Z Białorusią są prowadzone rozmowy na odpowiednim szczeblu, poprzez nasze placówki, także o sytuacji na granicy; niestety strona białoruska zachowuje się nie tylko niekonstruktywnie, zachowuje się destrukcyjnie - stwierdził we wtorek wiceszef MSZ Marcin Przydacz.

CZYTAJ TAKŻE:

— Zdjęcia z telefonów imigrantów za mocne? Rzecznik rządu: „Opinia publiczna musi wiedzieć z jakim zagrożeniem mamy do czynienia”

— Po stronie białoruskiej przy granicy z Polską nasiliły się prowokacje: Obrażanie Polaków, markowanie rzutu granatem, puste strzały

— Znów plują na polskich strażników! Onet: „16-letni chłopiec zmarł na granicy”. Szybka riposta: „Źródło rewelacji? Służby Łukaszenki”

Rozmowy z Białorusią

Wiceszef MSZ został zapytany w radiu RMF FM, czy Polska rozmawia z Białorusią o sytuacji na granicy.

Tak, są prowadzone rozmowy na odpowiednim szczeblu, także dotyczące granicy, poprzez nasze placówki. Odbyły się kilka tygodni wcześniej rozmowy pomiędzy MSWiA a przedstawicielami strony białoruskiej. Niestety strona białoruska zachowuje się tutaj nie tylko niekonstruktywnie co destrukcyjnie. Prowadzi celowe działania wysyłając migrantów celem spowodowania kryzysu migracyjnego na granicy UE

— powiedział Przydacz.

Jego zdaniem, Białoruś można przekonać do zmiany polityki poprzez fakty.

Jeśli nie osiągną swoich celów politycznych, nie zdestabilizują granicy, nie wywołają kryzysu (…) to myślę, że dojdą do wniosku, że nie jest to dla nich rzecz opłacalna. Jednocześnie przy szczelności granicy ci migranci pozostaną na Białorusi, co spowoduje dodatkowy wewnętrzny dla nich problem

— powiedział wiceszef MSZ.

Stwierdził też, że należy się spodziewać przedłużenia stanu wyjątkowego przy granicy polsko-białoruskiej.

Myślę, że nie ustały powody, dla których ten stan wyjątkowy został wprowadzony w pasie przygranicznym. Decyzja należy do prezydenta, ale spodziewać należy się, że ten stan zostanie przedłużony

— wskazał.

Stan wyjątkowy będzie przedłużony?

Rząd zajmie się we wtorek m.in. kwestią przedłużenia stanu wyjątkowego przy granicy polsko-białoruskiej, który wprowadzony został 2 września na 30 dni. Objęte są nim 183 miejscowości (115 w woj. podlaskim i 68 w woj. lubelskim).

Podczas poniedziałkowej konferencji szefów MSWiA i MON przekazano m.in., że ok. 1,2 tys. nielegalnych imigrantów znajduje się w ośrodkach strzeżonych; informacje dotyczące co czwartego badanego z 200-osobowej wytypowanej grupy, wskazują na ich niebezpieczne powiązania i udział w praktykach niezgodnych z prawem, a 20 proc. zatrzymanych w Polsce nielegalnych imigrantów posiadało związki, często wieloletnie z terytorium Federacji Rosyjskiej.

Podczas konferencji prasowej zaprezentowano materiały, które - jak poinformowano - pochodzą z telefonów komórkowych zatrzymanych osób i wskazują na ich możliwą działalność terrorystyczną lub powiązania z organizacjami paramilitarnymi, a ponadto służby badające tożsamość i wiarygodność osób przebywających w ośrodkach strzeżonych zidentyfikowały dowody na działalność pedofilską oraz dowody zoofilii.

Sytuacja z Borys i Poczobutem

Sytuacja wokół Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta jest bardzo trudna, władze białoruskie odmawiają kontaktu z nimi, ale nie ustajemy w wysiłkach na rzecz ich uwolnienia - powiedział PAP wiceszef MSZ Marcin Przydacz. Zaznaczył, że nacisk międzynarodowy na reżim w Mińsku jest niewystarczający.

We wrześniu minęło pół roku od aresztowania szefowej Związku Polaków na Białorusi Andżeliki Borys i działacza, dziennikarza Andrzeja Poczobuta. Przebywają w areszcie w Żodzinie w ciężkich warunkach. Władze zarzucają im „podżeganie do nienawiści”.

