Sejmowa komisja finansów opowiedziała się za udzieleniem rządowi absolutorium z wykonania budżetu za 2020 r., ale proponuje, by dysponenci usunęli nieprawidłowości wskazane przez Najwyższą Izbę Kontroli - powiedział w czwartek w Sejmie przewodniczący sejmowej Komisji Finansów Publicznych Henryk Kowalczyk (PiS). Podczas debaty w Sejmie głos zabrał też prezes NIK Marian Banaś.

CZYTAJ TAKŻE:

— Naprawa finansów po „niefrasobliwych poprzednikach”. Premier: Po I półroczu, mamy nadwyżkę przekraczającą 25 mld zł

— MF odpowiada na raport NIK: „Oparty na nieaktualnych prognozach”; „Teza o ukrywaniu zadłużenia nie ma pokrycia w rzeczywistości”

Sejm w czwartek obraduje m.in. nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2020 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium.

Poseł sprawozdawca, przewodniczący sejmowej Komisji Finansów Publicznych Henryk Kowalczyk (PiS) poinformował, że komisja opowiedziała się za projektem uchwały o przyjęciu sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 2020 r. i udzieleniu absolutorium Radzie Ministrów za ten okres. Kowalczyk zwrócił jednak uwagę, że w przyjętym przez Komisję projekcie uchwały w pkt. 3 proponuje się zwrócenie do dysponentów o usunięcie nieprawidłowości wskazanych w wykonaniu budżetu przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK).

Banaś: NIK stwierdza, że budżet został wykonany zgodnie z ustawą

Prezes NIK Marian Banaś podczas swojego wystąpienia w Sejmie powiedział, że w zdecydowanej większości w kwestii wykonania budżetu NIK wydała opinie pozytywne, lecz ich liczba zmalała wobec 2019 r. o 4 pkt proc. Według Banasia poszczególne punkty wykonania budżetu otrzymały w 64 przypadkach opinie pozytywne, w 47 - NIK wydała oceny opisowe, wydano również jedną ocenę negatywną, w jednym także odstąpiono od wydania oceny.

NIK stwierdza, że budżet został wykonany zgodnie z ustawą budżetową

— powiedział Banaś. Jak dodał, przestrzegane były wszystkie ustawowo zdefiniowane limity, z których jednak została wyłączona znaczna część działań związanych z zapobieganiem, zwalczaniem i przeciwdziałaniem skutkom pandemii COVID-19.

Prezes NIK zwrócił uwagę na zmianę w ustawie budżetowej, która w ub. roku w związku z pandemią koronawirusa doprowadziła do ustalenia deficytu w wysokości 109,3 mld zł. Banaś podkreślił też, iż w ub. roku nastąpił czterokrotny wzrost różnicy pomiędzy długiem instytucji publicznych i samorządowych a długiem skarbu państwa. Jego zdaniem dług pierwszego sektora wymaga obecnie znacznie wyższych kosztów obsługi, niż obsługa długu skarbu państwa.

NIK pozytywnie ocenia wykonanie polityki pieniężnej w 2020 r. Kolegium NIK po zapoznaniu się z analizą 9 czerwca 2021 r. podjęło uchwałę, w której wyraziło pozytywną opinię w przedmiocie absolutorium dla RM, ale wskazało na konieczność podjęcia działań dla zwiększenia transparentności finansów publicznych

— powiedział w Sejmie Banaś.

Do operacji formalnie zwiększającej deficyt budżetu państwa w 2020 roku należały także wydatki niewygasające. W 2019 roku wydatki tego typu określano na poziomie niespełna 140 mln zł, podczas gdy w roku 2020 było to już blisko 12 mld zł. Biorąc pod uwagę określone na 30 listopada 2021 termin zakończenia ich realizacji, oznacza to de facto, że w bieżącym roku realizowane są dwa budżety. Tak istotna skala wydatków niewygasających ogranicza również kontrolę parlamentarną, więc w okresie gdy omawiane jest wykonanie budżetu państwa w roku 2020, wydatki przypisane do tego roku mogą być jeszcze przez wiele miesięcy realizowane 

— mówił prezes NIK.

Glapiński: W 2020 r. NBP prowadził działania, których celem było wsparcie polskiej gospodarki

W 2020 r. NBP prowadził działania, których celem było wsparcie polskiej gospodarki w obliczu pandemii - powiedział w czwartek w Sejmie prezes NBP Adam Glapiński. Wśród tych działań wymienił m.in. obniżenie stóp procentowych i skup państwowych obligacji. Powtórzył, że wzrost inflacji jest przejściowy.

