Sąd Najwyższy ponad prawem ws. "zielonego orła". Kuriozalne stanowisko SN nt. wizerunku godła RP

Wszyscy doskonale pamiętamy czekoladowego orła, który pojawił się na marszu z okazji Święta Flagi 2 maja. Wywołał on słuszne oburzenie szerokiego grona komentatorów. Kwestia polskiego godła wraca w nowej odsłonie. Tym razem za sprawą zielonego orła, który zawisł w Sądzie Najwyższym. Poseł Marek Jakubiak z Kukiz‘15 zwrócił uwagę, że w siedzibie SN wisi godło niezgodne z ustawą, która szczegółowo określa wizerunek godła Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz. 483, z 2001 r. poz. 319, z 2006 r. poz. 1471 i z 2009 r. poz. 946) godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu. Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych doprecyzowuje w art. 2 ust. 1 regulację konstytucyjną poprzez wskazanie, że  korona jest złota i umieszczona na głowie orła zwróconej w prawo, skrzydła orła są rozwinięte, a dziób i szpony – złote. Jak można domniemywać, w celu wyeliminowania jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych ustawodawca wprowadził – niezależnie od opisu słownego godła Rzeczypospolitej Polskiej – również wzór tego godła (załącznik nr 1 do ustawy przywołanej w zdaniu poprzednim), a ponadto określił współrzędne barwy białej i czerwonej jako barw Rzeczypospolitej Polskiej (załączniku nr 2 do ustawy przywołanej w zdaniu poprzednim).

Powyższy, szczegółowy opis powinien rozwiewać wszelkie wątpliwości dotyczące wyglądu polskiego godła. Okazuje się, że nawet Sąd Najwyższy ma problem z jego zastosowaniem. W sprawie zielonego orła interweniował poseł Jakubiak, który skierował interpelację do Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie poprawnego stosowania godła Rzeczypospolitej Polskiej.

Dostrzec można sprzeczność godła stosowanego w salach Sądu Najwyższego z godłem ustanowionym w przepisach Konstytucji i dookreślających je ustawach. Niezgodność ta polega przede wszystkim na niedotrzymaniu właściwych dla polskiego godła barw – orzeł nie jest biały, nie ma złotej korony, dzioba, ani szponów; nie zgadza się także kolor pola tarczy, na której został umieszczony. Owa nieprawidłowość jest niedopuszczalna, nie tylko ze względu na nieprzestrzeganie przepisów, lecz także ze względu na charakter i autorytet Sądu Najwyższego. W przypadku tak wysoko postawionej w hierarchii sądownictwa instytucji, godło polskie powinno być wyraźnie rozpoznawalne i niepozostawiające wątpliwości co do polskiej tożsamości

— czytamy w interpelacji Jakubiaka do MSWiA.

Na interpelację opowiedział podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości:

Wizja artystyczna godła Rzeczypospolitej Polskiej winna zatem podlegać ograniczeniom wynikającym z przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych i nie powinna prowadzić do ukształtowania sprzecznego z treścią obowiązujących przepisów obrazu godła wykorzystywanego przez zobowiązane do tego podmioty.

Innego zdania jest Sąd Najwyższy, który już w 2005 r. przekonywał, że:

(…) wskazany w ustawie opis Godła Rzeczypospolitej poprzez jego wzór zawarty w załączniku, nie stanowi bezwzględnego obrazu godła, kopii, tego wzoru. Zdaniem Sądu Apelacyjnego dopuszczalne są pewne odstępstwa od wzoru oraz barwy (przedstawionych we wzorze), wynikających z wizji artysty wykonującego godło, a także z użytego do jego wykonania materiału: tkaniny i koloru użytych nici, metalu o określonych naturalnych barwach, a także barwionego szkła lub tworzywa sztucznego, o ile mieszczą się one w opisie godła wynikających z ustawy. Opis ten nie zawiera intensywności poszczególnych barw ani jej odcieni, a odbiór indywidualny wzorca godła i jego barw, w ocenie Sądu Apelacyjnego, jest odmienny u każdej osoby oglądającej, co wynika z indywidualnych cech postrzegania każdego człowieka, a wiec subiektywnych odczuć

—czytamy w odpowiedzi MS dla posła Jakubiaka.

W 2017 r. Sąd Najwyższy nadal się nie zreflektował i przekonuje, że wszystko jest w porządku, zgodnie z ustawą…

kk