Senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji pozytywnie zaopiniowała we wtorek 13 kandydatów na ławników w Sądzie Najwyższym. Teraz ławników SN wybierze Senat na posiedzeniu plenarnym.

Zgodnie z nową ustawą o SN, która weszła w życie 3 kwietnia, ławników wybiera Senat w głosowaniu jawnym. Termin na wybór przez Senat ławników SN upływa 3 lipca.

Senatorowie rozpatrzyli we wtorek 15 kandydatur: Mariusza Kolankowskiego, Józefa Kowalskiego, Anny Kuć, Małgorzaty Kuśmierek-Balcerek, Jacka Leśniewskiego, Romana Markiewicza, Marka Molczyka, Agaty Pawlak, Aleksandra Popończyk, Bogusławy Rutkowskiej, Wojciecha Szczepka, Elizy Szepelu, Joanny Witkowskiej, Agnieszki Zielonki i Mirosława Lasoty. Na wysłuchanie nie stawiła się kandydatka Agnieszka Zielonka. Komisja wysłuchała osobno każdego kandydata. Rekomendacji komisji nie uzyskał Mirosław Lasota i Joanna Witkowska.

Kandydatura Witkowskiej została rozpatrzona negatywnie ze względów formalnych. Podczas wysłuchania kandydatka przekazała, że jest pracownikiem Najwyższej Izby Kontroli i przebywa na urlopie bezpłatnym. Zgodnie z przepisami ławnikiem w SN nie może być osoba pracująca w urzędzie obsługującym centralny organ państwa. W ocenie komisji pełnione przez kandydatkę stanowisko wyklucza ją z możliwości ubiegania się o funkcję ławnika.

Przewodniczący komisji senator Robert Mamątow (PiS) poinformował też, że komisja uzyskała informację z organów ścigania, iż jeden z kandydatów był poszukiwany przez policję. Wśród wysłuchanych przez komisję kandydatów byli m.in. przedsiębiorcy, nauczyciele, lekarz, bezrobotny, ekonomista i psycholog.

Kandydaci na ławników byli pytani przez senatorów m.in. o status rodzinny, doświadczenie zawodowe oraz ich wiedzę na temat pracy ławników SN. Pytania dotyczyły też reformy wymiaru sprawiedliwości w Polsce, pozycji kobiety w polskim systemie prawnym oraz relację etyki i litery prawa w sądach.

Kandydat na ławnika SN Jacek Leśniewski pytany, jak ocenia działalność sądów w Polsce, wskazał, że sądy powszechne „działają różnie”.

Są takie, które działają lepiej, ale są też takie z wyrokami, których ciężko się zgodzić

— mówił Leśniewski.

Nauczycielka biologii, mediator sądowy Agata Pawlak pytana, co myśli o roli mediacji w sądach, powiedziała, że mediacje są potrzebne ponieważ odciążają sądy.

Dużo konfliktów szczególnie rodzinnych polega na tym, że ludzie nie rozmawiają ze sobą. Jeżeli przyjdą do mediatora to uważam, że jest to bardzo korzystne. Większość spraw rodzinnych kierowałabym do mediatorów

— zaznaczyła.

Pawlak dodała, że jako ławnik w SN kierowałaby się przede wszystkim literą prawa i własnym sumieniem.

Uważam, że czynnik ludzki i społeczny powinien być obecny we wszystkich sądach, aby sędziowie nie popadali w rutynę, aby obecne było też inne spojrzenie

— podkreśliła.

Jan Rulewski (PO) powiedział PAP po posiedzeniu komisji, że „było to głosowanie w próżni”.

Ustrój Sądu Najwyższego w tym ławników, niezależnie od ich kompetencji, nie jest ustalony, ponieważ trwa procedura kontrolna wobec państwa polskiego właśnie dot. ustroju SN. W tym w rachubę wchodzą zagadnienia skargi nadzwyczajnej i sądu dyscyplinarnego

— zauważył senator. Mówiąc o rekomendowanych przez komisję kandydatach, wskazał, że - oprócz jednej osoby - nie widzi przeszkód w objęciu przez nich funkcji ławnika.

Senacka komisja już raz - 6 czerwca - zajmowała się zgłoszonymi kandydaturami, oceniając je pod względem formalnym. Uznała wówczas, że spośród 19 kandydatur na ławników SN, które wpłynęły w terminie do Kancelarii Senatu, wymogi formalne spełnia 15. Kandydatów na ławników mogły zgłaszać stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem partii politycznych, a także grupy co najmniej 100 obywateli mających czynne prawo wyborcze. Termin na zgłoszenia minął 24 maja.

Według ustawy ławnikiem SN może być osoba, która m.in. posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych, jest nieskazitelnego charakteru, ukończyła 40 lat, w dniu wyboru nie ukończyła 60 lat, jest zdolna, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika, posiada co najmniej wykształcenie średnie. Nie może nim być osoba, która m.in.: jest zatrudniona w sądach, prokuraturze lub policji, pracuje w urzędach obsługujących centralne organy państwa, jest adwokatem, radcą prawnym, notariuszem, żołnierzem, duchownym albo należy do partii politycznej.

as/PAP