Prezentując w Sejmie sprawozdanie z działalności banku centralnego w ub. r. Glapiński podkreślił, że realizacja zadań NBP w 2020 r. odbywała się w warunkach pandemii.

NBP jako jeden z pierwszych banków centralnych w Europie, także na świecie, prowadził działania, których celem było wsparcie polskiej gospodarki w obliczu pandemii

— mówił.

Wśród tych działań wymienił trzykrotne obniżenie stóp procentowych w ub.r. i uruchomienie strukturalnych operacji otwartego rynku, polegających na zakupie na rynku wtórnym skarbowych papierów wartościowych oraz dłużnych papierów wartościowych gwarantowanych przez Skarb Państwa.

W ramach tych operacji do końca czerwca 2021 r. skupiliśmy łącznie obligacje o wartości prawie 136 mld zł

— poinformował.

Dodał, że NBP udostępnił bankom możliwość korzystania z kredytu wekslowego. Ponadto, w obliczu silnej aprecjacji złotego NBP dokonał interwencji na rynku walutowym, wzmacniając oddziaływanie wcześniejszego poluzowania polityki pieniężnej - oświadczył.

Glapiński ocenił, że działania NBP ograniczyły wpływ pandemii na polską gospodarkę, przedsiębiorców i obywateli, m.in. poprzez obniżenie oprocentowania kredytów. Jak wskazał, wydatki gospodarstw domowych i firm na obsługę kredytów zmniejszyły się dzięki temu o 7 mld zł w skali roku. Podkreślił, że działania NBP przyczyniły się też spadku rentowności obligacji skarbowych i gwarantowanych przez Skarb Państwa, a także zapewniły płynność na rynku tych obligacji. To - jak mówił - pozwoliło na uruchomienie natychmiastowych wypłat środków pomocowych dla firm poszkodowanych przez pandemię. Ponadto, poluzowanie polityki pieniężnej ograniczyło skalę spadku aktywności gospodarczej oraz koszty pandemii dla rynku pracy - wskazał Glapiński.

Przypomniał również, że bank centralny zasilił w ub.r. budżet państwa kwotą 7,4 mld zł z wypracowanego zysku.

Prezes NBP odniósł się też do wzrostu inflacji. Zaznaczył, że jest to wzrost przejściowy, za który odpowiadają czynniki niezależne od polityki monetarnej NBP, jak globalny wzrost cen surowców, wzrost opłat za wywóz śmieci i podwyżka cen prądu.

Prognozy wskazują, że wskutek oddziaływania tych czynników inflacja utrzyma się prawdopodobnie powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego do końca roku, jednak już w przyszłym roku się obniży

— stwierdził prezes NBP.

Sipiera: W 2020 r. SP udzielił gwarancji na kwotę ponad 193 mld zł

W 2020 r. Skarb Państwa udzielił gwarancji na łączną kwotę 193 mld 199 mln 717 tys. 654,75 zł - poinformował w czwartek Zdzisław Sipiera (PiS). Obecnie zobowiązania, które Polska zaciągnęła, nie stanowią zagrożenia dla funkcjonowania naszego państwa - dodał.

Sipiera przedstawił w czwartek w Sejmie sprawozdanie sejmowej Komisji Finansów Publicznych na temat przedstawionej przez Prezesa Rady Ministrów „Informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2020 roku przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego”.

W 2020 r. Skarb Państwa udzielił gwarancji na łączną kwotę 193 mld 199 mln 717 tys. 654,75 zł

— powiedział poseł sprawozdawca.

Jak dodał, w kwocie tej, na podstawie ustawy z 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, zwanej dalej „ustawą o poręczeniach i gwarancjach”, udzielono czterech gwarancji na łączną kwotę 5 mld 94 mln 341 tys. zł.

Na podstawie art. 67 ust. 4 ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych, gwarancjami Skarbu Państwa zostały objęte zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego wynikające z obligacji wyemitowanych na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na łączną kwotę 116 mld 933 mln 903 tys. 462,50 zł

— powiedział Siepiera.

Przekazał, że na podstawie art. 21aa ust. 2 ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju, gwarancjami Skarbu Państwa zostały objęte zobowiązania Polskiego Funduszu Rozwoju wynikające z obligacji wyemitowanych na realizację programów rządowych: „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”, „Tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla dużych firm”, „Tarcza finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm” oraz „Programu wsparcia Polskich Linii Lotniczych LOT S.A.” na łączną kwotę 71 mld 171 mln 473 tys. 192,25 zł.

