Litwa: 30 projektów na 100. rocznicę niepodległości Polski

W ramach obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w tym roku na Litwie zostanie zaprezentowanych około 30 projektów, które przygotowuje Instytut Polski w Wilnie we współpracy z polskimi i litewskimi partnerami.

„Głównym celem naszego niepodległościowego programu jest nie tylko przedstawienie litewskiej publiczności polskiej kultury, nauki, wybitnych postaci i ich osiągnięć, ale znalezienie jak największej liczby wspólnych punktów w historii Polski i Litwy”

— powiedział PAP dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Marcin Łapczyński.

Jednym z najważniejszych polskich wydarzeń na Litwie w tym roku będzie planowana na listopad prezentacja w wileńskim Pałacu Wielkich Książąt Litewskich rękopisu poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”.

„Na stałe rękopis znajduje się w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. Jest bardzo rzadko pokazywany, a w tym roku przyjedzie na Litwę”

— mówi Łapczyński. Wystawa rękopisu będzie obudowana bogatym programem wydarzeń towarzyszących. Będą odbywały się wykłady, warsztaty dla dzieci, koncerty.

Pod koniec października do Wilna zawita zespół Teatru Narodowego w Warszawie ze spektaklem „Dziady” w reżyserii litewskiego artysty Eimuntasa Nekrosziusa. Zostanie zaprezentowana też wystawa polskiej architektury międzywojennej.

Podczas dorocznego Festiwalu Filmu Polskiego na Litwie w specjalnym bloku będą pokazane filmy z różnych epok poświęcone wolności i niepodległości. Natomiast w ramach realizowanego od lat projektu Klubu Filmu Polskiego zostaną pokazane filmy, które powstały w 20-leciu międzywojennym.

Instytut przedstawi także sylwetki kobiet niepodległości i wolności, które brały udział w tworzeniu polskiej Solidarności i litewskiego Sajudisu. Przypomni postacie braci Stanisława i Gabriela Narutowiczów. O znaczeniu niepodległości dyskutować będą historycy, politolodzy, w szkołach przeprowadzone zostaną specjalne lekcje dla młodzieży.

Podczas „Nocy Kultury” w Wilnie odsłonięta zostanie specjalna rzeźba poświęcona wolności autorstwa prof. Tomasza Koclęgi.

Instytut Polski w Wilnie pracuje nad wydaniem pierwszej książki w języku litewskim poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, którego tragiczny życiorys związany jest z odzyskiwaniem niepodległości. „To będzie pierwsza na Litwie poważna publikacja, opowiadająca o różnych aspektach działalności Witkacego w teatrze, literaturze, malarstwie, ale też o związkach Witkiewiczów z Litwą” - mówi dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie.

Łapczyński wskazuje, że „organizacja tak bogatego i wielowymiarowego programu obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości na Litwie nie byłaby możliwa bez wsparcia instytucji z obu krajów, przede wszystkim Instytutu Adama Mickiewicza.

„Cieszymy się, że w projekty zaangażowały się m.in. Teatr Narodowy w Warszawie, Zamek na Wawelu, Instytut Witkacego i wielu innych partnerów. Przy wielu projektach współpracujemy także ściśle z ambasadą RP w Wilnie”

— mówi Łapczyński.

„W 2018 roku nie będziemy uciekali tylko w tematy lekkie, łatwe i przyjemne” - zaznaczył dyrektor. „Przypomnimy ogrom męczeństwa, jaki dotknął oba nasze narody podczas II wojny światowej, opowiemy o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, o polskich cichociemnych, represjach sowieckiego aparatu władzy. Będziemy poruszali też tematy, które nadal wymagają dyskusji. Chcemy rzetelnie, bez emocji mówić o trudnych relacjach polsko-litewskich”

— wskazał Łapczyński, przypominając, że do 1938 r. Polska i Litwa nie utrzymywały kontaktów dyplomatycznych.

Jubileuszowy rok Instytut Polski planuje zakończyć pod koniec listopada w Litewskiej Filharmonii Narodowej, kiedy to odbędzie się uroczysty koncert polskich i litewskich muzyków.

Polskie jubileuszowe obchody rozpoczęły się na Litwie już w roku ubiegłym. Instytut przeprowadził w 22 szkołach kraju projekt edukacyjny „Polska i Litwa na wspólnej drodze. Ludzie i miejsca, które nas łączą”, którego efektem jest strona internetowa www.bendrukeliu.lt. Latem w mieszkalnej dzielnicy Wilna Justyniszki jako prezent dla miasta pojawiły się miejskie instalacje polskich architektów. W listopadzie otwarto wystawę o urodzonym w Zułowie na Litwie Bronisławie Piłsudskim. Miesiąc później w ratuszu w Wilnie historycy z obu krajów po raz pierwszy dyskutowali o marszałku Józefie Piłsudskim. Ubiegły rok zakończono pierwszą na Litwie wystawą poświęconą architektowi Oskarowi Hansenowi i jego Formie Otwartej.

PAP/mall