Narzędzia oparte na socjotechnikach
Tego rodzaju instrumenty opierają się głównie na wykorzystaniu wiedzy o ludzkiej psychice i wpływie nowoczesnych technologii na przetwarzanie informacji przez człowieka. Głównym narzędziem w tej kategorii jest propaganda, czyli długotrwałe, natarczywe oddziaływanie, połączone z manipulacją.
Specyficzną odmianą dezinformacji jest historyczny rewizjonizm[8], skierowany przede wszystkim do państw leżących w dawnej strefie wpływów Rosji i przywiązujących dużą wagę do historii, takich jak Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Gruzja i Ukraina. Jako narzędzie dezinformacji wykorzystywany jest także trolling. Zadaniem trolli jest przyciągnięcie uwagi do określonego tematu oraz tez, które ich zleceniodawca chce wyeksponować i wprowadzić do obiegu dyskusji społecznej lub politycznej, manipulowanie dyskusją i propagowanie narracji korzystnych dla Rosji. Windowanie popularności tematu jest ponadto wspomagane botami internetowymi. Masowość przekazu wywołuje efekt domniemanej większości – tym więcej ludzi jest w stanie poprzeć daną ideę, im więcej jest przekonanych, że większość ją już zaakceptowała. Ciekawym przypadkiem są tzw. bikini trolls, których profile opatrzone są zdjęciami młodych, atrakcyjnych kobiet w negliżu. Ich zadaniem jest łagodzenie wizerunku Rosji, rozprzestrzenianie tez konspiracyjnych[9] oraz odwlekanie „targetu” od pracy. Ta socjotechnika, wykorzystuje tzw. efekt aureoli, czyli uwiarygodnienie przekazu, jeżeli nadawca jest atrakcyjny fizycznie, czysty i schludny.
Fake news
Fake news stanowią syntezę dwóch powyższych kategorii, spełniają bowiem jednocześnie funkcję i oszukiwania, i wpływu. Zazwyczaj zawierają także elementy prawdy, ponieważ znajome fakty ułatwiają przyswajanie wiadomości. Z uwagi na małe koszty i duży efekt są obecnie najczęściej wykorzystywaną formą dezinformacji. Dobrym przykładem była sprawa Lisy, Niemki rosyjskiego pochodzenia, która miała zostać zgwałcona imigrantów. Rosyjskie media szeroko komentowały sprawę Lisy. Po nadaniu jej rozgłosu, poprzez grupy w mediach społecznościowych i media prawicowe zorganizowano demonstracje, mobilizując ekstremistów i mniejszość rosyjsko-niemiecką. Sprawę Lisy skomentował także Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych FR, wytykając niemieckiej policji niemożność zareagowania z powodu poprawności politycznej[10]. Ten przykład pokazuje, jak łatwo skonsolidować określone środowiska i zmobilizować je do wystąpień antyrządowych.
Bagatelizowane często dezinformacja i propaganda uderzają zawsze w najsłabszy punkt funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa – w czynnik ludzki. Problemem jest także szaleńcze tempo rozwoju technologicznego, za którym prawodawstwo nie nadąża, a którego zdobycze mogą szybko zostać przekształcone na kolejne narzędzia wpływu. Niemniej jednak skutki ataków dezinformacyjnych można ograniczyć poprzez przygotowanie strategii przeciwdziałania.
Jacek Borecki
[1] G. Osbourne, Strategic Communications: Insights from the commercial sector, NATO Stratcom CoE, http://www.stratcomcoe.org/strategic-communications-insights-commercial-sector, dostęp: 26 IV 2017 r.
[2] Vide „Polska widziana oczami euroazjatów”
[3] A. Hulcoop, J. Scott-Railton, P. Tanchak, M. Brooks, and R. Deibert, Tainted leaks. Disinformation and Phishing With a Russian Nexus, The CitizenLab, https://citizenlab.ca/2017/05/tainted-leaks-disinformation-phish/, dostęp: 25 V 2017 r.
