To mówicie, że Polska jest największym trucicielem? Upał dał się chyba we znaki obrońcom klimatu

Na początek małe zastrzeżenie. Ekologiczna wizja czystego świata wydaje mi się bardzo pociągająca. Nie podobają mi się elektrownie węglowe ani jądrowe. Chciałbym, abyśmy pożegnali się z ropą naftową. Nie lubię też samochodów elektrycznych, ponieważ gromadzą energię w bateriach, a to wyjątkowo trujące urządzenia, które będzie trzeba jakoś zutylizować. Ale jednocześnie nie mogę się zgodzić z absurdalną sugestią, że Polska to niebezpieczny truciciel, który jest przeszkodą w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych.

Nie chcę tu się wdawać w dyskusję, czy emisja gazów cieplarnianych jest skutkiem działań człowieka, czy – przeciwnie – nie mamy na nią żadnego wpływu, a ekologiczny szantaż ze strony najbardziej rozwiniętych państw jest jedynie próbą pozbycia się konkurencji ze strony krajów takich jak Polska. Osobiście nie ufam fanatykom, w tym także ekologicznym, więc skłonny byłbym przyjąć tezę, że emisja gazów ma naturalne przyczyny, a działalność człowieka może mieć niekorzystny wpływ na dynamikę tego zjawiska.

Przyjmując zatem, że człowiek ma jakiś wpływ na emisję gazów cieplarnianych, czy – szerzej – na zanieczyszczenie środowiska, warto przyjrzeć się liczbom. A z tych niezbicie wynika, że udział Polski w procesie zatruwania świata jest minimalny. W raporcie „Global Carbon Budget 2017” opracowanym przez 76 naukowców z 57 instytucji, stwierdzono, że globalne emisje dwutlenku węgla w 2017 roku wyniosły ponad 36 mld ton. Polska wyemitowała 326,6 mln ton, co stanowi w skali świata 0,9 proc. i daje nam 21. miejsce w rankingu (9 miejsce w Unii Europejskiej). Dla porównania udział Chin, które mają miejsce pierwsze, wynosi 27 proc. (9839 mln ton), USA – 15 proc. (5270 mln ton), a Indii – 7 proc. (2467 mln ton). Do największych trucicieli należą też państwa Bliskiego Wschodu z Arabią Saudyjską na czele (635 mln ton), Rosja (1693 mln ton), Japonia (1205 mln ton) oraz Niemcy (799 mln ton).

W przypadku emisji na głowę jednego mieszkańca, Polska jest jeszcze dalej w rankingu, bo na 38 miejscu (8,6 t na osobę). Tu wygrywa Katar (49 t na osobę), Arabia Saudyjska (20 t) i Australia (17 t). Podaję te wszystkie liczby w nawiasach, aby lepiej pokazać rzeczywistą pozycję Polski w rankingu trucicieli. Z kolei według Przeglądu Statystycznego Światowej Energii BP Chiny wprowadziły łącznie od 2012 roku do atmosfery więcej trujących gazów niż Stany Zjednoczone i cała Unia Europejska razem wzięte.

Od przynajmniej trzydziestu lat widać, że za zatrucie środowiska odpowiadają przede wszystkim gwałtownie rozwijające się państwa Azji. Winę za to w dużym stopniu ponoszą państwa zachodnie, które – w pogoni za zyskiem i ograniczeniem kosztów – masowo przenosiły produkcję przemysłową na Daleki Wschód. Pewne skutki tego procesu odczuwamy również w Polsce, gdzie również inwestowano i gdzie – według wskaźników – emisja dwutlenku węgla po gwałtownym spadku wskutek załamania peerelowskiego przemysłu, również po pewnym czasie zaczęła wzrastać, choć w radykalnie mniejszym stopniu niż w Chinach czy Indiach (w okresie 2000-14: w Chinach wzrost emisji o 185 proc., w Indiach o 119 proc., a w Polsce – o 1 proc., słownie: o jeden procent). Koszty odejścia od paliw kopalnych są jednak ogromne i potrzebna jest tutaj solidarność – w tym również finansowa. Polska, w odróżnieniu od Europy Zachodniej nie miała możliwości zakumulować tak dużego kapitału, który pozwoliłby to dziś samodzielnie sfinansować i nie jest to wyłącznie nasza wina. Potrzebujemy więcej czasu i – przede wszystkim – sprawiedliwego rozłożenia obciążeń. Nie może być bowiem tak, że my płacimy, a gdzieś na Dalekim Wschodzie ktoś trzepie zyski z brudnych stalowni czy hut i zanieczyszczenie nadal wzrasta.

Dlatego – przyklaskując zasadniczo wizji czystego środowiska – wolałbym, aby uczestnicy tzw. protestu klimatycznego zamiast pod Kancelarią Premiera rozłożyli się na chodniku pod chińską ambasadą. W tych upalnych dniach, miałoby to przynajmniej jakiś cień sensu.