Zakończyły się uroczystości 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. Ostatnim akordem było złożenie w poniedziałek wieczorem zniczy przez byłych więźniów, przywódców państw i liderów organizacji międzynarodowych na pomniku ofiar obozu. Byli więźniowie Auschwitz, przedstawiciele 60 krajów i organizacji międzynarodowych, duchowni różnych religii upamiętnili dziś 75. rocznicę wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. 27 stycznia przypada Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Prezydent Duda: Instrumentalne wykorzystywanie Auschwitz dla jakichkolwiek celów to bezczeszczenie pamięci ofiar

CZYTAJ TAKŻE: „Mamy straszne przeczucie, gdyż wiemy”. 75. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. SPRAWDŹ plan obchodów

18:30

Zakończyły się uroczystości 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz.

18:26

Złożono znicze przed pomnikiem ofiar w obozie Auschwitz-Birkenau.

18:06

Byli więźniowie, ocalali z Zagłady, zapalą świece przed Ścianą Śmierci.

17:54

Trwa wspólna modlitwa za pomordowanych w niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz-Birkenau.

17:43

Przemawia dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński

Od wyzwolenia konzentrationslager Auschwitz-Birkenau minęło 75 lat. I dziś jest wśród nas ponad 200 osób, które przeszło to piekło, tak trudne dla nas do wyobrażenia piekło. Dziękuję wam! Przez te 75 lat mówiliście „nigdy więcej”, nie dla siebie, ale dla swoich dzieci i wnuków

— powiedział.

Cisza po Holokauście nie jest ludzka i ludzką już nigdy nie będzie. Cisza po Holokauście jest naszą dotkliwą klęską, naszym odczłowieczeniem. (…) Nie dawali lajków, nie pisali protest songów, nie podpisywali petycji online. Oni dokonywali nieskończonego dobra w dramatycznych warunkach, ratując konkretnego człowieka. (…) 75 lat po Auschwitz właśnie w pamięci musimy szukać źródeł dla naszej odpowiedzialności.

17:21

Głos zabrał przewodniczący Światowego Kongresu Żydów, Ronald Lauder.

Stoję przed wami jako Żyd, jak dla wszystkich Żydzi na całym świecie to straszliwe miejsce stało się nieodłączną częścią nas wszystkich. (…) Ten ból nie zniknie nigdy

—powiedział.

Cały świat odwrócił się od Żydów plecami. Nawet mój kraj, ta latarnia wolności, odwrócił się od Żydów plecami i nie oświetlał ich drogi

— dodał.

Ameryka nie wpuściła żadnego uchodźcy żydowskiego. Były 32 kraje i żaden z tych krajów nie chciał przyjąć żadnego Żyda więcej. (…) Hitler wtedy wiedział, że może zbudować tę fabrykę śmierci.

— mówił.

W Yad Vashem w Jerozolimie możecie zobaczyć imiona nazwiska „Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata”. (…) My o nich nie zapomnieliśmy. Niech Bóg ich błogosławi

— stwierdził.

Należy edukować dzieci. Dzieci muszą wiedzieć skąd bierze się nienawiść i do czego doprowadzić

— mówił.

Poprosiłem wszystkie kraje, by zaprzestały popierać ciągłą, haniebną fiksację ONZ w stosunku do Izraela. (…) Antysyjonizm jest po prostu antysemityzmem

— dodał.

Jeżeli usłyszycie kogokolwiek, kto mówi niesprawiedliwie o Izraelu, kto będzie przejawiał antysemityzm, Żydzi będą atakowani, nie stójcie w milczeniu, nie bądźcie obojętni. (…) Zróbcie to dla swoich dzieci, dla swoich wnuków

17:07

Głos zabrał były więzień Auschwitz Stanisław Zalewski.

Ich nieśmiertelne dusze pozostały w przestrzeni niewidocznej dla człowieka. Dziś przybyły licznie do tego miejsca i krążą wśród nas. Jeżeli otworzymy serce to usłyszymy ich płacz, jęki i skargi do  Boga . (…) W tej ciszy chylimy czoła przed niezliczoną rzeszą ludzi, którzy tu cierpieli. (…) Cisza ta jest głośnym wołaniem o pojednanie. Modlitwa do żyjącego Boga, by to się nigdy nie powtórzyło

— powiedział.

