Prezentujemy treść listu skierowanego przez prezydenta Andrzeja Dudę do uczestników uroczystości wręczenia odznaczeń państwowych Polakom ratujących Żydów podczas II wojny światowej.

Wcześniej odbył się pierwszy zjazd Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - z okazji 30-lecia tej organizacji. Spotkanie rozpoczęło się w sobotę wieczorem Mszą św. odprawioną w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w intencji Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. W niedzielę w południe Sprawiedliwi razem z przedstawicielami władz państwowych, Instytutu Pamięci Narodowej i organizacji żydowskich wzięli udział w gali przygotowanej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: „Państwo stanowili wyjątek postaw niezwykle heroicznych”. Pierwsze spotkanie polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata

Poniżej pełna treść listu prezydenta Dudy:

Szanowni Państwo!

Dzisiejsza uroczystość jest hołdem złożonym Polakom ratującym Żydów podczas II wojny światowej. Pragniemy uczcić pamięć milionów ofiar zagłady i wszystkich, którzy przeciwstawili się terrorowi niemieckich nazistów, z narażeniem życia własnego i swoich bliskich udzielając pomocy bliźnim.

Rzeczpospolita przez tysiąc lat była dla Żydów gościnnym domem – ziemią Polin. Nasze narody żyły w jednym kraju. Byliśmy współobywatelami, sąsiadami, choć wyznawaliśmy rożne religie i mówiliśmy innymi językami. Dziś jesteśmy spadkobiercami naszej wspólnej polsko-żydowskiej historii i dziedzicami Rzeczypospolitej Przyjaciół, z której pochodziło wielu wybitnych przedstawicieli narodu żydowskiego, takich jak zmarły niedawno były prezydent Państwa Izrael Szimon Peres.

Wspólna historia Polaków i Żydów została w sposób dramatyczny przerwana przez agresję nazistowskich Niemiec. W 1939 roku Rzeczpospolita utraciła niepodległość i znalazła się pod okupacją hitlerowską. W zniewolonym kraju Niemcy chcieli złamać solidarność łączącą obywateli Rzeczypospolitej. Na naszej ziemi stworzyli fabryki śmierci i rozpoczęli Holokaust – najstraszliwszą zbrodnię w dziejach ludzkości. W Polsce i na wschód od niej za wszelką pomoc Żydom groziła kara śmierci. Jednak solidarności nie udało się złamać. Jak gwiazdy w mroku okupacji jaśniały czyny Polaków, którzy zdecydowali się pomagać swym żydowskim sąsiadom, choć często pomoc ta przypłacana była śmiercią zarówno ukrywających, jak i ukrywanych. Polacy ratujący Żydów stali się bohaterami czasu wojny na równi z żołnierzami Armii Krajowej i wszystkimi członkami konspiracji, którzy poprzez walkę zbrojną i tajną działalność cywilną przeciwstawiali się okupantom.

Dziś w imieniu Rzeczypospolitej składam hołd wszystkim Polakom ratującym Żydów. Chylę czoła przed państwa męstwem i odwagą. Niejednokrotnie musieli Państwo podejmować wiele niewyobrażalnie trudnych decyzji. Z całego serca dziękuję Państwu za to, że w czasach nazistowskiego bestialstwa, narażając własne życie, a często także życie najbliższych, bronili Państwo elementarnych praw ludzki zanegowanych i zburzonych przez III Rzeszę: prawa człowiek do życia, prawa do godności, prawa do wolności. Przed wojną na straży tego porządku i tych praw stała II Rzeczpospolita. Podczas okupacji to Państwo wzięli na siebie odpowiedzialność za życie i bezpieczeństwo żydowskich współobywateli.

Dziś Rzeczpospolita oddaje Państwu cześć i chwałę poprzez uhonorowanie wysokimi odznaczeniami państwowymi. To wyraz dumy z chwalebnej postawy Polaków ratujących Żydów, którzy przyczynili się do tego, że jako naród godnie przetrwaliśmy noc okupacji. To również przejaw docenienia osób zajmujących się upamiętnieniem tych niezwykłych bohaterskich czynów. Myślę tu zwłaszcza o Polskim Towarzystwie Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, które od trzydziestu lat szerzy wiedzę na temat Polaków ratujących Żydów. Jednocześnie dzisiejsza uroczystość stanowi symboliczne docenienie czynów wszystkich, także nieznanych z imienia i nazwiska, Polaków, którzy podczas II wojny światowej ocalali Żydów przed zagładą. Raz jeszcze dziękuję za Państwa wyjątkowe świadectwo, które – jestem o tym głęboko przekonany – będzie przekazywane kolejnym pokoleniom Polaków jako dowód polsko-żydowskiego braterstwa i solidarności oraz heroicznej wierności prawdzie i dobry.

