NTA wypełnił postawione przed nim zadania i na trwałe zapisał się w tę chlubną część historii polskiego wymiaru sprawiedliwości”

— powiedział Duda.

Prezydent zwrócił też uwagę na kwestię niezależności i niezawisłości sądów.

„Kwestie związane z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości, często w oparciu o nadinterpretacje i zafałszowanie, stają się elementem walki politycznej a także nieuzasadnionej ingerencji w porządki prawne poszczególnych państw, porządki ustanowione w oparciu o mandant pochodzący z demokratycznych wyborów”

— mówił Duda.

Stwierdził, że „warto wezwać do przedkładania prawa, sprawiedliwości i rzetelności ponad argument siły politycznej”.

„Warto wezwać do wzmocnienia praworządności jako spoiwa Europy, do uczciwego dialogu na ten temat, do przestrzegania litery krajowych aktów prawnych i traktatów europejskich, których nie można zastępować zakulisowymi ustaleniami politycznymi, medialnymi uproszczeniami czy przerysowaniami utrzymywanymi w stylu wiecowych sloganów”

— powiedział prezydent.

Podczas uroczystości odznaczeniami państwowymi uhonorowano kilkanaście osób zasłużonych dla m.in. rozwoju polskiego sądownictwa.

Najwyższy Trybunał Administracyjny był ostatnią instancją orzekającą w sprawach administracyjnych w II Rzeczpospolitej. Funkcjonował od 1922 r. NTA zgodnie z konstytucją marcową z 1921 a następnie ustawą z 1922 r. miał w ostatniej instancji orzekać o legalności orzeczeń i zarządzeń administracyjnych. Jednak sądy administracyjne wojewódzkie działały tylko w trzech zachodnich regionach. Pierwszym prezesem Trybunału był Jan Sawicki.

Trybunał działał do września 1939 r. Po wybuchy II wojny światowej prezes NSA emigrował do Wielkiej Brytanii. Po wojnie NTA nie rozpoczął działalności orzeczniczej. Instytucja istniała jedynie formalnie do 1952 r.

PAP