Mój numer z Auschwitz istnieje już 77 lat i jest nadal czytelny. Jest żywym świadkiem z zapamiętanych tragicznych wydarzeń. Pamiętam wożenie żywych nagich kobiet z baraków do komory gazowej. Ich krzyk słyszę w mojej podświadomości. Pamiętam idących bez oznak niepokoju ludzi dobrze ubranych noszących opaski z Gwiazda Dawida. Bardzo dużą grupę tych ludzi prowadził tylko jeden żołnierz formacji SS. Prowadził ich w kierunku krematorium

— opowiadał więzień niemieckich obozów zagłady.

Czy można odpuścić winy tym, którzy mieli na klamrach wojskowych pasów napis „Gott mit Uns” i z premedytacją zabijali ludzi?

Stanisław Zalewski przypomniał polskich bohaterów, którzy byli więźniami obozu Auschwitz-Birkenau.

Ojciec franciszkanin Maksymilian Kolbe, który dobrowolnie poszedł na śmierć za ojca wielodzietnej rodziny. Rotmistrz Witold Pilecki dobrowolnie dał się uwięzić. Organizował i działał w obozowym ruchu oporu. Uciekł, by przekazać światu prawdę. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Został stracony przez komunistyczne władze. Dwie różne osobowości, które wykazały się niezwykłą charyzmą, bohaterstwem, poświęceniem w miejscach utworzonych dla zagłady ludzi

— powiedział.

16:36

Przemawia Marian Turski - również były więzień Auschwitz.

Szanowni przyjaciele, jestem jednym z tych jeszcze żyjących nielicznych, którzy byli w tym miejscu niemal do ostatniej chwili przed wyzwoleniem. 18 stycznia zaczęła się moja tzw. ewakuacja z obozu Auschwitz, która po 6,5 dniach okazała się marszem śmierci dla więcej niż połowy moich współwięźniów - byliśmy razem w kolumnie 600 osobowej. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa ja nie doczekam już kolejnego jubileuszu - dlatego wybaczcie mi, że będzie może trochę wzruszenia w tym, co będę mówił

— mówił pan Marian.

Chciałbym zwrócić się do mojej córki, moich wnuków, dla też tego pokolenia. (…) Widziałem z pierwszej ręki od ojca i matki co to jest wojna, ale mimo wszystko wydawało się to tak odległe, jak powstania polskie z XIX wieku, a to było tylko 20 lat temu. Kiedy dzisiaj spotykam się z młodymi zdaje sobie sprawę z tego, że po 80 latach są znużeni tematem wojny, ludobójstwa i ja ich rozumiem, dlatego opisuje Wam młodzi, że nie będę opowiadał Wam o moich cierpieniach, przeżyciach, o tym jak kończyłem wojnę ważąc 32 kg na skraju wyczerpania. (…) chciałbym mojej córce, moim wnukom i tym pokoleniom powiedzieć o nich samych, o Was. Widzę, że jest między nami pan prezydent Austrii. Pamięta pan panie prezydencie, kiedy pan gościł mnie (…) w pewnym momencie użył pan takiego sformułowania: „Auschwitz nie spadło z nieba”. Oczywista, oczywistość. Może się to nawet wydawać banalne stwierdzenie, ale jest to niesłychanie głęboki, bardzo ważny skrót myślowy

— podkreślił.

Przenieśmy się w lata 30-te do Berlina - (…) oto jednego dnia na ławkach w Berlinie pojawia się napis: „Żydom nie wolno siadać na tych ławkach”. Można powiedzieć - nieprzyjemne, ale w końcu jest tyle ławek dookoła, że można usiąść gdzieś indziej. (…) Następnie pojawiła się tabliczka: „Żydom wstęp wzbroniony do tej pływalni”, gdzieś indziej pojawił się napis: „Żydom nie wolno należeć do związków śpiewaczych”, następnie: „dzieciom aryjskim nie wolno się bawić z tymi niearyjskimi”. Następnie pojawił się napis: „Żydom można sprzedawać tylko produkty po godz. 17”. (…) Zaczynamy się oswajać z myślą, że można kogoś wykluczyć, stygmatyzować, wyalienować. Tak powolutku, stopniowo, ludzie zaczynają się oswajać z tym - zarówno ofiary, oprawcy, jak i widzowie, świadkowie. Zaczynają się przyzwyczajać do myśli, że ta mniejszość jest inna, może być wypchnięta ze społeczeństwa. (…) To już jest straszne, niebezpieczne

— powiedział.

To mogło by nieć tylko w Niemczech, ale i gdzie indziej mogło być, jeżeli się nie docenia praw mniejszości i je likwiduje. Jeżeli się nagina prawo, tak jak to czyniono w Selmie, wtedy się może zdarzyć. Co zrobić? Jedyne wyjście, to Wy sami, jeżeli potraficie obronić konstytucję, porządek demokratyczny, wtedy potraficie to pokonać. Jeżeli widzicie kłamstwa historyczne nie bądźcie obojętni. Nie bądźcie obojętni, kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana, ponieważ istotą jest to, że większość rządzi, ale prawa mniejszości muszą być chronione jednocześnie. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek władza narusza umowy społeczne. Jeżeli nie, to ani się obejrzycie, a na Was, na Waszych potomków, jakieś Auschwitz spadnie z nieba

— mówił.

16:27

Głos zabrała kolejna była więźniarka obozu Auschwitz - Elza Baker.

Dla mnie to prawdziwy zaszczyt, że mogę brać udział w tym historycznym wydarzeniu. Właśnie wysłuchałam wystąpienia pani Batszewy i bardzo mnie to poruszyło pomimo tego, że sama byłam w Auschwitz jako 8-letnia dziewczynka. To dla mnie zaszczyt, że jestem wśród tylu osób, które cierpiały

— mówiła pani Elza.

Jestem zdenerwowana, poruszona, Państwo pewnie to widzą, słyszą, a poruszyło mnie wystąpienie tej pani. Pragnę podziękować Polakom za to, że zachowali obóz - dziękuje im za to, że uczynili z tego miejsce miejsce pamięci znane na całym świecie

— podkreśliła pani Elza.

Historię pani Elzy odczytuje inna osoba - była więźniarka Auschwitz wyjaśniła, że przez słaby wzrok nie jest w stanie tego zrobić. List odczytano za nią:

W Auschwitz doświadczyłam masowego ludobójstwa. Przy takich elementach zbrodniczej infrastruktury jak krematoria, stały długie kolejki więźniów. Słyszeliśmy krzyki. (…) Ja, wówczas 8-letnia dziewczynka, słyszałem, jak dorośli mówili, że musiał im się skończyć gaz, skoro palili ludzi żywcem. (…) Na własnej skórze doświadczyłam antysemityzmu i rasizmu.

16:04

Przemawia Batszewa Dagan, była więzień obozu Auschwitz-Birkenau. Przedstawiała swoje świadectwo.

Nie miałam pasiaka, bo nie starczyło i dali mi mundur rosyjskiego żołnierza. (…) Co zrobili ze mną jeszcze oprócz numeru, który mi wytatuowali, który mam nadal? (…) Wydaje mi się, że najdotkliwszą dla mnie rzeczą na początku była utrata włosów - dawały mi poczucie bycia kobietą

— powiedziała pani Batszewa. Szczegółowo opowiada swoją wstrząsającą historię.

Po moich chorobach dostałam się do komanda „Kanada”. Na górach różnych ubrań całego świata spotkałam fotografię moich nauczycieli z Łodzi, bo w 1944 roku była likwidacja getta łódzkiego

— mówiła.

Co mi pomogło przeżyć? To, że sama zdecydowała się zrobić coś dla siebie i to co chcę, a nie to, co mi rozkazują. Nie byłam jednak wyzwolona 27 stycznia, ponieważ słyszeliśmy kanonadę rosyjskiej armii i wtedy nie miało miejsce wyzwolenie, tylko po prostu wygnali nas na marsz

— podkreśliła Batszewa Dagan.

„Kanada” miała jeden plus - tam mieliśmy co jeść. Co mogliśmy tam jeść? To, co ludzie przynieśli, bo powiedziano im, że jadą pracować i żeby zabrali ze sobą prowiant. Ten prowiant trafiał do „Kanady”

— powiedziała.

Czy nauczanie tego tematu jest konieczne i możliwe? Na oba pytania mam odpowiedź - owszem, jest bardzo konieczne i możliwe

— mówiła.

