Hiszpanie zwolnili pochodzącego z Turcji niemieckiego pisarza. Merkel zarzuca Ankarze wykorzystywanie Interpolu

Kanclerz Angela Merkel zarzuciła Turcji wykorzystywanie Interpolu do celów politycznych po tym jak
pochodzący z Turcji niemiecki pisarz Dogan Akhanli, zatrzymany w sobotę podczas urlopu w Hiszpanii na prośbę władz w Ankarze, został w niedzielę zwolniony z aresztu.

Bardzo się cieszę, że Hiszpania na razie go zwolniła

—powiedziała Merkel w niedzielę wieczorem telewizji RTL. Krytykując działania władz tureckich, Merkel powiedziała:

Moim zdaniem tak nie można (postępować)”.

Jak zaznaczyła, nie wolno wykorzystywać organizacji międzynarodowych w rodzaju Interpolu „do czegoś takiego”.

Szef klubu parlamentarnego SPD Thomas Oppermann powiedział w wywiadzie dla dziennika „Passauer Neuen Presse” o prezydencie Turcji Recepie Erdoganie:

Ktoś, kto posługiwałby się takimi metodami politycznymi w Niemczech, nie mógłby kierować rządem, lecz siedziałby w więzieniu.

Krytyczny wobec władz w Ankarze Akhanli został zwolniony po ponad 24 godzinach z aresztu. Zobowiązany został jednak do pozostania w Madrycie i do zgłaszania się raz w tygodniu na policję. Nadal grozi mu deportacja do Turcji.

Akhanli, urodzony w Turcji pisarz, który od ucieczki z kraju w 1991 roku mieszka i tworzy w Niemczech oraz ma wyłącznie niemieckie obywatelstwo, został aresztowany w sobotę rano w Granadzie przez hiszpańską policję.

Nie jest znany powód ujęcia literata. Według hiszpańskiej agencji prasowej Europa Press, powołującej się na źródła w policji, Akhanli jest oskarżany o przynależność do zbrojnego ugrupowania terrorystycznego. Prawnik Akhanlego i policja potwierdzili, że nakaz aresztowania zostały wydany przez Turcję. Pisarz ma zostać wkrótce przekazany w ręce hiszpańskiego wymiaru sprawiedliwości.

Aby zapobiec ekstradycji Akhanlego do Turcji, w sprawę włączył się osobiście szef niemieckiej dyplomacji Sigmar Gabriel. W rozmowie telefonicznej z szefem MSZ Hiszpanii Gabriel zaapelował o niewydawanie pisarza stronie tureckiej i włączenie niemieckich władz w postępowanie ekstradycyjne. Poprosił też o jak najszybsze zapewnienie Akhanlemu opieki konsularnej - poinformowało MSZ w Berlinie.

Według prawnika Akhanlego w bazach Interpolu nazwisko pisarza oznaczone jest jako „red notice”, co znaczy, że któryś z krajów wydał za nim list gończy. Jak podkreślono, nie chodzi o międzynarodowy nakaz aresztowania ani list gończy wydany przez sam Interpol.

60-letni Akhanli w swoich dziełach wielokrotnie poruszał tematy uznawane przez władze Turcji za drażliwe, m.in. przestrzeganie praw człowieka w tym kraju, czy masakrę Ormian w Imperium Osmańskim podczas I wojny światowej, co Bundestag uznał oficjalnie za ludobójstwo.

W 1984 roku został po przewrocie wojskowym aresztowany jako członek komunistycznej partii TDKP; w latach 1985-1987 przebywał w więzieniu wojskowym. Od 1991 roku mieszka w Niemczech.

W 2010 roku został aresztowany na lotnisku w Stambule, gdy próbował dostać się do Turcji, by odwiedzić śmiertelnie chorego ojca. Został oskarżony o udział w morderstwie na tle rabunkowym w jednym ze stambulskich kantorów wymiany walut w 1989 roku. Na pierwszej rozprawie sędzia pozwolił mu opuścić więzienie. Kilka dni później pisarz wrócił do Niemiec. W 2011 roku turecki sąd oczyścił go z zarzutów, ale wyrok uniewinniający został później uchylony.

Stosunki turecko-niemieckie pogorszyły się po ubiegłorocznej nieudanej próbie zamachu stanu w Turcji, czego następstwem było aresztowanie ponad 50 tys. ludzi i obejmująca ponad 150 tys. osób czystka w aparacie państwowym. Wywołało to krytykę ze strony państw europejskich, na co Erdogan zareagował oskarżeniem Niemiec o antytureckie uprzedzenia i stosowanie „nazistowskich” metod.

Cieniem na wzajemnych relacjach kładzie się też m.in. sprawa zatrzymanego w lutym w Turcji dziennikarza „Die Welt” Deniza Yucela czy odwołanie przez Niemcy wystąpień tureckich ministrów przed tureckim referendum konstytucyjnym w sprawie zwiększenia kompetencji prezydenta.

kk/PAP