Wiosną resort nauki ogłosi konkurs na uczelnie badawcze. Wybieranych będzie w nim do 10 uczelni, które przez 6 lat będą miały podwyższoną dotację o co najmniej 10 proc. - powiedział minister nauki Jarosław Gowin, prezentując nową wersję projektu ustawy o szkolnictwie wyższym.

Wersja projektu tzw. Konstytucji dla Nauki, którą przedstawił minister nauki i szkolnictwa wyższego, wicepremier Jarosław Gowin podczas konferencji w Warszawie, uwzględnia niektóre uwagi zbierane przez resort od września ubiegłego roku podczas konsultacji społecznych i międzyresortowych.

Wiosną 2018 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosi konkurs na uczelnie badawcze.

To będzie konkurs na dodatkowy strumień finansowania dla tych najlepszych

— zapowiedział w poniedziałek Gowin.

Aby wziąć udział w konkursie, uczelnia będzie musiała prowadzić badania w co najmniej 6 dyscyplinach i mieć ocenę A lub A+ w co najmniej połowie z tych dyscyplin. Nie będzie można posiadać kategorii B lub C, w okresie przejściowym te kryteria będą jednak mniej restrykcyjne.

W drodze konkursu wybieranych będzie do 10 uczelni, które przez 6 lat będą miały podwyższoną dotację o co najmniej 10 proc. Jak mówił szef resortu nauki, pozostałe uczelnie, które spełniają kryteria, a nie wygrały konkursu, uzyskają dodatkowe 2 proc. na 6 lat.

Dzięki temu będą mogły po 6 latach startować z powodzeniem w następnym konkursie

— dodał Gowin.

Zmianie ulegnie także system ewaluacji jednostek naukowych. Ocena jednostek będzie dokonywana podobnie jak teraz - raz na cztery lata. Zamiast czterech kategorii, będzie ich jednak pięć (C, B, B+, A, A+).

Zmniejszymy zakres danych, które uczelnie muszą sprawozdawać, zwiększymy znaczenie oceny jakościowej

— zaznaczył wicepremier.

Znacznie zmniejszy się liczba dyscyplin naukowych. Dyscyplin - jak mówił Jarosław Gowin - mamy dziś rekordowo dużo w skali świata - 108. Po zmianach ma ich być 45.

Ministerstwo nie zamierza wprowadzać do tej propozycji jakichkolwiek zmian, poza jedną - wynikającą z międzynarodowych zobowiązań Polski, a konkretnie z konkordatu, na mocy którego prawo kanoniczne powinno być odrębną dyscypliną naukową. W projekcie rozporządzenia, który w lutym przedstawimy będzie ich prawdopodobnie 46

— zaznaczył minister.

Podczas wystąpienia wicepremier podziękował doktorantom za powszechne poparcie projektu ustawy w kwestiach dotyczących ich kształcenia. Jako jedyną zmianę, która wprowadzono w toku konsultacji wskazał wprowadzenie urlopów rodzicielskich - macierzyńskich i ojcowskich na zasadach identycznych, jak u osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę.

Ustawa zawiera też szereg rozwiązań korzystnych z punktu widzenia młodych matek – naukowców

— zapewnił Gowin.

Jako istotną nowość w projekcie ustawy wskazał zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w przypadku naukowców.

Niezależnie od płci będzie to wiek 65 lat - to był postulat bardzo powszechnie wysuwany zwłaszcza przez panie profesor i uznaliśmy, że jest to w pełni zasadne

— mówił.

Uczelnie będą też mogły w szerszym niż do tej pory zakresie korzystać z możliwości wprowadzenia egzaminów na studia.

To jest jeden z elementów troski o jakość kształcenia

— przekonywał wicepremier.

Po konsultacjach resort nauki wycofał się z zapisu wydłużającego studia niestacjonarne.

Ten postulat spotkał się z (…) powszechną krytyką środowiska akademickiego i powiem państwu, że żałuję, że tylko pojedyncze głosy broniły tego rozwiązania, bo uważam, że jest to rozwiązanie projakościowe

— przyznał Gowin.

Resort wycofał się też z zapisu w pierwotnym projekcie ustawy, który umożliwiał zamykania kierunki studiów z powodu „braku potrzeb społeczno-gospodarczych”.

