Prezydent Duda w Zurychu: "UE, aby przetrwać, musi opierać się na wartościach". PRZEMÓWIENIE

„Żelazna kurtyna” oddzieliła Europę Środkowo-Wschodnią od Zachodu tak samo, jak Zachód od Europy Środkowo-Wschodniej i w ten sposób stworzyła nienaturalne pęknięcie w europejskim świecie

— powiedział prezydent Andrzej Duda we wtorek podczas wykładu na Uniwersytecie w Zurychu.

Prezydent od poniedziałku przebywa z wizytą w Szwajcarii. We wtorek po południu na Uniwersytecie w Zurychu polski prezydent wygłasza wykład zorganizowany przez Europa Institut w ramach dorocznego tzw. wykładu churchillowskiego.

Przed rozpoczęciem wykładu prezydenta kilka osób zebranych w audytorium wstało z okrzykiem „Wolne sądy, konstytucja”. Po krótkiej chwili zostały one wyprowadzone z sali przez ochronę.

CZYTAJ TAKŻE: Nie mają wstydu! Prowokatorzy zakłócili wykład prezydenta Dudy w Zurychu. Wykrzykiwali hasła „Konstytucja” i Wolne Sądy”

Duda podkreślił, że kiedy rodziły się koncepcje integracji europejskiej, nie wszystkie narody europejskie były w stanie dokonywać swobodnych wyborów dotyczących ich przyszłości.

Niestety w tym czasie Polska nie była w stanie uczestniczyć w żadnych wysiłkach na rzecz zjednoczenia. Rozciągnięcie „żelaznej kurtyny” oznaczało, że Polsce i innym krajom Europy Środkowej i Wschodniej odmówiono prawa do niezależnych wyborów politycznych

— podkreślił Duda.

Jak zaznaczył, to, że Polska znalazła się po wschodniej stronie „żelaznej kurtyny”, było wynikiem umowy, jaką alianci zawarli ze Związkiem Radzieckim podczas konferencji w Jałcie.

To nie była decyzja Polski. Została ona podjęta za naszymi plecami

— podkreślił prezydent.

Dodał, że „zimna wojna była próbą odcięcia Polski od jej naturalnego europejskiego środowiska politycznego”.

To była nie tylko strata dla Polski i Europy Wschodniej, ale także dla Europy Zachodniej. „Żelazna kurtyna” oddzieliła Europę Środkowo-Wschodnią od Zachodu tak samo, jak oddzieliła Zachód od Europy Środkowo-Wschodniej. I w ten sposób stworzyła to nienaturalne pęknięcie w europejskim świecie

— powiedział Duda.

We wrześniu 1946 r. b. premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill w czasie wykładu na Uniwersytecie w Zurychu mówił o potrzebie stworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy”. Mówił wtedy m.in.:

Jednak istnieje pewien środek. Środek, który (…) mógłby (…) w ciągu kilku lat przeistoczyć wizerunek Europy, lub przynajmniej jej znaczną część, na obraz dzisiejszej, wolnej i szczęśliwej Szwajcarii(…). Musimy stworzyć coś na podobieństwo Stanów Zjednoczonych Europy.

Głosy przywódców europejskich, którzy chcieliby mieć „bardziej zwartą Unię”, zbudowaną wokół „twardego jądra”, ograniczoną jedynie do krajów zachodnich, to echa stereotypów z czasów „żelaznej kurtyny”

— mówił prezydent Andrzej Duda we wtorek na Uniwersytecie w Zurychu.

Prezydent podkreślił podczas wykładu na uniwersytecie, że przez dziesięciolecia w społeczeństwach zachodnioeuropejskich zakorzeniło się przekonanie, że „to, co pozostało za ’żelazną kurtyną’, było ‘mniej europejskie’”.

Kiedy po 1989 roku Polska i inne kraje regionu wkroczyły na naturalną ścieżkę integracji z instytucjami europejskimi, nie tylko musiały przezwyciężyć geopolityczny rozdźwięk z Zachodem, ale także walczyć z nieporozumieniami i fałszywym stereotypem ich kulturalnej inności

— mówił Duda.

Zaznaczył, że tym bardziej dla Polski „bolesne” jest „usłyszeć w politycznej retoryce dzisiejszych przywódców echa tych samych stereotypów, które zakorzenione są w Europie z ery ‘żelaznej kurtyny’”.

To są głosy tych, którzy chcieliby mieć ‘bardziej zwartą Unię’, albo Unię zbudowaną wokół „twardego jądra”, ograniczoną jedynie do krajów zachodnich, bez bagażu czegoś, co nazywają „peryferyjnymi państwami” Europy Środkowej i Wschodniej

— oświadczył prezydent.

Jak dodał, „odtworzenie złych emocji i fałszywych podziałów w Europie zawsze będzie działało wbrew ideom, które Churchill przedstawił w swoim przemówieniu w Zurychu, a mianowicie, że proces integracji musi być otwarty dla ‘tych, którzy chcą i mogą’”.

Jak zaznaczył, z procesu integracji „nikt nie może być wykluczony”.

„Żelazna kurtyna” podzieliła Europę od Bałtyku po Adriatyk. Obecnie łączymy Europę od Bałtyku przez Adriatyk i Morze Czarne poprzez projekty takie jak inicjatywa Trójmorza. To sprawia, że Europa przyszłości różni się od Europy z przeszłości. Bądźmy narodem przyszłości Europy, a nie echem przeszłości Europy

— powiedział polski prezydent.