Z wyrazami szacunku

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Andrzej Duda

W imieniu prezydenta RP list odczytał minister Wojciech Kolarski, podsekretarz stanu i minister ds. polityki kultury w Kancelarii Prezydenta RP.

LISTA ODZNACZONYCH:

za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich

krzyżem komandorskim orderu odrodzenia polski

1. Pan Jan ADAMCZYK w Denkowie koło Ostrowca Świętokrzyskiego pomagał rodzinie w ukrywaniu Chaima i Mojżesza Frymelów

2. Pani Józefa CZEKAJ wraz z rodzicami ukrywała przez dziesięć miesięcy Miriam Schmetterling, jej męża i teściową w domu rodzinnym w Kopyczyńcach w dawnym powiecie tarnopolskim

3. Pan Ludomir JAGIEŁŁO pomagał matce w ukrywaniu Izydora Legala we wsi Chróścin p Płońskiem

4. Pani Łucja JURCZAK rodzina Nestorowiczów ukrywała rodzinę Sztejnów

5. Pani Krystyna KOWALSKA rodzina Domańskich ukrywała podczas wojny rodzinę Oberländerów

6. Pani Anna KOŹMIŃSKA w latach 1943-1945 ukrywała Abrahama Jabłońskiego

7. Pani Anna KRZYŻOWSKA razem z matką pomagała Stefanowi Zgrzembskiemu oraz Romanowi Beseche

8. Pan Andrzej MIKOŁAJKÓW rodzina Mikołajków ukrywała rodzinę Reichów

9. Pan Leszek MIKOŁAJKÓW rodzina Mikołajków ukrywała rodzinę Reichów

10. Pani Irena SENDERSKA-RZOŃCA na prośbę ojca Irena wnosiła do getta w Borysławiu paczki z lekarstwami, następnie razem z rodziną ukrywała trójkę Żydów

11. Pani Halina Aniela SZASZKIEWICZ ukrywała szóstkę Żydów w swoim mieszkaniu, specjalnie przerobionym do tego celu

12. Pani Jadwiga SZCZESZAK ukrywała w Denkowie braci Frymelów

13. Pani Stanisława ŚLIWIŃSKA pomagała Żydom pracującym w Radomiu w fabryce. Pomogła w ucieczce Tosi Goldberg

14. Pani Józefa TOMAL rodzina Tomalów ukrywała Rachelę Kochane i jej syna Eliasza

15. Pani Janina ZWOLICKA Rodzina Misiewiczów mieszkająca koło Tarnopola ukrywała rodzinę Bieniów

Niedzielna uroczystość to jedno z wydarzeń, które wpisują się w ten obszar polityki prezydenta Dudy: przypomnijmy, że kilka dni temu wraz z prezydentami państw Grupy Wyszehradzkiej Duda odwiedził muzeum Ulmów, opowiadając gościom o Polakach ratujących Żydów.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Szefowie państw Grupy Wyszehradzkiej w Muzeum Ulmów. Prezydenci złożyli kwiaty pod monumentem Ofiar Holokaustu. ZDJĘCIA

Tytuł „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przyznawany jest przez jerozolimski instytut Yad Vashem osobom, które z narażeniem własnego życia i życia swoich bliskich ratowały Żydów z zagłady podczas II wojny światowej. Wręczeniu odznaczenia towarzyszy uwiecznienie nazwiska na Ścianie Honoru w Ogrodzie Sprawiedliwych Yad Vashem oraz nadanie honorowego obywatelstwa Izraela.

Na medalu znajduje się sentencja: „Kto ratuje jedno życie, ten jakby ratował cały świat”. W styczniu 2016 r. liczba odznaczonych na całym świecie wynosiła 26 120 osób. Polacy stanowią największą grupę wśród Sprawiedliwych - jest ich 6620.

TK, maf, PAP

Polecamy „wSklepiku.pl”:„Sprawiedliwi. Jak Polacy ratowali Żydów przed Zagładą” autorstwa Grzegorza Górnego.

Książka o bohaterskich Polakach, którzy podczas okupacji hitlerowskiej z narażeniem życia ratowali Żydów. Dzieło bogato ilustrowane, oparte na materiałach archiwalnych.