[4] Vide tekst o ruchach ekologicznych
[5] G. Kobzaru, Ukraina struntar i Nederländernas opinion, „Pressbladet”, http://www.svenskpress.se/papers/pressbladet/articles/view/ukraina-struntar-i-nederlandernas-opinion, dostęp: 1 IV 2016r. Obecnie artykuł zawiera adnotację „Probably fake news”.
[6] A. Hulcoop, J. Scott-Railton, P. Tanchak, M. Brooks and R. Deibert, op.cit., The CitizenLab, https://citizenlab.ca/2017/05/tainted-leaks-disinformation-phish/, dostęp: 25 V 2017 r.
[7] M. Lebduška, L. Tysyachna, The EU entry has been detrimental to Czechia, the fake ‘DPR consul’ Lisková says, StopFake, http://www.stopfake.org/en/the-eu-entry-has-been-detrimental-to-czechia-the-dpr-consul-liskova-says/, dostęp: 21 XI 2016 r.
[8] (patrz tekst [NR – Obrona przestrzeni])
[9] Internet Trolling as a hybrid warfare tool: the case of Latvia, NATO StratCom CoE, http://www.stratcomcoe.org/internet-trolling-hybrid-warfare-tool-case-latvia-0/, dostęp: 25 I 2016 r.
[10] S. Meister, The „Lisa case”: Germany as a target of Russian disinformation, „NATO Review Magazine”, http://www.nato.int/docu/review/2016/Also-in-2016/lisa-case-germany-target-russian-disinformation/EN/index.htm, dostęp: 25 VII 2016 r.
Artykuł został opublikowany na stronie warsawinstitute.org
Drukujesz tylko jedną stronę artykułu. Aby wydrukować wszystkie strony, kliknij w przycisk "Drukuj" znajdujący się na początku artykułu.
Narzędzia oparte na socjotechnikach
Tego rodzaju instrumenty opierają się głównie na wykorzystaniu wiedzy o ludzkiej psychice i wpływie nowoczesnych technologii na przetwarzanie informacji przez człowieka. Głównym narzędziem w tej kategorii jest propaganda, czyli długotrwałe, natarczywe oddziaływanie, połączone z manipulacją.
Specyficzną odmianą dezinformacji jest historyczny rewizjonizm[8], skierowany przede wszystkim do państw leżących w dawnej strefie wpływów Rosji i przywiązujących dużą wagę do historii, takich jak Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Gruzja i Ukraina. Jako narzędzie dezinformacji wykorzystywany jest także trolling. Zadaniem trolli jest przyciągnięcie uwagi do określonego tematu oraz tez, które ich zleceniodawca chce wyeksponować i wprowadzić do obiegu dyskusji społecznej lub politycznej, manipulowanie dyskusją i propagowanie narracji korzystnych dla Rosji. Windowanie popularności tematu jest ponadto wspomagane botami internetowymi. Masowość przekazu wywołuje efekt domniemanej większości – tym więcej ludzi jest w stanie poprzeć daną ideę, im więcej jest przekonanych, że większość ją już zaakceptowała. Ciekawym przypadkiem są tzw. bikini trolls, których profile opatrzone są zdjęciami młodych, atrakcyjnych kobiet w negliżu. Ich zadaniem jest łagodzenie wizerunku Rosji, rozprzestrzenianie tez konspiracyjnych[9] oraz odwlekanie „targetu” od pracy. Ta socjotechnika, wykorzystuje tzw. efekt aureoli, czyli uwiarygodnienie przekazu, jeżeli nadawca jest atrakcyjny fizycznie, czysty i schludny.
