Trzy niemieckie partie, które utworzą rząd - SPD, Zieloni i FDP - podpisały umowę koalicyjną. W dokumencie - jak już informowaliśmy - zapowiedziano, iż Niemcy będą dążyć do federalizacji Unii Europejskiej, stworzenia z Unii Europejskiej państwa federalnego.

CZYTAJ: NASZ WYWIAD. Niemiecka umowa koalicyjna. Waszczykowski: Apel o federalizację UE odczytuję jako raczej dalszą hegemonię Niemiec

Zapowiedź federalizacji to nie koniec. W dokumencie podpisanym przez SPD, Zielonych i FDP przyszłość Unii Europejskiej opisano następująco:

Konferencję o przyszłości Europy wykorzystamy do reform. Popieramy konieczne zmiany Traktatów. Konferencja powinna prowadzić do zwołania konwencji założycielskiej oraz do rozwoju europejskiego państwa federalnego, które powinno zostać zdecentralizowane zgodnie z zasadami  pomocniczości i proporcjonalności oraz Kartą Praw Podstawowych.

Chcemy wzmocnić Parlament Europejski (PE). W razie konieczności poparcie dla mechanizmu wzmocnionej współpracy. Wsparcie jednolitych wyborów europejskich i wiodącym systemem kandydatów. Jeśli do lata 2022 nie będzie nowych aktów prawnych dotyczących wyborów bezpośrednich, Niemcy zatwierdzą ustawę o wyborach bezpośrednich z 2018 roku na podstawie projektu rządowego.

Praca Rady musi być bardziej przejrzysta. Podejmiemy inicjatywę, aby zapewnić, że Propozycje Komisji są publicznie omawiane w Radzie w wyznaczonym terminie. Poszerzymy głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie. Ustanowić procedury dotyczące informacji i możliwości uczestnictwa w Bundestagu zgodnie z art. 23 GG.

Chcemy zwiększyć strategiczną suwerenność Europy. Oznacza to przede wszystkim ustanowienie własnych zdolności do działania w kontekście globalnym oraz w ważnych strategicznych obszarach, takich jak: dostawy energii, zdrowie, import surowców i technologia cyfrowa, mniejsza zależność i większa wrażliwość Europy. Lepsza ochrona krytycznych technologii i infrastruktury; dopasowanie do nich normy i zamówień oraz europejskiego open source. Zainicjowanie konsorcjum 5/6G. Lepsza ochrona europejskich firm przed eksterytorialnymi sankcjami. Chcemy, aby Europa była kontynentem zrównoważonego rozwoju. Dzięki europejskim normom wyznaczamy standardy dla światowych przepisów.

Kwestie praworządności ujęto w taki oto sposób:

Chcemy skutecznej ochrony wartości, na których opiera się UE - art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Wzywamy Komisję Europejską do bycia strażnikiem Traktatów, w tym do bardziej konsekwentnego i szybszego stosowania i egzekwowania istniejących instrumentów ochrony praworządności, a także wyroków TSUE poprzez art. 260 i 279 TFUE. W Radzie będziemy popierali dotychczasowe Instrumenty dotyczące praworządności (dialog na temat praworządności, kontrola praworządności, mechanizm warunkowości, Postępowania w sprawie naruszeń, zalecenia i ustalenia zgodnie z procedurą z art. 7), będziemy je egzekwowali i rozwijali. Przyjmiemy propozycje Komisji w sprawie zgody na plany funduszy odbudowy, jeśli warunki takie jak niezawisłe sądownictwo zostaną spełnione. Wspieramy Komisję Europejską w dalszym rozwoju raportu na temat praworządności, zaleceń dla poszczególnych krajów, w tym m.in. poprzez wzmocnienie niezależnych ocen.  

Zobowiązujemy i popieramy Komisja Europejska w zakresie zastosowania w przyszłości procedur przeciwko systemowym naruszeniom Traktatów poprzez ustalanie indywidualnych procedur na wypadek naruszeń praworządności przez państwo członkowskie. Chcemy praw z Karty praw podstawowych UE. W przyszłości możliwe będzie również wniesienie powództwa do TSUE, jeżeli państwo członkowskie działa w zakresie swojego prawa krajowego. Aby wzmocnić TSUE, kadencję sędziego należy przedłużyć do jednorazowych dwunastu lat.

