Prezydent Duda zaprasza sędziów SN do debaty nad nową konstytucją. "Bez właściwie działających sądów nie można sobie wyobrazić silnej Polski"

Z zainteresowaniem oczekuję na uwagi sędziów Sądu Najwyższego w debacie nad nową konstytucją

—napisał prezydent Andrzej Duda do Zgromadzenia Ogólnego SN. Podczas obrad mówiono o sytuacji wokół Trybunału Konstytucyjnego, którego funkcję mogłyby przejąć sądy.

ZO SN to spotkanie, podczas którego I prezes SN przedstawia sprawozdanie z działalności za miniony rok i dzieli się z przedstawicielami najwyższych władz i środowisk prawniczych uwagami o stanie prawa w Polsce.

Wyrażam nadzieję, że zechcą państwo zabrać głos w kwestii ram ustrojowych, w których osadzone jest sądownictwo

—głosił list odczytany przez prezydenckiego ministra Andrzeja Derę, który przyjęto oklaskami. Prezydent podkreślił w nim, że jego zaproszenie do debaty nad nową konstytucją jest skierowane do wszystkich Polaków.

W sposób naturalny głos środowiska sędziowskiego będzie szczególnie cennym źródłem opinii

—dodał.

Według prezydenta, bez właściwie działających sądów nie można sobie wyobrazić silnej Polski, dającej gwarancję wolności i sprawiedliwości. Dodał, że jest przekonany, że „sędziowie SN nadal będą z zaangażowaniem i odpowiedzialnością przyczyniać się do doskonalenia polskiego wymiaru sprawiedliwości”.

I prezes SN prof. Małgorzata Gersdorf mówiła w swym wystąpieniu m.in., że w ub.r. SN - odnosząc się do jednego z wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sprawie cywilnej - uznał, że ogłoszone wyroki Trybunału, nieopublikowane w Dzienniku Ustaw, „wiążą sądy w sferze jurysdykcyjnej”. Dodała, że w innym orzeczeniu SN uznano, że wprawdzie jurysdykcja TK co do uznawania ustaw za niezgodne z konstytucją jest wyłączna, ale zarazem przyjęto, że nie eliminuje to niestosowania przez sądy przepisów tożsamych z wcześniej uchylonymi przez TK, a potem ponownie przyjętych.

Przyszłość nie jawi się różowo, bo nie wiemy, co będzie, ale nie musimy się tym martwić

—oświadczyła na koniec Gersdorf.

Musimy robić, co nasze - orzekać zgodnie z duchem prawa

—dodała.

RPO Adam Bodnar w swym wystąpieniu powiedział, że w 2016 r. zakwestionowano autorytet TK, który - jego zdaniem - „nie pełni już roli niezależnego sądu konstytucyjnego”. Ocenił, że konstytucja nie została formalnie zmieniona, ale obserwujemy faktyczny proces jej zmiany. Dodał, że w tym kontekście szczególnie ważna jest rola sądów, które - jak mówił - mogą bezpośrednio stosować konstytucję oraz wiążące Polskę standardy międzynarodowe.

Według Bodnara, procedowane w Sejmie projekty zmian w ustawach o KRS i o ustroju sądów powszechnych podważają zasady konstytucyjne - niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Nic teraz nie jest pewne, stabilność prawa staje pod znakiem zapytania

—mówił. RPO podziękował też Gersdorf za „obronę niezależności sądów i całego społeczeństwa przed atakiem na niezależną trzecią władzę”.

Zabierając głos w dyskusji, urlopowany wiceprezes TK Stanisław Biernat podkreślił, że „ubiegły rok to najtrudniejszy okres sądownictwa konstytucyjnego”. Dodał, że spadła liczba spraw wniesionych do TK, a wiele podmiotów wycofywało z TK wcześniej złożone wnioski.

Zaznaczając, że wypowiada się wyłącznie we własnym imieniu (na ZO nie przybył oficjalny przedstawiciel TK), Biernat mówił, że obecnie odpowiedzialność za ochronę konstytucji spada na sądy, a kluczowym problemem jest to, „aby z etapu sprzeciwu wobec naruszania wartości konstytucyjnych przejść do etapu skutecznej ich ochrony”.

Wolałbym, by ta kontrola (konstytucyjności aktów prawnych - PAP) należała głównie do TK; natomiast tak się stało, oby to było przejściowe

—oświadczył Biernat. Dodał, że nie traci nadziei, że TK wróci do swych konstytucyjnych funkcji.

Otwarte jest pytanie, kiedy to nastąpi i jakim kosztem

—powiedział, oklaskiwany przez zebranych.

Ciąg dalszy na następnej stronie.