PAP zapytała ministra Przydacza, czy polska strona ma jakikolwiek kontakt z Andżeliką Borys i Andrzejem Poczobutem i czy wiadomo, jaki jest ich stan zdrowia.

Nie ukrywajmy, że sytuacja wokół Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta jest bardzo trudna, władze białoruskie odmawiają polskim konsulom, polskim służbom dyplomatycznym bezpośredniego kontaktu z osadzonymi argumentując to faktem, że te osoby nie są obywateli Polski, a są obywatelami Białorusi. Oczywiście nie ustajemy w naszych wysiłkach i nasza dyplomacja bezpośrednio w relacjach bilateralnych stara się wymóc na stronie białoruskiej przede wszystkim kontakt z osadzonymi

— powiedział wiceszef MSZ.

Dodał, że rzecz jasna celem polskiej dyplomacji jest uwolnienie Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta.

Przydacz zaznaczył, że pół roku temu zatrzymanych zostało pięcioro działaczy Związku Polaków na Białorusi i dzięki działaniom dyplomatyczno-konsularnym udało się doprowadzić do uwolnienia trzech osób - dyrektorek szkół, które są już bezpieczne w Polsce.

Wiceszef polskiej dyplomacji podkreślił, że przez ostatni rok zatrzymanych zostało na Białorusi ponad 700 niewinnych osób m.in. działaczy politycznych i dziennikarzy.

To wszystko pokazuje jak autorytarne rządy poczynają sobie w sytuacji, w której ten naciska międzynarodowy bywa czasami niewystarczający, a tak jest w tym wypadku. Staramy się akcelerować nasze działania, wielokrotnie angażowaliśmy i Unię Europejską, i sprawa ta stanęła na forum NATO. Rada Północnoatlantycka w czerwcu w Brukseli umieściła w swoim oficjalnym komunikacie konieczność zwolnienia Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta

— powiedział Przydacz.

Dodał, że strona polska liczy też na większy nacisk na reżim białoruski ze strony organizacji międzynarodowych zajmujących się prawami człowieka.

Zaostrzenie sankcji na Mińsk

Przydacz był też pytany, czy Polska będzie zabiegać na forum międzynarodowym o zaostrzenie sankcji na Mińsk. Wiceszef MSZ odparł, że zostało przeprowadzonych już kilka transz sankcji.

Unia Europejska, ale także i inne państwa sojusznicze - Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania zastosowały politykę sankcji z każdym kolejnym krokiem licząc na pewnego rodzaju otrzeźwienie czy analizę tej sytuacji przez władze w Mińsku. Do tej pory sankcje nie przyniosły spodziewanego sukcesu i spodziewanej zmiany polityki wewnętrznej, głównie wskutek wsparcia ze strony Rosji jakie otrzymuje Białoruś i sam Łukaszenka

— powiedział wiceszef MSZ.

Mówił, że kolejne transze sankcji mają na celu właśnie doprowadzenie do zmiany kursu wewnętrznego na Białorusi, do zaprzestania represjonowania niewinnych ludzi.

Jeśli do tej zmiany nie dojdzie, w oczywisty sposób w ramach UE będzie należało przeprowadzić analizę tych działań i kolejne ewentualne decyzje będą podejmowane w przyszłości

— powiedział Przydacz.

Według białoruskich władz i mediów aktywiści Związku Polaków na Białorusi „podżegali do buntu w czasie protestów” w ubiegłym roku. Próbowali również, jak przekonuje propaganda, dzielić społeczeństwo według linii narodowościowych, podżegać do nienawiści.

Podczas sprawy karnej motywacje polskich aktywistów zostały uznane za polityczne. Ich uwolnienia domaga się polski rząd.

Prezydent RP, Andrzej Duda podczas wystąpienia w trakcie 76. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, upomniał się o prawa białoruskich opozycjonistów i działaczy polskiej mniejszości, Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta. Domagał się zwolnienia wszystkich więźniów politycznych na Białorusi.

Białoruskie władze stawiają warunki. Żona Andrzeja Poczobuta przekazywała we wrześniu, że już trzykrotnie dostał on pismo od promującego „amnestię” polityka Andreja Waskrasieńskiego, który namawiał go do napisania „pokajalnego pisma” do Alaksandra Łukaszenki z prośbą o ułaskawienie. Polski aktywista i dziennikarz nie zgodził się na jego napisanie. Prawdopodobnie odmawia tego także Andżelika Borys.

wkt/PAP