15:46

Rozpoczyna się główna część obchodów. Głos zabrał prezydent Polski Andrzej Duda.

My w Polsce dobrze znamy prawe o tym, co tu się działo, bo opowiadali nam to nasi rodacy, którym Niemcy wytatuowali obozowe numery. Mija 75 lat od tego potwornego koszmaru, który w tym miejscu rozgrywał się przez blisko 5 lat. Mijają już prawie trzy pokolenia od tamtego dnia 27 stycznia 1945 roku, kiedy kilka tysięcy wycieńczonych więźniów doczekało się wreszcie wyzwolenia przez żołnierzy Armii Czerwonej. Są wśród nas Ci, którzy przeżyli Zagładę

— podkreślił prezydent.

Fabryka śmierci przez lata pracowała z pełną mocą, dymiły kominy, przetaczały się transporty, ludzie szli tysiącami na śmierć. Wszystko to dzisiaj trudno objąć umysłem. Ogrom dokonanej zbrodni przeraża

— mówił.

W imieniu Rzeczypospolitej mam przywilej i zaszczyt ponowić zobowiązanie - zawsze pielęgnować pamięć i strzec prawdy o tym, co tutaj się wydarzyło

— zaznaczył Andrzej Duda.

Fałszowanie historii II wojny światowej to bezczeszczenie pamięci ofiar, których prochy tutaj są zagrzebane. Pamięć o Holokauście musi trwać, aby Zagłada nigdy więcej się nie powtórzyła

— powiedział.

Wieczna pamięć wszystkim ofiarom Auschwitz. Wieczna pamięć wszystkim ofiarom Holokaustu

— zakończył swoje wystąpienie prezydent Duda.

15:04

O godz. 15:30 na terenie obozu Auschwitz-Birkenau pojawi się ponad dwa i pół tysiąca gości uroczystości.

15:03

W Warszawie uczczono Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

„Jak co roku w Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu pogrążeni w zadumie i głębokiej refleksji pod Pomnikiem Bohaterów Getta oddajemy cześć Żydom pomordowanym w czasie II wojny światowej w obozach zagłady, w gettach, na ulicach miast i w małych miejscowościach. II wojna światowa stworzyła Holokaust, rozlała morze nienawiści, rozpaczy, samotności i łez”

— napisała w liście do uczestników uroczystości marszałek Sejmu Elżbieta Witek.

CZYTAJ WIĘCEJ: Stolica uczciła Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. „Machina nazistowskiej Zagłady pochłonęła miliony istnień”

15:00

Brytyjski rząd zapowiedział w poniedziałek przekazanie miliona funtów Fundacji Auschwitz-Birkenau, aby w ten sposób pomóc w konserwacji obiektów byłego niemieckiego nazistowskiego obozu i zapewnić, że kolejne generacje będą mogły czerpać lekcje z Holokaustu.

CZYTAJ WIĘCEJ: Gigantyczne wsparcie dla Fundacji Auschwitz-Birkenau. Wielka Brytania przekaże jej milion funtów

14:36

O 75. rocznicy rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz przypominają na Twitterze politycy z różnych opcji politycznych.

14:30

Ocalali z Zagłady byli więźniowie niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz zapalili znicze przy Międzynarodowym Pomniku Ofiar Obozu.

13:41

Prezydenci Duda i Zelenski wystąpili na wspólnej konferencji prasowej.

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent Duda do Zełenskiego: Dziękuję za pana postawę w Jad Waszem i oddanie hołdu Polakom ratujących Żydów

Zaproponowałem prezydentowi Wołodymyrowi Zełenskiemu, żebyśmy wspólnie uczcili pamięć żołnierzy ukraińskich i polskich, którzy w 1920 r. walczyli z nawałą bolszewicką

— powiedział prezydent Andrzej Duda.

Prezydent podziękował też Zełenskiemu za jego „obecność i postawę w Jerozolimie kilka dni temu” i oddanie w instytucie Yad Vashem hołdu Polakom, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej.

13:21

Prezydent Izraela na konferencji prasowej z prezydentem Dudą podkreślił, że Polacy byli ofiarami II wojny światowej.

Nic nie zastąpi naszej obecności w Auschwitz. Pamiętamy, że naród polski jest ofiarą II wojny światowej

— powiedział prezydent Izraela Reuwen Riwlin.