Wspólnotę w Europie można zbudować tylko dzięki lojalnej współpracy państw równych w swoich prawach; Europa nie może stać się ekskluzywnym klubem

— powiedział prezydent Andrzej Duda we wtorek podczas wykładu na Uniwersytecie w Zurychu.

Prezydent podkreślił, że „szacunek dla każdego kraju i równe prawa wszystkich państw są podstawami jednoczącej się Europy”.

Wspólnotę w Europie można zbudować tylko dzięki lojalnej współpracy państw równych w swoich prawach. Każde państwo ma równe prawo do samostanowienia, i to prawo musi być chronione w Europie

— podkreślił Duda.

Jak dodał, oznacza to również „konieczność obrony integralności uznanych na arenie międzynarodowej granic państwowych”.

Granice w Europie nie mogą zostać zmienione siłą

— powiedział Duda.

Zaznaczył, że integracja europejska musi być przede wszystkim oparta na wspólnym wysiłku na rzecz usuwania nierówności i zapewnienia równych szans.

Historia uczy nas, Europejczyków, że „koncert mocarstw” zawsze prowadzi do konfliktów i rozlewu krwi. Idea integracji europejskiej miała być antidotum na to 

— zaznaczył prezydent.

Podkreślił, ze „zasada równości, którą popiera Polska, oznacza, że Europa nie może stać się ekskluzywnym klubem”.

Drzwi do UE muszą pozostać otwarte, w szczególności dla Gruzji, Ukrainy i Bałkanów Zachodnich; nie można pozostawić tych krajów poza wspólnotą europejską tylko dlatego, że ich „silny” sąsiad chce decydować o ich losie

— powiedział prezydent Andrzej Duda na Uniwersytecie w Zurychu.

Prezydent podkreślił, że wysiłki zmierzające do zmniejszenia nierówności nie powinny ograniczać się do krajów Unii Europejskiej. Zaznaczył, że Polska od samego początku członkostwa w UE angażowała się w działania na rzecz zbliżenia wschodnich sąsiadów do Unii i Zachodu, w szczególności Ukrainy i Gruzji, a także Bałkanów Zachodnich.

Zawsze podkreślaliśmy, że drzwi do Unii Europejskiej muszą pozostać otwarte. Chcemy, aby te kraje stały się w przyszłości częścią UE 

— powiedział Duda.

Zaznaczył, że Gruzja i Ukraina od dawna wyrażają ambicje w tym zakresie. Prezydent podkreślił, że kraje te mają prawo do członkostwa, jeśli spełnią warunki określone w traktatach UE.

A my jesteśmy im winni nasze wsparcie. Nie można ich pozostawić poza wspólnotą europejską tylko dlatego, że ich „silny” sąsiad chce decydować o ich losie. Uniemożliwienie im dokonania własnego wyboru naruszyłoby zasadę, że każde państwo ma równe prawo do samostanowienia

— podkreślił prezydent.

UE, aby przetrwać, musi opierać się na wartościach

— mówił prezydent Andrzej Duda na Uniwersytecie w Zurychu. Zaznaczył, że w UE, która opiera się na wartościach, nie ma miejsca na projekty korzystne tylko dla jednego kraju i podważające bezpieczeństwo energetyczne innych.

Duda podkreślił, że w polskiej wizji Unia Europejska powinna być wspólnotą wartości.

Nigdy nie powinniśmy myśleć o UE jako o czysto technicznym lub biurokratycznym projekcie. Proces integracyjny zawsze miał wymiar moralny i czerpał z uniwersalnych wartości

— podkreślił prezydent.

Ojcowie Europy rozumieli, że Europa może być udanym projektem tylko wtedy, gdy jest głęboko zakorzeniona w postawach moralnych społeczeństw

— podkreślił Duda. Jak mówił, dziś natomiast wielu polityków, gdy mówi o Unii Europejskiej, podkreśla „prymat instytucji europejskich”.

Uważają, że im więcej biurokracji w Brukseli, tym więcej mamy jedności. W rzeczywistości jest dokładnie odwrotnie. Jeśli ograniczymy integrację europejską tylko do wymiaru administracyjnego, zapominamy o jej treści

— podkreślił prezydent.

Duda mówił, że „aby przetrwać, Unia Europejska musi wrócić do polegania na wartościach”.

Wartości są głęboko zakorzenione w naszym wspólnym dziedzictwie kulturowym. Europa nie może odrzucić swojej historii. Wręcz przeciwnie, musi z niej czerpać

— powiedział.

Według prezydenta, z trzech fundamentów tożsamości europejskiej: filozofii greckiej z jej koncepcją demokracji, rzymskiego poczucia prawa oraz etyki judeo-chrześcijańskiej w dzisiejszym dyskursie politycznym najmniej mówi się o korzeniach duchowych i etycznych.

Nie mam wątpliwości, że w Europie, która będzie się opierać na wspólnych wartościach, nie będzie miejsca na projekty korzystne tylko dla jednego kraju i podważające bezpieczeństwo energetyczne innych

— oświadczył prezydent. Zaznaczył, że ma w tym kontekście na myśli projekt gazociągu Nord stream 2.z Jak mówił, powrót UE do wartości jest także podstawą, by odzyskać zaufanie społeczeństw do integracji europejskiej.

Obywatele muszą odzyskać pewność, że instytucje europejskie spełniają ich potrzeby, a nie potrzeby tych instytucji. Muszą mieć pewność, że ich wybory, w tym polityczne, są szanowane i że podejmowane są wysiłki, aby zrozumieć ich motywacje

— mówił Duda.

Jak naznaczył, „nikt nie może być wykluczony z Europy tylko dlatego, że nie zgadzamy się z jego politycznymi poglądami lub decyzjami”.

as/PAP