To jak do tej pory najbardziej sensacyjne znalezisko w słynnym zbiorze zastrzeżonym, czyli dokumentach komunistycznej bezpieki, które przez ostatnie ćwierćwiecze trzymane były pod kluczem przez obecne specsłużby

– piszą Andrzej Gajcy i Andrzej Stankiewicz na łamach Onet.pl.

O co chodzi? Okazuje się, że Jacek Czaputowicz, Adam Michnik oraz biskup Alojzy Orszulik zostali potraktowani przez hiszpański wywiad jako osobowe źródło informacji.

Niewykluczone, że żaden z nich nie miał o tym pojęcia

– piszą dziennikarze Onetu.

Początek sprawy datuje się na jesień roku 1985, gdy do Warszawy dociera Fabiola Moreno-Calvo – hiszpańska dyplomatka, która pracuje dla hiszpańskiego wywiadu.

Pod koniec 1988 roku polska bezpieka przeprowadza akcję, dzięki której służby PRL wchodzą w posiadanie dokumentów wywiadowczych.

Ustalono aż 122 kontakty agentki hiszpańskiego wywiadu.

Moreno-Calvo utrzymywała szerokie kontakty wśród działaczy opozycji antykomunistycznej. Wśród osób, z którymi się kontaktowała, byli m.in. Jacek Kuroń, Bronisław Geremek, Tadeusz Mazowiecki czy Janusz Onyszkiewicz. Ale była grupa jej kontaktów szczególnie wyróżniona. To osoby, które zarejestrowała jako formalne źródła informacji — nadając im pseudonimy, tworząc ich charakterystyki, a także przypisując im konkretne wydatki

— czytamy w Onet.pl.

Wśród zarejestrowanych przez Moreno-Calvo jako źródła informacji znaleźli się m.in. minister Czaputowicz i Adam Michnik.

Czaputowicz przypisano pseudonim „Corzuelo”, a Michnikowi „Mario”.

Do sprawy odnieśli się sami zainteresowani:

Oczywiście nie byłem agentem żadnego wywiadu. Ani hiszpańskiego, ani jakiegokolwiek innego, W tamtym czasie regularnie spotykałem się z wieloma dyplomatami, także hiszpańskimi. Ale tej pani w ogóle nie pamiętam. Nic nie mogę poradzić na to, że zarejestrowała mnie bez mej wiedzy i zgody. To dla mnie groteskowa sytuacja

— mówi szef polskiego MSZ, Jacek Czaputowicz.

Adam Michnik potwierdza, że mogło dochodzić do tego typu spotkań.

Z pewnością jakieś spotkania były. Ale nie miały one charakteru politycznych kontaktów. Jeśli byłem pytany o moją ocenę sytuacji w Polsce, to z całą pewnością udzielałem odpowiedzi. Niestety żadnych szczegółów nie pamiętam

— tłumaczy redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”.

Co ciekawe, w wykradzionych przez komunistyczne służby dokumentach znalazły się rozliczenia z kwotami pieniędzy wypłaconych źródłom informacji.

Zgodnie z nimi, agent „Corzuelo” miał otrzymać kilka tysięcy hiszpańskich peset. Podobnie agent „Mario”.

Szefostwo z Madrytu pilnowało pieniędzy. Domagało się od Fabioli Moreno-Calvo regularnych i skrupulatnych rozliczeń. „Przyślij pokwitowania lub uzasadnienie wypłat”, „potrzebne są kryptonimy informatorów, żeby można ich było formalnie opłacać” — płyną instrukcje

— czytamy na Onet.pl.

Nie wiadomo jednak, czy zarejestrowani rzeczywiście dostawali gotówkę. W fiszach konkretnych osób opisano bowiem, jak mają być wynagradzane. W przypadku Michnika i Stasińskiego miały to być „zaproszenia, prezenty itp.”, zaś w przypadku Orszulika dodatkowo „wysyłka czasopism o tematyce religijnej”

— piszą dziennikarze.

Nie ma żadnego dowodu, że wspomniani opozycjoniści z czasu PRL otrzymali pieniądze od hiszpańskiego wywiadu.

mly/onet.pl