W Brukseli rozpoczął się w czwartek po południu szczyt Unii Europejskiej. Przywódcy mają rozmawiać o kryzysie migracyjnym, relacjach z Rosją, w tym o jej udziale w konflikcie w Syrii, a także o polityce handlowej Unii, m.in. o umowie CETA między UE a Kanadą.

Szczyt zaczął się od spotkania szefów państw i rządów z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego Martinem Schulzem. Tematem pierwszej części obrad będzie kryzys migracyjny. Sprawa ta w ostatnich miesiącach bardzo podzieliła kraje UE na zwolenników rozdzielania docierających do Europy uchodźców według narzuconych kwot oraz przeciwników takiego rozwiązania. We wrześniu w Bratysławie przywódcy uznali, że należy szukać nowego kompromisu w sprawie migracji. W czwartek w Brukseli premier pełniącej przewodnictwo w Unii Słowacji Robert Fico ma zdać pierwszą relację z przebiegu tych starań.

Szef Rady Europejskiej Donald Tusk ocenił przed rozpoczęciem szczytu, że dziś „nie ma już entuzjastów przymuszania kogokolwiek do kwot migracyjnych”.

Ale każdy powinien okazywać solidarność i w jakiejś formie udzielać pomocy w rozwiązywaniu kryzysu migracyjnego. Dotyczy to także Polski i krajów naszej części Europy

—powiedział Tusk dziennikarzom. Przeciwne relokacji uchodźców według ustalonych kwot są przede wszystkim kraje Europy Środkowej i Wschodniej, w tym Polska. Zdaniem Tuska jest szansa, że w grudniu UE będzie mieć gotowe propozycje w sprawie polityki azylowej, „które wreszcie przerwą dyskusje o przymusach i braku solidarności”.

Projekt dokumentu końcowego szczytu wspomina o konieczności wywiązywania się przez kraje UE ze zobowiązań dotyczących relokacji uchodźców. Jednak nacisk kładzie na wzmacnianie ochrony granic zewnętrznych UE, a także na współpracę z krajami afrykańskimi i Turcją w zapobieganiu nielegalnej migracji i odsyłaniu nielegalnych imigrantów. W tym celu UE powinna „wykorzystać wszelkie dostępne polityki i narzędzia, w tym pomoc rozwojową i handel” - oceniono w projekcie dokumentu ze szczytu.

Podczas kolacji tematem dyskusji szefów państw i rządów będą relacje z Rosją, m.in. w kontekście konfliktu w Syrii i wydarzeń w Aleppo, które od kilku tygodni jest intensywnie bombardowane przez siły reżimu Baszara el-Asada przy wsparciu rosyjskiego lotnictwa. Tusk ocenił, że UE powinna mieć wszelkie opcje otwarte, w tym nowe sankcje, w związku z rosyjskimi działaniami w Syrii.

Wieczorem przywódcy mają też wysłuchać informacji brytyjskiej premier Theresy May o jej zamiarach związanych z przygotowaniami do Brexitu. Premier Holandii Mark Rutte ma poinformować, jak zamierza rozwiązać problem ratyfikowania przez jego kraj umowy stowarzyszeniowej UE-Ukraina. W kwietniowym niewiążącym referendum w Holandii większość głosujących wypowiedziała się przeciwko ratyfikacji tego porozumienia.

Piątkowe obrady szefów państw i rządów UE mają dotyczyć przyszłości polityki handlowej. Nieoczekiwanie szczyt musi zająć się umową handlową CETA między UE a Kanadą. Francuskojęzyczny belgijski region Walonia zablokował decyzję o podpisaniu umowy przez Unię, co ma według planu nastąpić pod koniec października. Belgijski rząd federalny stara się znaleźć wyjście z patowej sytuacji. Jeżeli uda mu się znaleźć rozwiązanie do piątku, szczyt UE może dać zielone światło dla podpisania umowy handlowej z Kanadą.