Fake news
Fake news stanowią syntezę dwóch powyższych kategorii, spełniają bowiem jednocześnie funkcję i oszukiwania, i wpływu. Zazwyczaj zawierają także elementy prawdy, ponieważ znajome fakty ułatwiają przyswajanie wiadomości. Z uwagi na małe koszty i duży efekt są obecnie najczęściej wykorzystywaną formą dezinformacji. Dobrym przykładem była sprawa Lisy, Niemki rosyjskiego pochodzenia, która miała zostać zgwałcona imigrantów. Rosyjskie media szeroko komentowały sprawę Lisy. Po nadaniu jej rozgłosu, poprzez grupy w mediach społecznościowych i media prawicowe zorganizowano demonstracje, mobilizując ekstremistów i mniejszość rosyjsko-niemiecką. Sprawę Lisy skomentował także Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych FR, wytykając niemieckiej policji niemożność zareagowania z powodu poprawności politycznej[10]. Ten przykład pokazuje, jak łatwo skonsolidować określone środowiska i zmobilizować je do wystąpień antyrządowych.
Bagatelizowane często dezinformacja i propaganda uderzają zawsze w najsłabszy punkt funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa – w czynnik ludzki. Problemem jest także szaleńcze tempo rozwoju technologicznego, za którym prawodawstwo nie nadąża, a którego zdobycze mogą szybko zostać przekształcone na kolejne narzędzia wpływu. Niemniej jednak skutki ataków dezinformacyjnych można ograniczyć poprzez przygotowanie strategii przeciwdziałania.
Jacek Borecki
[1] G. Osbourne, Strategic Communications: Insights from the commercial sector, NATO Stratcom CoE, http://www.stratcomcoe.org/strategic-communications-insights-commercial-sector, dostęp: 26 IV 2017 r.
[2] Vide „Polska widziana oczami euroazjatów”
[3] A. Hulcoop, J. Scott-Railton, P. Tanchak, M. Brooks, and R. Deibert, Tainted leaks. Disinformation and Phishing With a Russian Nexus, The CitizenLab, https://citizenlab.ca/2017/05/tainted-leaks-disinformation-phish/, dostęp: 25 V 2017 r.
[4] Vide tekst o ruchach ekologicznych
[5] G. Kobzaru, Ukraina struntar i Nederländernas opinion, „Pressbladet”, http://www.svenskpress.se/papers/pressbladet/articles/view/ukraina-struntar-i-nederlandernas-opinion, dostęp: 1 IV 2016r. Obecnie artykuł zawiera adnotację „Probably fake news”.
[6] A. Hulcoop, J. Scott-Railton, P. Tanchak, M. Brooks and R. Deibert, op.cit., The CitizenLab, https://citizenlab.ca/2017/05/tainted-leaks-disinformation-phish/, dostęp: 25 V 2017 r.
[7] M. Lebduška, L. Tysyachna, The EU entry has been detrimental to Czechia, the fake ‘DPR consul’ Lisková says, StopFake, http://www.stopfake.org/en/the-eu-entry-has-been-detrimental-to-czechia-the-dpr-consul-liskova-says/, dostęp: 21 XI 2016 r.
[8] (patrz tekst [NR – Obrona przestrzeni])
[9] Internet Trolling as a hybrid warfare tool: the case of Latvia, NATO StratCom CoE, http://www.stratcomcoe.org/internet-trolling-hybrid-warfare-tool-case-latvia-0/, dostęp: 25 I 2016 r.
[10] S. Meister, The „Lisa case”: Germany as a target of Russian disinformation, „NATO Review Magazine”, http://www.nato.int/docu/review/2016/Also-in-2016/lisa-case-germany-target-russian-disinformation/EN/index.htm, dostęp: 25 VII 2016 r.
Artykuł został opublikowany na stronie warsawinstitute.org
Strona 2 z 2
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/polityka/368202-dezinformacja-jako-zagrozenie-dla-prywatnych-i-publicznych-przedsiebiorstw-jak-operacje-dezinformacyjne-wplywaja-na-spoleczenstwo-biznes-i-rzad?strona=2
