Krajowa Rada Sądownictwa w tym skomplikowanym okresie będzie pracować tak jak dotychczas - zapewnił we wtorek przewodniczący Rady sędzia Leszek Mazur podczas obchodów 30-lecia KRS.

Przemówienie sędziego Mazura otworzyło w poniedziałek uroczyste obchody z okazji 30-lecia Krajowej Rady Sądownictwa zorganizowane na Zamku Królewskim w Warszawie. Przewodniczący KRS wskazał na nieobecność na uroczystości sędziów będących członkami Rady w poprzednich kadencjach.

Zaproszenia zostały w tej części przyjęte w stosunkowo niewielkiej liczbie. Tego rodzaju nieuczestniczenie w obchodach 30-lecia jest pewnego rodzaju deprecjonowaniem tego całościowego dorobku Rady zbieranego od lutego 1990 r.

— zaznaczył.

Jak ocenił „to nie jest zachowanie właściwe”.

Mazur wyraził przy tym nadzieję na kolejne 30 lat pracy KRS jako instytucji.

Chyba że ustawodawca konstytucyjny zdecyduje inaczej

— zastrzegł.

Zapewnił też, że KRS w tym - jak ocenił - skomplikowanym okresie, jako element sytemu będzie pracować i wykonywać swoje obowiązki tak jak dotychczas.

List prezydenta Dudy

Do uczestników uroczystości list skierował prezydent Andrzej Duda. Odczytał go prezydencki minister Andrzej Dera.

Działając w obrębie swoich konstytucyjnych uprawnień oraz w ramach określonego ustawami procesu legislacyjnego demokratycznie wybrany Sejm i Senat przyjęły ustawę dotyczącą wyłaniania składu KRS. Ustawa jest obecnie wiążącym, zgodnym z konstytucją prawem, co na wniosek samej KRS potwierdził niespełna rok temu TK

— przypomniał prezydent w liście.

Jak dodał „sądy, jako organy demokratycznego państwa, pełnią wobec obywateli rolę służebną, jest to podstawowe i rozstrzygające kryterium oceny ich organizacji i funkcjonowania”.

Tę fundamentalną prawdę warto stale podkreślać, ponieważ zakres władzy sądów nad poszczególnymi osobami, rodzinami, przedsiębiorstwami, a nawet całymi grupami społecznymi jest olbrzymi

— zaznaczył.

Stan sędziowski, jeżeli ma się cieszyć prestiżem i prawidłowo wypełniać swoje powinności nie może być społecznie wyobcowany i niepodlegający jakiejkolwiek kontroli demokratycznej

— podkreślił prezydent.

Jak wskazał - „jestem pewien, że nowy tryb wyłaniania członków KRS sprawi, że również w tym aspekcie nasze normy ustrojowe będą odpowiadać wysokim standardom”.

Z kolei wiceminister sprawiedliwości Anna Dalkowska w swoim przemówieniu oceniła, że obowiązujące obecnie standardy wyboru członków, działania i procedowania Rady „są najwyższe w dotychczasowej historii funkcjonowania tego organu”.

Nowelizacja z 2017 r.

Jej zdaniem na mocy nowelizacji przepisów o KRS z grudnia 2017 r. nastąpiła pełna demokratyzacja modelu wyboru sędziów-członków Rady poprzez zapewnienie społeczeństwu pośredniego wpływu na ich wybór. Dalkowska zwróciła przy tym uwagę, że wybór członków KRS dokonywany jest obecnie przez Sejm wyłącznie spośród kandydatów popartych przez 25 sędziów lub 2 tys. obywateli. Do 2018 r. sędziowskich członków KRS wybierały zebrania przedstawicieli zgromadzeń sędziów.

Jak dodała Dalkowska, również sposób procedowania i zaskarżania uchwał KRS wskazuje na całkowitą - jej zdaniem - niezależność tego organu od władzy ustawodawczej i wykonawczej.

Jak przypomniał z kolei w swym wystąpieniu prokurator krajowy Bogdan Święczkowski początkowo ustawodawca zdecydował, aby sędziów do KRS wybierali sami sędziowie.

Doprowadziło to przez lata do wypaczenia idei demokratycznego wpływu obywateli RP na funkcjonowanie tak istotnego dla systemu wymiaru sprawiedliwości organu

— ocenił Święczkowski.

Prokurator krajowy dodał, że w związku z tym niezwykle ważny w dotychczasowej historii Rady jest rok 2018.

Wówczas ukonstytuowała się KRS w aktualnym składzie i właśnie wtedy przywrócono istotę demokratycznego funkcjonowania Rady, która była głównym powodem jej utworzenia w 1989 r. (…) Dzięki temu ukonstytuowała się nowa Rada, która sprzeciwia się przekształceniu wymiaru sprawiedliwości w zamkniętą korporację

— podkreślił.

Wskazał, że KRS „przyczynia się do odzyskiwania autorytetu i zaufania społecznego wymiaru sprawiedliwości”.

W obchodach uczestniczyli też m.in. wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski, prezes Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego Tomasz Przesławski, wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł, prezesi sądów oraz rzecznik dyscyplinarny sędziów Piotr Schab wraz z zastępcami.

Krajowa Rada Sądownictwa została utworzona na mocy ustawy z grudnia 1989 r. Pierwszym przewodniczącym Rady był sędzia Stanisław Zimoch wybrany podczas posiedzenia inaugurującego działalność KRS w lutym 1990 r. Zgodnie z konstytucją KRS „stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów”. Rada posiada m.in. uprawnienia do przedstawiania prezydentowi kandydatów do stanowisk sędziowskich wszystkich szczebli. KRS opiniuje także projekty aktów prawnych i ma kompetencję zgłaszania wniosków do Trybunału Konstytucyjnego w zakresie ustawodawstwa dot. sądownictwa.

ems/PAP