Wspieramy liberałów i demokracje Europy, aby lepiej odpierać manipulacje z kraju i zagranicy. Chcemy zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego poprzez wzmocnienie wsparcia finansowego ponadgranicznej działalności non profit. Uproszczenie statusu organizacji non-profit i darowizn transgranicznych zgodnie z orzecznictwem TSUE.

Co z tego wynika? Portal wPolityce.pl dotarł do analizy umowy koalicyjnej SPD, Zielonych i FDP - ze szczególnym uwzględnieniem polityki europejskiej i stosunków z Polską:

W dniu 24 listopada 2021 r. została ogłoszona umowa koalicyjna zawarta między niemieckimi partiami, które po wyborach do Bundestagu XX kadencji przeprowadzonych w dniu 26 września 2021 r. utworzą kolejny rząd federalny. Na jego czele stanie Olaf Scholz, przywódca socjaldemokratów, którzy wygrali wybory z wynikiem 26,4 % głosów (206 mandatów), zastępując na stanowisku kanclerza Angelę Merkel po szesnastoletniej epoce jej rządów.

Dokument, zatytułowany Mehr Fortschritt wagen. Bündnis für Freiheit, Gerechtigkeit und Nachhaltigkeit („Odważyć się na wielki postęp. Sojusz na rzecz wolności, sprawiedliwości i zrównoważonego rozwoju”), stanowi obszerną (177 stron) podstawę programową gabinetu Olafa Scholza. Dzieli się na dziewięć części: I. Wstęp; II. Nowoczesne państwo, cyfrowy przełom i innowacje; III. Ochrona klimatu w społeczno-ekologicznej gospodarce rynkowej; IV. Szacunek, szanse i zabezpieczenie społeczne we współczesnym świecie pracy; V. Szanse dla dzieci, silne rodziny i najlepsza edukacja na całe życie; VI. Wolność i bezpieczeństwo, równość i różnorodność we współczesnej demokracji; VII. Odpowiedzialność Niemiec za Europę i świat; VIII. Przyszłe inwestycje i zrównoważone finanse; IX. Metody pracy rządu i grup politycznych.

We Wstępie koalicjanci wskazują, iż wywodzą swój mandat do utworzenia nowego rządu federalnego z wyniku wyborów parlamentarnych. Mimo różnych tradycji i łączy je chęć wspólnego wzięcia odpowiedzialności za przyszłość Niemiec. Zasadniczym celem ich rządów będzie przyspieszenie modernizacji państwa przy zapewnieniu bezpieczeństwa (zwłaszcza socjalnego) i dobra wszystkich obywateli.

W części II (Nowoczesne państwo, cyfrowy przełom i innowacje) koalicjanci ogłaszają swoje poglądy na temat funkcjonowania mechanizmów demokratycznych we współczesnym państwie, innowacyjności w zakresie cyfryzacji i gospodarki oraz szkolnictwie wyższym i badaniach naukowych.

Część III została poświęcona problematyce ochronie klimatu w kontekście pogodzenia wymagań ochrony środowiska w warunkach gospodarki rynkowej. Szczególnie istotne znaczenie koalicjanci przypisują w tym kontekście problematyce transformacji energetycznej i przejściu na odnawialne źródła energii.

Czwarta część zawiera deklaracje programowe w obszarze ochrony pracy, warunków funkcjonowania państwa socjalnego, ubezpieczeń społecznych, ochrony zdrowia oraz w zakresie polityki mieszkaniowej.

Przedmiotem piątej części programu jest polityka prorodzinna, ochrona dzieci, w tym zapewnienie im odpowiedniego wykształcenia i startu życiowego, jak również zapewnienie opieki nad osobom starszym.

W szóstej części zawarto deklaracje programowe w obszarze wolności jednostki, bezpieczeństwa, praw człowieka, wymiaru sprawiedliwości, ochrony praw konsumenta, rozwoju sportu oraz polityki kulturalnej i medialnej.