Modyfikacją wychodzącą naprzeciw obawom zwłaszcza uczelni mniejszych czy średnich jest pewne poluzowanie rygorów w okresie przejściowym

— mówił Gowin. Przypomniał, że resort w poprzedniej wersji projektu przewidywał, że wydziały, które uzyskają kat C. utracą automatycznie 1 października uprawnienia do nadawania habilitacji i doktoratu.

Zrobiliśmy symulację, wsłuchaliśmy się w głosy uczelni, których to dotyczy i uznaliśmy, że w tym okresie przejściowym wydziały z kategorią C utracą uprawnienia do nadawania habilitacji

— powiedział Gowin.

Resort przewidywał też, że w procedurze habilitacyjnej przywróceni zostaną tzw. anonimowi recenzenci.

Ostatecznie po wysłuchaniu wszystkich argumentów za i przeciw - odeszliśmy o tego

— zaznaczył szef resortu nauki.

W projekcie ustawy pozostanie też zapis o dwóch ścieżkach kariery - dydaktycznej i naukowej. Wicepremier zapowiedział, że zniesiony będzie też obowiązek habilitacji.

Jako istotną zmianę w punktu widzenia wynagrodzeń Gowin wskazał uregulowanie w ustawie minimalnej pensji dla pracowników naukowych.

Uregulowanie w ustawie minimalnej pensji uzależniamy nie od minimalnej pensji dla danej grupy pracowników naukowych (…), tylko od przeciętnego wynagrodzenia

— tłumaczył. Według niego jest to rozwiązanie korzystne dla naukowców.

Prezentując nową wersję projektu ustawy o szkolnictwie wyższym i uczelniach, tzw. Ustawy 2.0. minister nauki Jarosław Gowin zapowiedział: Z samych funduszy unijnych chcemy w latach 2018-2019 na pakiet wdrożeniowy przeznaczyć 2,5 mld złotych.

Zmiany będą wymagały uruchomienia pewnego pakietu wdrożeniowego. Z samych funduszy unijnych (…) chcemy w latach 2018-2019 na ten pakiet wdrożeniowy przeznaczyć 2,5 mld złotych

— mówił wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, przedstawiając projekt ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce”, po zakończonych konsultacjach społecznych i międzyresortowych.

Poza tym - jak dodał szef resortu nauki - przebudowano część ustawy dotyczącą sposobu finansowania uczelni. W nowym projekcie dotacje zostaną zastąpione subwencjami.

Różnica jest taka, że przy subwencji uczelnia samodzielnie określa, w jaki sposób wykorzystać te środki

— wyjaśnił Gowin.

Jak zapowiedział, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego chce zaproponować rządowi ścieżkę dochodzenia do poziomu finansowania nauki i szkolnictwa wyższego aż do roku 2025 do poziomu 1,8 proc. PKB.

To by oznaczało, że w przyszłym roku łączny poziom finansowania nauki i szkolnictwa wyższego powinien wzrosnąć o blisko 2 mld zł

— zapowiedział. Nowoczesnej gospodarki i nowoczesnego państwa - jak mówił - nie da się zbudować bez zwiększenia nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe.

Chciałbym, abyśmy w Polsce nabrali do siebie wzajemnie takiego zaufania, jak to, które powstało między nami i nauczyli się wspólnie reformować nasze państwo, w taki sposób, w jaki my razem przygotowaliśmy Konstytucję dla Nauki

— powiedział, podsumowując prace nad reformą uczelni i szkolnictwa.

Gowin pytany na briefingu po prezentacji, czy tym razem projekt może liczyć na wsparcie zaplecza politycznego w Zjednoczonej Prawicy, mówił:

Generalnie rzecz biorąc mam wrażenie, że projekt ustawy powinien spotkać się z jednoznacznym poparciem naszego zaplecza parlamentarnego.

Jednak środowisko akademickie wyraża zaniepokojenie zmianami w szkolnictwie wyższym.

CZYTAJ WIĘCEJ: Aleksander Temkin: Co kryje się za reformą szkolnictwa wyższego 2.0? Środowisko akademickie zaniepokojone!

ak/PAP/wPolityce.pl