Mam nadzieję, że w piątek będziemy mieli porozumienie, które umożliwi podpisanie umowy z Kanadą. Ona jest bezpieczniejsza i lepsza niż jakiekolwiek inne porozumienie w sprawie wolnego handlu

—powiedział Tusk w czwartek w Brukseli przed szczytem UE. Umowa CETA, podobnie jak negocjowana umowa o partnerstwie handlowym i inwestycyjnym ze Stanami Zjednoczonymi (TTIP), budzi wielkie kontrowersje i protesty niektórych środowisk, obawiających się osłabienia praw pracowniczych, standardów ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności czy też wzmocnienia wpływów wielkich korporacji.

Dlatego na szczycie UE dyskusja ma dotyczyć też tego, jak chronić interesy UE i jej obywateli w polityce handlowej oraz jak uświadomić opinii publicznej korzyści płynące z wolnego handlu.

Wynegocjowane w 2014 r. Całościowe Gospodarcze i Handlowe Porozumienie UE-Kanada (CETA) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a Kanadą. Tymczasowe stosowanie umowy, na które mają się zgodzić państwa UE, ma dotyczyć relacji handlowych. Do czasu zatwierdzenia przez wszystkie kraje członkowskie zawieszona będzie inwestycyjna część umowy.

Polska jest otwarta na rozmowę o nowych sankcjach wobec Rosji w związku z Syrią

—zadeklarował przed szczytem wiceszef MSZ Konrad Szymański.Przed posiedzeniem premier Szydło spotkała się z przywódcami państw Grupy Wyszehradzkiej.

Wiceminister Szymański zaznaczył w rozmowie z dziennikarzami, że podczas posiedzenia Rady Europejskiej będzie mowa o „nowym konsensusie, zmianie polityki migracyjnej UE, przeniesieniu akcentu na instrumenty zewnętrzne”. Podkreślił, że istotne jest takie wyposażenie granicy zewnętrznej, „by obywatele UE mieli pewność, że jest ona kontrolowana”. Dodał, że musi być znana tożsamość każdej osoby przekraczającej granice UE.

Mamy inicjatywy legislacyjne. Chcemy dać zielone światło dla systemu kontroli wjazdu i wyjazdu na granicy zewnętrznej. Chcemy dać zielone światło dla inicjatyw Komisji Europejskiej w obszarze systemu informacji na temat osób, które zamierzają przekroczyć granicę zewnętrzną UE

—powiedział Szymański. Wiceszef MSZ dodał, że potrzebne jest też omówienie tego, w jaki sposób UE ma współpracować z krajami pochodzenia migracji i krajami tranzytowymi dla migracji.

To potencjalnie element nowego porozumienia w sprawie migracji, które ułatwiłoby UE wyrażenie swojej jedności, zamknęłoby problem sporu o tzw. relokację

—uznał. Według niego nie ma powodów, żeby zmieniać cokolwiek w zakresie polityki UE wobec Rosji, w szczególności polityki sankcyjnej.

Na Ukrainie, niestety, nie wydarzyło się nic nowego. Nie widzimy postępu, jeśli chodzi o przywrócenie bezpieczeństwa i integralności terytorialnej Ukrainy

—powiedział Szymański.

Nie ma żadnych podstaw, żeby przygotowywać grunt pod wycofanie lub osłabienie reżimu sankcyjnego wobec Rosji. Niestety bardzo negatywny rozwój wypadków w Syrii powoduje, że jest, by przyjąć kolejne pakiety sankcji. Polska jest otwarta na taką rozmowę

—dodał. **Jak zaznaczył Szymański, polityka UE wobec Rosji musi być konsekwentna i przewidywalna. Jeśli chodzi o CETA oświadczył:

Rozmowa w mniejszym stopniu, jak sądzę, będzie dotyczyła tej szczególnej sprawy, jaką jest porozumienie CETA. Będzie dotyczyła przyszłości polityki handlowej. Polska oczekuje, aby UE prowadziła ambitną, możliwie otwartą politykę handlową wobec świata. Tak samo silnie będziemy akcentowali konieczność umocnienia instrumentów ochrony rynku europejskiego, tak aby polityka handlowa nie powodowała deindustrializacji

—powiedział Szymański. Dodał, że Polska opowiada się za jak największą transparentnością negocjacji umów handlowych.

Rola parlamentów narodowych w tej sprawie powinna być umocniona

—zadeklarował wiceszef MSZ.

Ryb, PAP