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent Izraela: Nic nie zastąpi naszej obecności w Auschwitz. Pamiętamy, że naród polski jest ofiarą II wojny światowej

12:55

Przed rozpoczęciem głównej ceremonii z okazji obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz odbyły się rozmowy plenarne delegacji polskiej i ukraińskiej pod przewodnictwem Prezydentów Dudy i Zelenskiego.

12:53

Papież Franciszek w dniu 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz podkreślił, że jest ona wezwaniem do tego, by zatrzymać się i stanąć w milczeniu. Jak dodał w przesłaniu na Twitterze, jest to potrzebne, by nie stać się obojętnym.

CZYTAJ TAKŻE: Cenna myśl Franciszka: Jeśli utracimy pamięć, zniszczymy przyszłość. Rocznica Holokaustu, jest wezwaniem do zatrzymania się

Na oficjalnym koncie papieża, redagowanym przez Watykan w kilku językach, w tym po polsku, opublikowano w obchodzony w poniedziałek Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu jego następujące słowa: „Jeśli utracimy pamięć, zniszczymy przyszłość. Rocznica Holokaustu, niewymownego okrucieństwa, które dotknęło ludzkość 75 lat temu, jest wezwaniem do zatrzymania się, do stanięcia w milczeniu i przypomnienia sobie”.

Potrzebujemy tego, aby nie stać się obojętnymi

— zaznaczył Franciszek.

12:51

Czworo byłych więźniów: Batszewa Dagan, Elza Baker, Marian Turski oraz Stanisław Zalewski, wygłoszą główne przemówienia podczas poniedziałkowej uroczystości 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz.

12:30

Trwa konferencja prasowa po spotkaniu prezydenta Andrzeja Dudy z prezydentem Izraela Reuwenem Riwlinem

W wielką przykrością przyjąłem to, że polski udział w walce przeciwko nazistom został pominięty podczas uroczystości w Yad Vashem, dlatego nie mogłem być tam obecny jako prezydent RP

—podkreślił Andrzej Duda.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Prezydent Duda po spotkaniu z prezydentem Izraela: „Mam nadzieję, że nie będzie więcej prób zakłamywania historii”

Była poważna wymiana zdań między polskimi władzami a Rosją; mam nadzieję, że nie będzie prób zakłamywania historii i o to apelujemy

—zaznaczył.

11:37

Premier Mateusz Morawiecki na Twitterze odniósł się do rocznicy wyzwolenia Auschwitz.

CZYTAJ TAKŻE: Premier: Nie możemy pozwolić na zafałszowanie historii zbrodni w Auschwitz-Birkenau. Zło miało jedno źródło: niemiecką Rzeszę

Niemiecki nazistowski obóz Auschwitz-Birkenau to symbol okrucieństwa, które nie mieści się w jakiejkolwiek definicji. Zło miało jedno źródło - niemiecką Rzeszę karmioną ideologią nazizmu. Nie możemy pozwolić na zafałszowanie historii tej niewyobrażalnej zbrodni

— napisał.

11:06

Prezydenci Polski i Izraela złożyli wieńce przed pomnikiem rtm. Witolda Pileckiego. Przywódcom towarzyszyła Zofia Pilecka, córka Bohatera.

10:33

Poruszający wpis dot. wyzwolenia Auschwitz zamieściła na Facebooku była premier Beata Szydło.

To był mroźny dzień. Tak jak wszystkie styczniowe dni tamtego roku. Różnił się jednak od poprzednich. Nad okolicą nie unosił się słodkawy zapach palonych ludzkich ciał, niebo nie było spowite żółtawą poświatą. To był dzień 27 stycznia 1945 roku. Około godziny 15.00 brama otworzyła się i w wyzwolonym obozie świat zobaczył ogrom zbrodni, o której dotąd nie chciał słyszeć

— napisała Beata Szydło.

Urodziłam się w Oświęcimiu, 18 lat później. Historię tamtego dnia poznałam z opowiadań moich bliskich, którzy na tej Ziemi żyli od pokoleń, z relacji tych, którzy przeżyli z jednej i drugiej strony obozowych drutów. Szkolne czasy wypełnione spotkaniami z byłymi więźniami, wizytami w muzeum z okazji rocznic, niejako zasymilowały nas z tą tragedią. Wspomnienia ludzi, którzy mierzyli się przez lata wojny z obozową rzeczywistością, tych, którzy byli w „lagrze” i tych, którzy żyli w jego cieniu były jakże odmienne. Miały jednak coś wspólnego. Łączył je mrok, który nawet w słoneczne dni unosił się po obu stronach

— podkreśliła.

