Projekt zmian ustawy o Sądzie Najwyższym zaproponowany przez PO nie rozwiąże żadnego problemu, a wprowadzi wiele kolejnych; moim zdaniem demoluje polski system wymiaru sprawiedliwości - powiedział PAP szef Gabinetu Prezydenta Paweł Szrot.

Szef klubu KO Borys Budka odnosząc się do skierowanego przez prezydenta do Sejmu projektu zmiany ustawy o SN ocenił, że nie realizuje on orzeczeń TSUE i nie załatwia kluczowego problemu nielegalnej KRS.

Tak, to jest pudrowanie trupa

— stwierdził Budka.

Poinformował, że w Sejmie został złożony kompleksowy projekt, który reguluje wszystkie kwestie wynikające z orzeczeń TSUE. We wtorek Koalicja Obywatelska i Lewica złożyły projekt, którego celem „jest wykonanie zobowiązań nałożonych na Polskę na mocy orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczących w szczególności wadliwego ukształtowania Krajowej Rady Sądownictwa i wynikających z tego konsekwencji, a także wadliwego ukształtowania systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów”.

Twarde rozmowy

Szrot pytany przez PAP o słowa Budki, nawiązał do wtorkowego spotkania Andrzeja Dudy z przedstawicielami klubów i kół parlamentarnych poświęconego prezydenckiemu projektowi ustawy o SN, w którym wziął w udział także polityk KO. Według ministra wystąpienie Budki na tym spotkaniu było „bardzo ostre, w ostrej konfrontacji”.

Pan prezydent spokojnie w odpowiedzi na nie przedstawił swoje racje. Bardzo twardo i bardzo zdecydowanie

— relacjonował.

Ja tylko chciałem powiedzieć, że przecież Platforma przedstawiła własny projekt. Moim zdaniem demoluje polski system wymiaru sprawiedliwości i jest to projekt, który nie rozwiąże żadnego z problemów, które są, a wprowadzi wiele kolejnych

— ocenił szef Gabinetu Prezydenta.

Geneza sporu

W kwietniu 2018 r. weszła w życie nowa ustawa o SN, na mocy której m.in. powstały Izba Dyscyplinarna SN i Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. W kwietniu 2019 r. KE wszczęła procedurę naruszenia prawa UE w związku z wprowadzeniem przepisów ustanawiających Izbę Dyscyplinarną oraz jej funkcjonowaniem w kwestii postępowań dyscyplinarnych sędziów sądów powszechnych, następnie zwróciła się do Trybunału Sprawiedliwości UE. TSUE orzekł w lipcu 2021 r., że system odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów w Polsce nie jest zgodny z prawem Unii.

14 lutego 2020 r. weszła w życie nowelizacja m.in. Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Sądzie Najwyższym, która m.in. rozszerzyła odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów i wprowadziła zmiany w procedurze wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. KE uznając, że przepisy naruszają prawo Unii, wniosła w kwietniu 2021 r. do TSUE skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Komisja wystąpiła też z wnioskiem o zarządzenie wobec Polski środków tymczasowych.

TSUE 14 lipca 2021 r. zobowiązał Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich. Na początku września ub.r. KE zdecydowała o zwróceniu się do TSUE o nałożenie kar finansowych na Polskę za nieprzestrzeganie tej decyzji TSUE. Pod koniec października ub.r. TSUE poinformował, że Polska została zobowiązana do zapłaty na rzecz KE kary pieniężnej w wysokości 1 mln euro dziennie.

W lecie ubiegłego roku likwidację Izby Dyscyplinarnej zapowiadał wicepremier, prezes PiS Jarosław Kaczyński. Jak uzasadniał, izba ta nie sprawdziła się. Także premier Mateusz Morawiecki mówił, że Izba Dyscyplinarna zostanie zlikwidowana. Ministerstwo Sprawiedliwości informowało, że projekt reformujący SN jest przygotowywany.

Prezydent Andrzej Duda złożył w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o SN, który zakłada likwidację obecnej Izby Dyscyplinarnej i powołanie w SN Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Spośród wszystkich sędziów SN, z wyjątkiem m.in. prezesów izb SN, mają zostać wylosowane 33 osoby, spośród których prezydent wybierze na pięcioletnią kadencję 11 sędziów do składu Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Prezydent wskazywał, że celem jego projektu jest „umożliwienie normalnego, rozsądnego funkcjonowania odpowiedzialności zawodowej w zawodach prawniczych, przede wszystkim jeżeli chodzi o osoby, które należą do stanu sędziowskiego” oraz danie rządowi narzędzia do zakończenia sporu z Komisją Europejską i odblokowania Krajowego Planu Odbudowy.

gah/PAP