Co z ustawą o IPN? NASZ WYWIAD. Wróblewski: Jeśli Trybunał uznałby, że istnieją wątpliwości dot. znaczenia zapisu, wystarczyłoby doprecyzowanie przez sam TK

Nie jestem entuzjastą penalizowania za rozpowszechnianie kłamstw historycznych, tak jak nie jestem entuzjastą karania za słowa, w tym karania za tzw. „mowę nienawiści”. Niemniej oba rodzaje regulacji w ostatnich dziesięcioleciach bardzo się rozpowszechniły. Innymi słowy w Europie uznano, że państwo ma prawo reagować w taki sposób. Nie ma więc powodu, aby akurat Polska z tego prawa nie mogła korzystać. W szczególności w sytuacji, gdy wiemy, że ani Państwo Polskie, ani Naród Polski nie odpowiadają za zbrodnię Holokaustu

— mówi portalowi wPolityce.pl Barłomiej Wróblewski, poseł PiS.

wPolityce.pl: Panie pośle, co Trybunał Konstytucyjny może zrobić z przepisami nowelizacji ustawy o IPN zaskarżonymi przez prezydenta Andrzeja Dudę przepisów?

Poseł Bartłomiej Wróblewski: Kontrola Trybunału ma charakter ściśle prawny. Trybunał Konstytucyjny zbada, czy ustawa jest zgodna czy niezgodna z Konstytucją. Trybunał nie będzie się natomiast wypowiadał na temat tego, czy ustawa jest słuszna bądź czy jest zgodna z interesem Polski.

Prezydent Andrzej Duda wskazał dlaczego kieruje nowelizację ustawy o IPN do Trybunału Konstytucyjnego.

W ocenie Prezydenta przepisy te są zgodne z Konstytucją. W innym przypadku Prezydent nie mógłby podpisać ustawy. Jednocześnie uznał, że w związku z podnoszonymi wątpliwościami warto je wyjaśnić i dlatego zwrócił się po jej podpisaniu do TK z dwoma podnoszonymi publicznie kwestiami. Po pierwsze, zapytał czy ustawa nie narusza wolności słowa wyrażonej w art. 54 Konstytucji. A po drugie, czy wskazane przepisy ustawy są dostatecznie określone, tak jak wymaga tego art. 2 Konstytucji oraz art. 42. Jest bowiem ugruntowaną zasadą, że przepisy karne muszą być na tyle precyzyjne, aby każdy z nas nie miał wątpliwości jakie zachowania są karalne a jakie nie. Jak wspomniałem, TK stwierdzi zgodność bądź niezgodność wskazanych przepisów nowelizujących ustawę o IPN. W pierwszym przypadku może także uznać, że przepisy są zgodne pod warunkiem określonego rozumienia przepisów ustawy. Wtedy mielibyśmy do czynienia z tzw. wyrokiem interpretacyjnym.

Trybunał Konstytucyjny może też dać Sejmowi czas na doprecyzowanie przepisów karnych.

Jeżeli TK uzna, że przepisy są zgodne z Konstytucją, Sejm nie będzie zobowiązany do podejmowania żadnych działań. W przypadku stwierdzenia ich niekonstytucyjności orzeczenie co do zasady wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. TK może teoretycznie określić inny termin utraty mocy obowiązującej takich regulacji. W tym przypadku nie widzę racji dla takiego rozstrzygnięcia. Gdyby jednak do tego doszło, mielibyśmy sytuację, o którą Pan pyta. Byłby to czas dany parlamentowi na doprecyzowanie przepisów karnych.

Widzi pan argumenty przemawiające za tym, żeby TK uznał przepisy za niekonstytucyjne?

Jeśli chodzi o pierwszy z zarzutów, a mianowicie naruszenie wolności słowa to zarzut uważam za słabo uzasadniony. Nie jestem entuzjastą penalizowania za rozpowszechnianie kłamstw historycznych, tak jak nie jestem entuzjastą karania za słowa, w tym karania za tzw. „mowę nienawiści”. Niemniej oba rodzaje regulacji w ostatnich dziesięcioleciach bardzo się rozpowszechniły. Innymi słowy w Europie uznano, że państwo ma prawo reagować w taki sposób. Nie ma więc powodu, aby akurat Polska z tego prawa nie mogła korzystać. W szczególności w sytuacji, gdy wiemy, że ani Państwo Polskie, ani Naród Polski nie odpowiadają za zbrodnię Holokaustu.

A drugi zarzut?

Jeśli chodzi o drugi z zarzutów, ma on charakter ocenny. Każdej ustawie i każdej regulacji można zarzucać, że nie jest dostatecznie precyzyjna. Dlatego zwykle takie zarzuty uznaje się za słabe, bo można je postawić każdemu przepisowi. Jednocześnie trudno jednoznacznie odpowiedzieć, jak oceni te regulacje sam Trybunał. W mojej ocenie, jeśli Trybunał uznałby, że istnieją wątpliwości dotyczące precyzyjnego znaczenia tego zapisu, wystarczyłby wspomniane doprecyzowanie przez sam Trybunał.

Rozmawiał TP