Siódma część programu traktuje o kierunkach polityki zagranicznej przyszłego rządu federalnego. Koalicjanci wyrażają w niej poparcie dla procesu wzmacniania integracji europejskiej, wzmocnienia Unii Europejskiej w wymiarze globalnym. Podejmują również problem migracji, obrony narodowej oraz międzynarodowej perspektywy ochrony praw człowieka.

Ósma część programu została poświęcona polityce finansowej i gospodarczej, zaś w części dziewiątej zawarto postanowienia organizacyjne na temat pracy rządu i frakcji parlamentarnych.

Sprawy stosunków Niemiec z Polską nie zajmują w programie rządowym wiele miejsca. Podkreślono jedynie, iż „Niemcy i Polskę łączy głęboka przyjaźń”. Nowy rząd będzie dążył do odnowienia współpracy niemiecko-polsko-francuskiej w ramach „Trójkąta Weimarskiego”. Ma być ona nastawiona na realizację konkretnych projektów politycznych. Współpraca w ramach „Trójkąta Weimarskiego” ma stanowić istotny element realizacji strategicznego partnerstwa francusko-niemieckiego. Stosunki bilateralne z Polską będą nastawione głównie na podejmowanie inicjatyw w celu rozwoju społeczeństwa obywatelskiego (np. w ramach Polsko-Niemieckiego Biura Młodzieży). W programie podkreślono również konieczność usprawnienia współpracy na terenach przygranicznych.

Polska została również wspomniana w kontekście polityki historycznej przyszłego rządu niemieckiego. Koalicjanci poczuwają się do szczególnej odpowiedzialności Niemiec wobec ich europejskich sąsiadów. W tym kontekście w programie znajduje się wsparcie dla utworzenia ośrodka dokumentacji „Druga wojna światowa i okupacja niemiecka w Europie” oraz stworzenia miejsca pamięci i refleksji dla uczczenia ofiar okupacji Polski i burzliwej niemiecko-polskiej historii. Program wskazuje również na konieczność oficjalnego uznania ofiar eutanazji i przymusowej sterylizacji za ofiary narodowego socjalizmu.

Istotną część programu rządowego stanowią poglądy na integrację europejską. Koalicjanci wyrażają poparcie dla umocnienia integracji i przebudowy w kierunku federacji, opartej na zasadzie decentralizacji i subsydiarności. Zapowiadają zwołanie Konferencję o przyszłości Europy, której celem będzie wdrożenie kolejnych reform Unii Europejskiej. Konferencja powinna doprowadzić do utworzenia i rozwoju europejskiego państwa federalnego, zorganizowanego na wartościach zapisanych w Traktatach, a zwłaszcza w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Przyszły niemiecki rząd federalny będzie dążył do umocnienia instytucji europejskich, a zwłaszcza Parlamentu Europejskiej. W tym celu przedstawi propozycję zmian w Traktatach, a w razie braku możliwości porozumienia – w drodze uzgodnień międzyinstytucjonalnych. Interesującym elementem programowym jest dążenie do reformy prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego. Ma być stworzony jednolity system wyborczy dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, oparty na metodzie proporcjonalnej.

Reformy Unii Europejskiej mają być przeprowadzone przy wykorzystaniu metody wspólnotowej, ale jeżeli będzie ona nieskuteczna, w razie potrzeby partie koalicyjne zapowiadają zacieśnienie współpracy tylko z niektórymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Widoczna jest w tej zapowiedzi programowej realizacja idei „Europy dwóch prędkości”, jeśli znajdą się państwa niewyrażające wsparcia dla procesu federalizacji Unii Europejskiej.

Umocnieniu instytucji Unii Europejskiej ma przysłużyć się zwiększenie transparentności prac Rady. Niemcy podejmiemy inicjatywę, aby zapewnić, że wnioski Komisji będą publicznie omawiane w Radzie w wyznaczonym terminie. Będą wykorzystywać i rozszerzać głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie. W wymiarze wewnątrzpaństwowym zostanie umocnione prawo Bundestagu do informacji o procedowanych przez rząd federalny sprawach na forum Unii Europejskiej.

Umocnienie Unii Europejskiej w wymiarze globalnym ma ją uniezależnić od czynników zewnętrznych i zmniejszyć wrażliwość w tak ważnych strategicznych obszarach, jak zaopatrzenie w energię, ochrona zdrowia, import surowców i technologia cyfrowa. Ogólnym celem rządu federalnego w wymiarze europejskim będzie uczynienie z Europy kontynentem zrównoważonego postępu i umocnienie w relacjach z innymi podmiotami międzynarodowymi .

Istotnym elementem wewnętrznego umocnienia struktur Unii Europejskiej będzie przestrzeganie i realizacja wartości europejskich określonych w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, a zwłaszcza praworządności. Rząd niemiecki będzie dążył do skutecznego zapewnienia ochrony wartości europejskich. W programie znalazło się wezwanie Komisji Europejskiej, jako strażniczki traktatów, do bardziej konsekwentnego i szybszego stosowania i egzekwowania istniejących instrumentów praworządności, w tym wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przez stosowanie art. 260 i 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Niemcy będą jednocześnie egzekwować w Radzie oraz dalej rozwijać w sposób konsekwentny stosowanie istniejących instrumentów dotyczących praworządności (dialog na temat praworządności, kontrola praworządności, mechanizm warunkowości, postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, zalecenia i ustalenia zgodnie z procedurą z art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej). Niemcy zgodzą się na propozycje Komisji Europejskiej w sprawie planów Funduszu Odbudowy, jeśli zostaną zapewnione warunki ich realizacji, w szczególności takie jak niezależne sądownictwo.

Niemcy będą wspierać Komisję Europejską w dalszych działaniach na rzecz zapewnienia praworządności poprzez zalecenia dla poszczególnych krajów. Udzielą w przyszłości Komisji Europejskiej wsparcia dla działań piętnujących systemowe naruszenia Traktatów polegających na łamaniu praworządności przez państwa członkowskie. Niemcy będą realizowały działania przeciwko odwoływaniu się przez państwa członkowskie naruszające praworządność na swoje prawo krajowe. W programie zapowiedziano również umocnienie Trybunału Sprawiedliwości Unii przez wprowadzenie jednej, dłuższej, dwunastoletniej kadencji sędziów Trybunału.

W kwestii migracji uzgodniono przyspieszenie procedur azylowych, procedur łączenia rodzin i powrotów. Należy również ułatwić łączenie rodzin. Ponadto koalicja chce stworzyć bardziej legalne drogi dojazdowe do Niemiec. Przywódca frakcji związkowej Ralph Brinkhaus mówi o „brutalnej otwartości” koalicji i wyraża zaniepokojenie, że może to być czynnik przyciągający nielegalną migrację.

Interesującą zapowiedzią programową jest obniżenie wieku wyborczego z 18 do 16 lat. W wyborach do Parlamentu Europejskiego zmiana ta może zostać przyjęta zwykłą większością głosów. Inaczej sytuacja wygląda w wyborach do Bundestagu, bo tutaj konieczna byłaby nowelizacja Ustawy Zasadniczej. Wymaga to zgody dwóch trzecich członków Bundestagu. CDU/CSU i AfD do tej pory były przeciwne takiemu obniżeniu wieku wyborczego.

W ramach polityki socjalnej partie zgodziły się, tytułem przykładu, na pozostawienie aktualnej wysokości (nieobniżenie) emerytur (48%), wiek emerytalny określono na 67 lat, zahamowanie wzrostu czynszów, rozbudowę mieszkań socjalnych; właściciele mieszkań będą musieli partycypować w rosnących kosztach ogrzewania na ropę i gaz.

Sami Niemcy twierdzą, iż nowa koalicja rządowa „rzuca ich kraj na głęboką wodę bezprecedensowego przewrotu. Tylko Niebiosa wiedzą, czy Niemcy wyjdą z tego równie mocni, jak wejdą”.

Cóż, przed Polską kolejne przeciążenia. Z miłości do Europy i świata, w poczuciu wielkiej odpowiedzialności za sąsiada, Niemcy znów tak nas przytulą, że można będzie złapać oddechu.

Prej