Nigdy wcześniej nie pojawiły się możliwości rozwojowe i inwestycyjne na taką skalę. Nie było bowiem platformy, która byłaby tak atrakcyjna dla USA do inwestowania w tę część Europy. Trójmorze pokazało, że to duży rynek i duża liczba państw, które dynamicznie się rozwijają

— mówi w rozmowie z portalem wPolityce.pl minister Krzysztof Szczerski, szef Gabinetu Prezydenta Andrzeja Dudy.

wPolityce.pl: Panie ministrze, jak wyglądały negocjacje na temat zainwestowania przez Stany Zjednoczone miliarda dolarów w projekt Trójmorza?

Minister Krzysztof Szczerski: Rozmowy na temat finansowego zaangażowania USA toczyły się podczas moich rozmów w styczniu w Białym Domu w Departamencie Stanu. Rozmawiał o tym projekcie prezydent Andrzej Duda podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos w 2019 r. Rozmowy toczyły się również w Warszawie, kiedy przyjeżdżały do nas delegacje amerykańskie.

W Stanach Zjednoczonych powstają dwie nowe inicjatywy, które mają wesprzeć finansowo Trójmorze.

Pierwsza to nowa rządowa agencja rozwojowa USIDFC (US International Development Finance Corporation), która zainwestuje miliard dolarów w Trójmorze. Polsko-amerykańskie negocjacje polegały na tym, żeby zakres finansowania projektów w ramach nowej agencji dotyczyły nie tylko krajów rozwijających się. Agencja zdecydowała się włączyć do swojego finansowania projekty energetyczne na obszarze całego Trójmorza. Polsce zależało na tym, aby całe terytorium Trójmorza jako dynamiczny region, stało się obszarem na który warto przeznaczyć środki rozwojowe. Efektem jest deklaracja złożona przez Mike’a Pompeo, że Amerykanie przekażą pieniądze na inwestycje. Na tym polega nasz największy sukces dyplomatyczny. Drugą istotną rzeczą, o której prezydent i ja od dłuższego czasu rozmawialiśmy ze stroną amerykańską było objęcie Trójmorza programem Blue Dot Network.

Projekt Blue Dot Network jest amerykańską odpowiedzią na ofensywę infrastrukturalną Chin na świecie. USA chcą pomóc w inwestycjach strukturalnych.

To duży, zgodny z wytycznymi G7 plan rządowo-prywatnego finansowania zwłaszcza w obszary infrastrukturalne. Udało się przekonać USA, że warto inwestować w inwestycje rozwojowe w państwach Trójmorza, czyli w obszary, które Ameryka uważa za strategiczne dla siebie.

Miliard dolarów przekazany bezpośrednio na inwestycje to olbrzymia kwota.

Ale to nie wszystko, co udało nam się uzyskać. Równolegle na forum w Davos zapadły decyzje o zaangażowaniu prywatnego biznesu w Trójmorze. Pojawiły się deklaracje, że prywatne firmy, w tym fundusze inwestycyjne uruchomią fundusz giełdowy inwestujący w spółki Trójmorza. Ma on być połączony z giełdowym indeksem Trójmorza. W Davos powstała również Rada Biznesu Trójmorza, która skupia największych spółek z naszego regionu. Ten instrument, który również pozwoli pozyskać środki finansowe na nie inwestycje. Zarejestrowano Fundusz Trójmorza, którego operatorem w Polsce jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Ma on być funduszem inwestycyjnym, który będzie służył partnerom publicznym i prywatnym. Jest już kilka równoległych kanałów na które poprzez nasze inicjatywy pozyskujemy środki finansowe na rozwój infrastruktury i biznesu w Trójmorzu.

Pieniędzy na inwestycje i inicjatyw wspierających państwa Europy Środkowo-Wschodniej by nie było, gdyby nie powstał projekt Trójmorza.

To prawda. Amerykanie deklarują przekazanie miliarda dolarów do Europy Środkowo-Wschodniej tylko dlatego, że jest Trójmorze. Nigdy wcześniej nie pojawiły się możliwości rozwojowe i inwestycyjne na taką skalę. Nie było bowiem platformy, która byłaby tak atrakcyjna dla USA do inwestowania w tę część Europy. Trójmorze pokazało, że to duży rynek i duża liczba państw, które dynamicznie się rozwijają. Obok pieniędzy amerykańskich mają pojawić się pieniądze z Unii Europejskiej w ramach nowego budżetu. Mam nadzieję, że będzie ich jak najwięcej. Pozyskaliśmy dla Polski i regionu Trójmorza znaczące fundusze z USA.

Na jakie projekty infrastrukturalne można będzie inwestować środki z USA?

Projekty będą ustalane między państwami Trójmorza. Generalnie muszą to być projekty wielostronne, które połączą te kraje i zwiększą ich niezależność energetyczną. Celem inwestowania pieniędzy jest zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego państw. Będzie to dotyczyło LNG, ale również własnego wydobycia surowców i połączeń infrastruktury energetycznej między krajami. Paleta inwestycji, które mają dać efekt w postaci dywersyfikacji energetycznej jest bardzo szeroka. Lista inwestycji powstaje na spotkaniach prezydentów Trójmorza.

Rozmawiał Tomasz Plaskota

CZYTAJ RÓWNIEŻ: TYLKO U NAS. Waszczykowski: Amerykanie dostrzegają wartość Trójmorza. Przekazanie miliarda USD to bardzo dobry ruch