Potencjalne i niewymagalne zobowiązania Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji na dzień 31.12.2020 r. wynosiły łącznie 302 mld 875 mln 56 tys. 817 zł

— poinformował. Dodał, że z tej kwoty ogółem poręczenia i gwarancje krajowe wyniosły 198 mld 278 mln 816 tys. 381 zł, a ogółem gwarancje zagraniczne - 104 mld 596 mln 240 tys. 436 zł.

Siepiera przekazał, że kwota zobowiązań Skarbu Państwa wynikająca z udzielonych poręczeń i gwarancji na podstawie ustawy o poręczeniach i gwarancjach wyniosła 114 mld 769 mln 680 tys. 162 zł. Natomiast kwota zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu udzielonych gwarancji na podstawie art. 67 ust. 4 ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 - wyniosła 116 mld 933 mln 903 tys. 462 zł. Z kolei kwota zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu udzielonych gwarancji na podstawie art. 21aa ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju, wyniosła 71 mld 171 mln 473 tys. 192 zł.

W roku 2020 r., podobnie jak w roku 2019, Skarb Państwa nie wydatkował środków na spłatę gwarantowanych i poręczonych zobowiązań

— powiedział poseł. Dodał, że w 2019 r. Skarb Państwa poniósł jedynie wydatki z tytułu rozliczenia kosztów związanych z zakończonym postępowaniem sądowym dotyczącym udzielonego poręczenia Skarbu Państwa.

Sipiera poinformował, że na koniec grudnia 2020 r. relacja potencjalnych zobowiązań z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa gwarancji i poręczeń do PKB za 2020 r. wyniosła ok. 13,1 proc., co oznacza, że nastąpił wzrost w stosunku do wysokości tej relacji według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r., który wynosił wtedy 4,9 proc.

W 2020 r. nastąpił spadek średniego ryzyka portfela udzielonych poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa w stosunku do roku 2019: z 4,8 proc. do 2,2 proc. Należności z tytułu udzielonych przez Skarb Państwa gwarancji i poręczeń, według stanu na dzień 31.12.2020 r., wyniosły 28 mln 205 tys. 721 zł, co oznacza, że w stosunku do roku 2019 pozycja ta odnotowała spadek o 4,8 proc., gdyż ten stan wynosił na dzień 31.12.2019 r. 29 mln 642 tys. 457 zł

— powiedział.

Sipiera przekazał, że dyskusja posłów na komisji finansów była „długa i szczegółowa”.

Na dzień dzisiejszy, te zobowiązania, które państwo polskie zaciągnęło, nie stanowią zagrożenia dla funkcjonowania naszego państwa

— powiedział. Dodał, że komisja finansów publicznych wnosi, aby Sejm przyjął tę informacje.

Uchwała ws. sprawozdania z wykonania budżetu

W maju rząd przyjął uchwałę w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu za ubiegły rok wraz z uchwałą w sprawie zamknięcia rachunków budżetu państwa za rok 2020.

Dochody budżetu państwa wyniosły blisko 420 mld zł, wydatki ok. 505 mld zł. Deficyt budżetu państwa zamknął się w kwocie prawie 85 mld zł. W stosunku do 2019 r., dochody wzrosły nominalnie o 4,8 proc., a realnie o 1,4 proc.

Pierwotnie ustawa budżetowa z 14 lutego 2020 r. zakładała zrównoważony budżet państwa. Dochody i wydatki zaplanowano na poziomie ok. 435 mld zł. Jednak z uwagi na COVID-19, budżet państwa wymagał nowelizacji.

Dochody budżetu państwa w 2020 r. w kwocie ok. 420 mld zł były wyższe o ok. 21 mld zł (tj. o 5,3 proc.) w stosunku do kwoty zaplanowanej w znowelizowanej ustawie budżetowej na rok 2020.

Wydatki budżetu państwa, w kwocie ok. 505 mld zł, były niższe od zaplanowanych w nowelizacji budżetu na 2020 r. o 0,6 proc. To efekt mniejszych wydatków bieżących jednostek budżetowych oraz dotacji i subwencji, a także wydatków na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej.

Deficyt w wysokości blisko 85 mld zł był niższy o 22,3 proc. od zapisanego w nowelizacji ustawy budżetowej.

tkwl/PAP/sejm.gov.pl