„Dzisiejsze spotkanie odbywa się w trudnych warunkach światowej pandemii. Jednak jesteśmy tu dzisiaj razem. Skupione są tutaj polskie i litewskie serca. Nie może być inaczej” – powiedział w Sejmie w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja prezydent Andrzej Duda.

CZYTAJ TAKŻE:

— Pierwsza w Europie, druga na świecie! 230 lat temu uchwalono Konstytucję 3 maja. „Polacy odzyskali poczucie własnej wartości”

— Szczególny charakter obchodów 3 maja! Rozpoczęło się polsko-litewskie zgromadzenie posłów i senatorów. Co jeszcze w planach?

W dniu, w którym dziejowa przeszłość tak namacalnie spotyka się ze współczesnością, wsłuchujemy się w przesłanie naszych przodków, bo to świadectwo ich mądrości, odpowiedzialności i patriotyzmu, bo to nasze chlubne polskie i litewskie dziedzictwo, bo to wielki pomnik historii znaczący dla rozwoju europejskiej i ogólnoludzkiej cywilizacji

— mówił prezydent w poniedziałek podczas uroczystego polsko-litewskiego zgromadzenia posłów i senatorów.

Ugruntowanie wolności i obrona niepodległości

Prezydent, który zacytował również fragment preambuły Konstytucji 3 maja, podkreślił, że „nasi przodkowie chcieli ugruntować wolność i obronić zagrożoną niepodległość, dlatego zdecydowali się na wielką reformę ustrojową”.

Uchwalenie pierwszej w Europie i drugiej w świecie konstytucji było dowodem, że Rzeczpospolita jest w pełni sił, jest gotowa żyć i rozwijać się zgodnie z rytmem nowoczesności

— mówił Andrzej Duda.

Dodał, że Rzeczpospolita, która była postrzegana przez niektórych wówczas jako „kraj peryferyjny”, stała się prekursorem zmian wprowadzających nowy porządek ustrojowy i społeczny.

Konstytucja 3 maja już na zawsze zapisała się jako wspaniały wzorzec uniwersalnych wartości, jako jedno z najważniejszych dokonań ludzkiego umysłu i dążeń do zbudowania jak najdoskonalszej wspólnoty politycznej

— podkreślił prezydent

Wielowiekowa współpraca Polski i Litwy

Dzisiejsze spotkanie odbywa się w trudnych warunkach światowej pandemii. Jednak jesteśmy tu dzisiaj razem. Skupione są tutaj polskie i litewskie serca. Nie może być inaczej. Razem dajemy wyraz naszej wielowiekowej bliskości i współpracy. Razem Polacy i Litwini chlubimy się wielkimi dokonaniami Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Razem dzielimy dumę ze wspólnego wspaniałego dzieła Konstytucji 3 maja. W imieniu Polaków chcę podziękować braciom Litwinom za historyczną drogę, którą przebyliśmy ramię w ramię, za sojusze w obronie naszej i waszej niepodległości

– mówił prezydent.

Unikatowa kultura polityczna

Pierwszy rozbiór RP był strasznym wstrząsem, lecz spowodował także wielkie patriotyczne przebudzenie i wzmożenie najszlachetniejszych sił narodu. To z tego ruchu wyrosła Konstytucja 3 maja. Przywołując dziś nazwiska czołowych twórców ustawy rządowej z 3 maja, trzeba też pamiętać, jak wielu z n ich miało litewskie korzenie, lub wprost reprezentowało ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jesteśmy dziedzicami wielkiego dzieła. Wyprzedzając o kilka miesięcy konstytucję francuską, nasza ustawa była mądrym połączeniem idei europejskiego oświecenia oraz naszej tradycji republikanizmu. Była wyrazem unikatowej kultury politycznej, która do dziś składa się na nasze duchowe DNA, na naszą tożsamość, kultury obywatelskiej wolności, której brakowało w wielu państwach ówczesnej Europy

– dodał prezydent Duda.

Najważniejszym celem konstytucji było umocnienie tej obywatelskiej wolności i jej poszerzenie na stan mieszczański, a jednocześnie wzmocnienie rządności i sprawności państwa. Dlatego większe uprawnienia otrzymała władza wykonawcza, dlatego otwarto drogę do budowy nowoczesnego narodu. Twórcy konstytucji pokazali umiejętność budowania jedności bez niszczenia wielości, tworzenia wspólnoty opartej na fundamencie kompromisu

– podkreślił prezydent Polski.

Pamięć pozwala wyciągać wnioski, jest wielką siłą, daje poczucie zakorzenienia tożsamości. Pamięć służy pomyślnej i przemyślanej przyszłości. Chcemy pamiętać, że konstytucja 3 maja i jej spuścizna to wspaniała opowieść o energii witalnej, o aktywizmie, o zdolności do samonaprawy, o poczuciu odpowiedzialności za dobro wspólne. Tym cenniejszych, że nasi przodkowie umieli je w sobie wzbudzić w czasie kryzysu. Nie poddali się, nie załamali rąk. Wybrali drogę działania, odważnej odnowy, modernizacji państwa. To także opowieść o potędze wspólnoty i zgody narodowej

– podkreślił Andrzej Duda.

wkt/PAP