TYLKO U NAS. Co dalej po wyroku TK ws. RPO? Prof. Grabowska przedstawia możliwe scenariusze. "Zadaniem Sejmu jest..."

„Konstytucja od początku, od 1997 roku, określała czas kadencji RPO. Nic się pod tym względem nie zmieniło. Natomiast ustawa o RPO przyjęta w 1987 roku przewidywała ten moment, że jeżeli nie ma następcy, to RPO nadal pełni swoją kadencję. To był przepis ewidentnie sprzeczny z konstytucją. Wszyscy się teraz dziwią, że ta sprzeczność nie została wcześniej wyeliminowana” - mówi w rozmowie z portalem wPolityce.pl prof. Genowefa Grabowska, konstytucjonalista i wykładowca akademicki, odnosząc się do wyroku TK ws. kadencji RPO.

CZYTAJ TAKŻE:

— TK zamyka sprawę RPO. Bodnar ma 3 miesiące na odejście. Jego urzędowanie po zakończeniu kadencji jest niezgodne z konstytucją

— TYLKO U NAS. Co oznacza wyrok TK ws. RPO? Jaki jest status Adama Bodnara? Orzeczenie Trybunału to ważny sygnał dla Sejmu i Senatu

TK wreszcie tę sprzeczność z konstytucją zlikwidował. Powiedział, że przepis konstytucyjny jest nadrzędny i to on reguluje czas trwania kadencji RPO. Teraz zadaniem Sejmu jest dostosowanie sytuacji prawnej do orzeczenia TK w ciągu 3 miesięcy. To znaczy przepis ustawy o RPO z 1987 roku, który jest niekonstytucyjny, musi być usunięty i zastąpiony takim rozwiązaniem, które nie będzie generowało sprzeczności

— podkreśla prof. Grabowska.

Kto będzie pełnił funkcję RPO?

Musi być ktoś, kto tym urzędem kieruje. Jeśli nie będzie to RPO, bo być nim nie może, to w czasie przejściowym do wyboru nowego RPO trzeba będzie wymyślić taki system, który tę sytuację rozwiąże. Prawdopodobnie urzędem będzie kierowała osoba pełniąca obowiązki RPO

— analizuje.

Myślę, że TK postąpił dzisiaj bardzo sensownie, bowiem pokazał tę rozbieżność prawną i zlikwidował ją, ale z drugiej strony ten wysłany do Sejmu przekaz, by rozwiązać tę sprawę zgodnie z konstytucją, jest jednocześnie apelem do polityków: „Proszę przygotować się i dogadać, jeżeli nie odnośnie wyboru RPO, to przygotowania rozwiązania tymczasowego”. Może to skłoni klasę polityczną do porozumienia się i wskazania osoby, która zastąpi obecnego RPO dużo wcześniej niż się wydaje

— zaznacza.

Jaki jest teraz status Adama Bodnara?

Zgodnie z wyrokiem TK, obecny RPO Adam Bodnar będzie jeszcze pełnił swoją funkcję przez 3 miesiące, chociaż już w niepełny sposób.

Obecny RPO będzie jeszcze zasiadał już nie jako Rzecznik, tylko osoba, które kieruje tym urzędem przez trzy miesiące, natomiast później musi wejść w życie albo nowe rozwiązanie, które będzie wynikało z ustawy, albo wybrany musi być nowy RPO na 5-letnią kadencję

— tłumaczy prof. Grabowska. Odpowiada na pytanie, czy w takim razie spodziewa się, iż sądy będą podważały decyzję Adama Bodnara, podjęte już po upływie 5-letniej kadencji.

Pewnie tego robić nie będą, dlatego że TK dzisiaj nawet przedłużył tę sytuację jeszcze o 3 miesiące, a zatem nie miał pretensji do działań podejmowanych przez RPO po upływie kadencji. Rzecznik będzie dokumentował, że podejmował te działania na podstawie obowiązującej ustawy o RPO. Dopiero dzisiaj ten artykuł został uznany za sprzeczny z konstytucją i od dzisiaj tego typu działań podejmować nie może. Mimo, że wyrok TK wejdzie w życie za 3 miesiące, to RPO już wie, że wspomniany artykuł jest uznany przez TK za sprzeczny z konstytucją. RPO obecnie powinien ograniczyć swoje działanie do administrowania urzędem, a nie przedstawiania wniosków i wykonywania pełni działań, do jakich jest uprawniony RPO

— mówi. Dopytana, co zatem się stanie, jeśli jednak Adam Bodnar będzie podejmował szersze działania niż tylko administrowanie urzędem, odpowiada:

Orzeczenie TK będzie opublikowane i jest powszechnie znane. Gdyby RPO wystąpił z wnioskiem, który wykracza poza te kompetencje zarządcze, to wtedy organ, do którego z takim wnioskiem się zwraca, miałby zasadne podstawy do odrzucenia takiego wniosku, powołując się na wyrok TK.

not. as