CZYTAJ TAKŻE: Poruszający wpis Beaty Szydło. „Czym dla mnie jest Auschwitz-Birkenau? Dla mnie urodzonej na tej ziemi, tu żyjącej?”

10:26

Prezydent Duda spotkał się z dyrektor generalnej UNESCO Audrey Azoulay

Jednym z tematów rozmowy jest opieka nad Muzeum Auschwitz. Spotkanie odbywa się w Oświęcimiu przed głównymi obchodami 75-lecia wyzwolenia obozu.

10:25

RPO Adam Bodnar wystosował oświadczenie dot. 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.

CZYTAJ TAKŻE: RPO w dniu 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz: Z niezłomnej postawy Ocalonych czerpiemy inspirację do myślenia o współczesności

75 lat temu wyzwolony został niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedno z najbardziej haniebnych miejsc w historii, symbol zła, cierpienia i śmierci

— napisał w oświadczeniu zamieszczonym na swojej stronie internetowej Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.

10:23

W sprawie Zagłady wypowiedział się prof. Paweł Śpiewak.

Na 6 milionach pomordowanych zaczyna się robić handel polityczny. Premier Izraela, prezydent Rosji i parę innych bardzo wybitnych osobistości biorą udział w tego typu spektaklu

— ocenił dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.

10:01

Razem z ocalałymi z Zagłady i Prezydentem RP hołd ofiarom niemieckiej zbrodni oddała Zofia Pilecka - córka rotmistrza Witolda Pileckiego.

10:00

Auschwitz jest symbolem Holokaustu. Milion ludzi zostało tam zamordowanych, ponieważ byli Żydami. Auschwitz był diabelskim zenitem wszelkiego zła, do którego może prowadzić antysemityzm. Musimy podnieść nasz głos przeciwko temu. Ponieważ rasizm i nienawiść do Żydów nie zostały wykorzenione. Przeciwnie: nadal rosną w siłę na całym świecie

— powiedział w wywiadzie dla dziennika „Bild” Ronald Lauder, przewodniczący Światowego Kongresu Żydów (WJC).

9:08 Głos zabrał ocalały z Holokaustu Edward Mosberg

Niemcy powinni ponosić koszty utrzymania byłych obozów koncentracyjnych, powinni też zapłacić odszkodowania Polakom, którzy stracili tam rodziny i sami byli w obozach

— powiedział.

CZYTAJ TAKŻE: Ocalały z Holokaustu: Niemcy powinni ponosić koszty utrzymania b. obozów koncentracyjnych i zapłacić odszkodowania Polakom

9:05 Kilkudziesięcioro byłych więźniów niemieckich obozów wspólnie z prezydentem Andrzejem Dudą złożyli wieńce pod Ścianą Straceń w byłym KL Auschwitz I.

Byli więźniowie wraz z prezydentem weszli na teren byłego obozu przez bramę główną z napisem „Arbeit macht frei”. To pierwszy akcent obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu, która przypada 27 stycznia. Część z nich pokonała poobozowe alejki pieszo. Wielu miało zawiązane chusty w biało-niebieskie pasy, przypominające obozowe pasiaki.

Przed Ścianą Straceń na dziedzińcu Bloku 11. byli więźniowie i prezydent, którym towarzyszył także dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński, złożyli wieniec z biało-niebieskich kwiatów, układających się w pasy. W jego centrum widniał czerwony trójkąt z literą „P”. Symbolizuje on polskich więźniów politycznych, których Niemcy osadzali w swoich obozach. Był też wieniec z biało-czerwonych róż od prezydenta.

