Nie ma chyba dnia, by - zwłaszcza w ostatnich miesiącach - nie padały kolejne zarzuty dotyczące mniej lub bardziej realnych związków danych polityków z Rosją i Władimirem Putinem. Inna rzecz, że często robią to tytuły, które przez lata chwaliły odwilż z Kremlem i wskazywały na wzorową współpracę z Rosjanami (na przykład po 10/04). Złośliwości jednak zostawmy na boku. Niektóre z tych informacji czy sugestii są rzeczywiście ciekawe i wymagające wyjaśnienia, inne kompletnie dęte, jeszcze inne uzależnione są od nastawienia analizujących je komentatorów. Dla przykładu - czytam ostatnio „Rosyjską ruletkę”, opisywaną jako historię o tym, „jak Putin zhakował Amerykę i wygrał wybory za Donalda Trumpa” (grubo podkręcony podtytuł). Książka to ciekawa i choć raczej jednostronna, to interesująca - męczące jest jednak przekonanie, że mieszanka spraw ważnych (jak choćby kpiny ludzi Trumpa z procedur i ustaleń deep state ws. ingerencji Rosjan w kampanię w USA) z bardziej błahymi (celebrycki interes sprzed lat) dać musi ostateczny dowód na uzależnienie Trumpa od Moskwy.

TAKŻE: Najpierw opiszmy belki, potem pogadajmy o źdźbłach. O politycznych „dealach” w UE z Putinem i miłości do Kremla

Piszę o tym dlatego, że debata o sprzyjaniu Rosji powinna być, jeśli mamy być w niej uczciwi, maksymalnie szeroka i odbywać się bez zamykania oczu na rzeczywistość. Powracająca jak bumerang kwestia Nord Stream 2 i deali niemieckich elit polityczno-gospodarczych z Rosjanami to skrajny przykład, ale - niestety - prawdziwy. Z kolei, łapiąc na marginesie kolejny wątek, dyskusja nad sprawą wizy dla Ludmiły Kozłowskiej jest oczywiście ciekawa w kontekście relacji polsko-niemieckich, więcej jednak mówią nam doniesienia sprzed paru tygodni. Cytuję za portalem „Gazety Wyborczej”:

Rozmowy rosyjsko-niemieckie są coraz częstsze. W lipcu do Niemiec wraz z szefem rosyjskiej dyplomacji Siergiejem Ławrowem przybył szef sztabu generalnego Walerij Gierasimow, architekt agresji na Ukrainie i interwencji w Syrii. Gierasimow jest na liście osób, które są objęte sankcjami i nie mają wstępu na teren Unii Europejskiej. Niemcy zrobili dla niego wyjątek.

Gdyby na taki ruch zdecydował się Donald Trump, byłoby to zapewne potraktowane jako kolejne wyraźne mrugnięcie w stronę Kremla. Ale że z Gierasimowem spotkali się Niemcy (w tym Angela Merkel), łamiąc przy tym ustalenia dotyczące sankcji, to sprawy nie ma. Najwyżej powie ktoś o naciąganiu reguł solidarności unijnej, trudnej niemieckiej Realpolitik czy pragmatyzmie, który od zawsze charakteryzował politykę Berlina wobec Moskwy.

Pytać trzeba też o możliwe - z polskiej, europejskiej perspektywy konieczne - ruchy Waszyngtonu i Brukseli w sprawie Nord Stream 2. Bez taryfy ulgowej dla jednego czy drugiego kierunku, ale i bez fałszywej symetrii. Jak czytamy w raporcie Ośrodka Studiów Wschodnich:

Ewentualne wdrożenie amerykańskich sankcji wobec NS2 to zapewne jedyny czynnik, który mógłby zablokować budowę gazociągu, a przynajmniej zasadniczo utrudnić ukończenie inwestycji. Pod koniec sierpnia koncern Uniper potwierdził swoje obawy związane z sankcjami. W przypadku ich wejścia w życie najprawdopodobniej większość europejskich koncernów wycofałaby wsparcie finansowe dla gazociągu. Wyzwaniem dla NS2 mogłoby również być wdrożenie proponowanych przez Komisję Europejską zmian w dyrektywie gazowej – w zależności od ostatecznego kształtu przepisów mogłyby one dotyczyć Nord Stream 2 także po rozpoczęciu budowy gazociągu. Nowelizacja dyrektywy wydaje się jednak nierealna w najbliższych miesiącach – sprawująca obecnie prezydencję w UE Austria (a jednocześnie jedno z bardziej popierających Nord Stream 2 państw unijnych) nie planuje przyspieszenia prac nad nią do końca 2018 roku.

Próba ustawienia w roli sojusznika Rosji takich ruchów jak polski rząd nie wytrzymuje zderzenia z faktami. Polskie starania na forum unijnym czy na innych polach (jak choćby Baltic Pipe) jasno pokazują, że kładą się one w poprzek interesom Kremla. Wystarczy zderzyć to z polityką rządów Platformy (zwłaszcza w czasie pierwszej kadencji, później było nieco lepiej), by zauważyć ogromny skok - w konkretach, nie naiwnych bajkach.

WIĘCEJ: Ponad 2 mld zł „prezentu” od Tuska i Pawlaka dla Gazpromu. To tutaj byli liderzy „proputinowskiego obozu” w Europie

Ani Donald Trump, ani polska prawica nie są wyjęci spod krytyki na tle nastawienia do Rosji. Dobrym przykładem dziwnej, źle rozumianej naiwności jest na przykład Kornel Morawiecki, który w ostatnich tygodniach prowadzi wręcz kampanię postulującą zmianę nastawienia polskich władz do Moskwy. Na tyle to intensywna kampania, że mająca efekty nawet w kuluarach otwieranej jednej z wystaw historycznych w Sejmie, co zarejestrowaliśmy z kamerą wPolsce.pl.

Możemy porozmawiać o solidarności unijnej, o ruchach nacjonalistycznych w Europie Zachodniej, gdzie związki z rosyjskimi bankami są spore, o polityce Viktora Orbana, o ruchach administracji Trumpa. Ale w dyskusji o grze dla Putina - niechby nawet nieświadomej - nie można abstrahować od faktów, umów, konkretnych decyzji gospodarczo-politycznych. Inaczej zmienimy tę ciekawą i ważną debatę w tępą propagandę, na której końcu dostaniemy opowieść, że za zwycięstwem Trumpa w USA, a Andrzeja Dudy i PiS w Polsce stoi Putin i szereg botów sterowanych z Kremla.

POLECAMY WYWIAD Z AMBASADOR WĘGIER, Orsolyą Zsuzanną Kovacs: