Polska szczepionka na COVID-19? Wszystko w rękach rządu. Sen trwał zbyt długo, czas się obudzić!

Kilka dni temu prawie niezauważona przeszła wiadomość o trwających na Politechnice Warszawskiej pracach nad polską szczepionką na COVID-19. Grupa naukowców jest już gotowa prowadzić testy na zwierzętach. Ale dalej nie ruszą, jeśli z pomocą nie przyjdzie rząd.

CZYTAJ WIĘCEJ: Powstanie polska szczepionka przeciw koronawirusowi? Na Politechnice Warszawskiej trwają pracę nad nowym preparatem

To wręcz niepojęte, że tak dużo czasu zostało zmarnowane. Za chwilę minie rok od kiedy mierzymy się z pandemią, a dopiero teraz – po zabraniu publicznie głosu przez biotechnologa z PW – rozpoczęły się rozmowy o państwowym dofinansowaniu badań. Pomoc naukowcom obiecał szef resortu edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

Na tym etapie potrzeba relatywnie niewielkich kwot – patrząc na nie w wieloletnim horyzoncie czasowym. Pierwszy z trzech etapów badań klinicznych miałby kosztować ledwie kilka milionów euro.

Jesteśmy w kontakcie ze wszystkimi tymi placówkami, łącznie z Politechniką Warszawską, i oczywiście środki finansowe, o które uczelnie i uczeni, naukowcy wystąpią i które mogą dać szansę na wyprodukowanie polskiej szczepionki, będą przyznane

— mówił w ubiegłym tygodniu prof. Czarnek. Liczę, że zaangażuje w temat również ministra zdrowia i - przede wszystkim - premiera. Oby tylko nie było jak z badaniem klinicznym amantadyny, którego dziennikarze (!) musieli pilnować, by wreszcie zlecono je w należyty sposób.

CZYTAJ TAKŻE: Sprawiedliwości stało się zadość! Będzie badanie kliniczne amantadyny z udziałem doktora Bodnara!

O co toczy się gra? Z jednej strony o to, by świat nie odjechał nam jeszcze bardziej w dziedzinie farmaceutyki. Na całym globie setki podmiotów pracują nad szczepionką na COVID-19. W Polsce dzieje się to ledwie w czterech ośrodkach akademickich, i jest w powijakach. Z drugiej, o wdrożenie działania systemowego, w długiej perspektywie – na lata, kiedy będziemy musieli żyć z kolejnymi mutacjami szalejącego dziś na świecie wirusa i kiedy pojawiać się będą nowe. Dziś już wiemy, co one mogą oznaczać, jakie spustoszenie siać w populacji i gospodarce. Nie można zrezygnować z przygotowań do kolejnych tego typu wojen. A z trzeciej, o bezpieczeństwo i – mówiąc górnolotnie – pewną suwerenność Polski.

Prof. Tomasz Ciach, który kieruje zespołem na Politechnice Warszawskiej w rozmowie z „Rzeczpospolitą” zwraca uwagę na kwestię, której już boleśnie doświadczyliśmy:

Choć uważam, że państwo powinno jak najmniej ingerować w wolny rynek, to myślę, że nie ma innego wyjścia z uwagi na kapitał. Ale też uważam, że są takie sektory, w których obecność państwa jest niezbędna. To nie tylko bezpieczeństwo energetyczne czy militarne, ale także lekowe. Obecnie Polska nie jest w stanie zagwarantować swoim obywatelom dostępu do leków, bo ponad 90 proc. substancji aktywnych do produkcji leków dostarczają do nas Chińczycy, taki problem ma wiele państw… W razie wojny czy właśnie pandemii, sytuacji, w których preparaty muszą w pierwszej kolejności trafić do obywateli Chin, Polacy będą umierać na nadciśnienie, cukrzycę, raka czy choroby zakaźne. To widzimy właśnie dziś, gdy obiecane i zakontraktowane przez nas szczepionki z jakiś powodów nie trafiają do Polski i nic na to nie możemy poradzić. Dlatego powinno się te podstawowe substancje aktywne produkować u siebie, a nie kupować tam, gdzie taniej.

A to wcale nie kluczowa kwestia w tej sprawie. Ważniejsze jest doprowadzenie do końca procesu badawczego, niezależnie od perspektywy czasowej. Nie ma większego znaczenia, czy polska szczepionka będzie gotowa do produkcji (jeśli w ogóle do tego dojdzie)

To również know-how na przyszłość, przetarcie ścieżek, dodanie impulsu rozwojowego polskim naukowcom i firmom, ale też po prostu szansa z ekonomicznego punktu widzenia. W Afryce i wielu krajach Azji szczepienia na COVID-19 jeszcze się nie rozpoczęły. Firmy z USA, Niemiec, Francji, Szwecji, czy Wielkiej Brytanii w pierwszej kolejności obsługują swoje państwa i rynek unijny.

Biedniejsze regiony naszej planety wciąż czekają. Ci, którzy do nich wejdą, mogą skorzystać z wielkiej szansy. Pfizer w 2021 r. osiągnie przychód tylko ze sprzedaży szczepionki na koronawirusa w wysokości 15 mld $. To pokazuje, o jakie pieniądze również toczy się ta szczepionkowa gra.

Polska na razie uczestniczy w niej w charakterze płatnika. Należy zrobić wszystko, by ten status zmienić. Zaplecze naukowe, ludzkie mamy na najwyższym poziomie. Mamy też potężne firmy biotechnologiczne (zapytajcie b. ministra zdrowia i jego brata, którego firma w listopadzie podpisała z belgijską spółką kontrakt na 1,4 mld zł). Potrzeba pieniędzy. Te może dziś wyłożyć wyłącznie polski rząd. Nie tylko może, ale wręcz musi. Jak to się ładnie mówi, bez zbędnej zwłoki.