Przychodzę tu jak na cmentarz, każdego roku. Myślę o tych, którzy tu zostali. Sama tutaj byłam. Przywieziono mnie z Powstania Warszawskiego, 12 sierpnia 1944 r. Przyjeżdżam i przede wszystkim wspominam pewną małą dziewczynkę, która miała pięć lat. Gdy tu nas przywieziono, oddzielono nas od matek. To dziecko tak płakało, że po dwóch miesiącach zmarło z rozpaczy. Pryczę, na której zmarła, traktuję jak jej nagrobek. Rokrocznie stawiam tam małego aniołka i zmawiam modlitwę. To mnie uspokaja, że mogę jej złożyć cześć

— powiedziała była więźniarka Barbara Doniecka, która w chwili deportacji miała 10 lat.

Najważniejszymi gośćmi obchodów rocznicowych będą ocaleni więźniowie Auschwitz. Przyjechało ich do Miejsca Pamięci ok. 200, m.in. z Polski, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Izraela i Australii. Czworo z nich ma zabrać głos podczas centralnej ceremonii.

Przesłania wyrażonego przez ocalonych, które wypłynie z miejsca ceremonii zlokalizowanego przy bramie głównej byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, wysłuchają przedstawiciele 60 państw oraz organizacji międzynarodowych. Są wśród nich koronowane głowy oraz prezydenci i premierzy.

Przemówienie inaugurujące główną uroczystość ok. godz. 15.30 wygłosi prezydent RP Andrzej Duda, który patronuje wydarzeniom rocznicowym. Będzie mu towarzyszyła małżonka Agata Kornhauser-Duda.

Głos zabiorą również: Ronald Lauder w imieniu „Filarów Pamięci”, czyli prywatnych darczyńców wspierających Fundację Auschwitz-Birkenau, której celem jest zachowanie autentyzmu Miejsca Pamięci dla przyszłych pokoleń, a także dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński.

Wśród przywódców, polityków i dyplomatów, którzy zasiądą w ogromnym namiocie, ustawionym tak, by wewnątrz znalazła się historyczna brama główna byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, będą m.in. pary królewskie z Niderlandów - Wilhelm-Aleksander i Maksyma oraz Hiszpanii - Filip VI Burbon z Letycją. Specjalnym przedstawicielem Stolicy Apostolskiej będzie kard. Zenon Grocholewski.

Izrael będzie reprezentowany przez prezydenta Reuwena Riwlina, Stany Zjednoczone przez sekretarza skarbu Stevena Mnuchina, Francja - premiera Edouarda Philippe’a, a Wielka Brytania - księżną Kornwalii Kamilę. Rosja wyznaczyła na szefa swojej delegacji ambasadora Siergieja Andriejewa. Z Niemiec przyjedzie prezydent Frank-Walter Steinmeier, a z Ukrainy prezydent Wołodymyr Zełenski.

Główną uroczystość zwieńczą ekumeniczne modlitwy w intencji ofiar, które zmówią Żydzi i duchowni różnych wyznań chrześcijańskich – katolicy, prawosławni i luteranie.

Końcowym akordem rocznicowych obchodów będzie złożenie zniczy przed pomnikiem ofiar obozu, który ustawiony jest między ruinami dwóch największych krematoriów. Uczynią to wspólnie byli więźniowie i szefowie delegacji państwowych.

W poniedziałek rano byli więźniowie oraz prezydent Andrzej Duda wspólnie złożą kwiaty przed Ścianą Straceń w byłym niemieckim obozie Auschwitz I. To miejsce symboliczne. Niemcy rozstrzelali tam ok. 5,5 tys. osób, głównie Polaków.

Przed główną uroczystością prezydent RP odbędzie serię spotkań bilateralnych z gośćmi obchodów. Spotka się m.in. z prezydentem Izraela. Wspólnie z Reuwenem Riwlinem złożą kwiaty przy pomniku rtm. Witolda Pileckiego, który stoi na terenie Małopolskiej Uczelni Państwowej. Andrzej Duda spotka się również z prezydentem Ukrainy, a także z dyrektor generalną UNESCO Audrey Azoulay.

W poniedziałek przed Muzeum Auschwitz odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca Londyn, który dołączył do grona darczyńców Fundacji Auschwitz-Birkenau. Gromadzi ona pieniądze na finansowanie prac konserwatorskich w byłym obozie. Wsparło ją ponad 30 państw. Najwyższą kwotę zadeklarowali Niemcy. Początkowo było to 60 mln euro, ale pod koniec ub.r. złożona została deklaracja zasilenia konta Fundacji kolejnymi 60 mln euro.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej.

as/PAP/Twitter