Senat oddał hołd Józefowi Czapskiemu. W tym roku mija 120. rocznica urodzin żołnierza i pisarza

Senat w przyjętej jednogłośnie w nocy ze środy na czwartek uchwale oddał hołd Józefowi Czapskiemu, „jednemu z tych, którzy dali świadectwo prawdzie o człowieku - wybitnemu twórcy polskiej kultury XX wieku”. W tym roku mija 120. rocznica urodzin artysty.

W uchwale podkreślono, że 3 kwietnia 1896 r. urodził się Józef Czapski: „waleczny żołnierz, znany malarz, wybitny pisarz i publicysta, jeden z najwybitniejszych Polaków i świadków historii XX wieku”.

Przypomniano, że we wrześniu 1939 r. Czapski dostał się do sowieckiej niewoli; został zwolniony w 1941 r., wstąpił do Armii Andersa i jako jej żołnierz poszukiwał w Rosji do kwietnia 1942 r. zaginionych oficerów polskich.

W uchwale przypomniano też, że Czapski przeżycia z pobytu w Sowietach opisał we wstrząsających książkach: „Wspomnienia starobielskie” i „Na nieludzkiej ziemi”. W uchwale czytamy, że we wprowadzeniu do „Na nieludzkiej ziemi” pozostawił świadectwo swoich emocji:

W miarę pisania nie słabła we mnie, ale narastała świadomość tragicznej przeciwstawności Polski i Rosji, naszych koncepcji, naszych dróg historycznych. Narastało poczucie śmiertelnego zagrożenia Polski.

Ale też pisał dalej:

wierzę, że rzetelne i braterskie współżycie Polski i Rosji jest nie tylko możliwie, ale w przyszłości konieczne, więcej, że jesteśmy sobie mimo naszej „tragicznej przeciwstawności” niezmiernie bliscy

– czytamy.

Nikt w Polsce nie potrafił tak jak Józef Czapski dać świadectwa okrucieństwu tamtego czasu. Uznając, że pomyślną przyszłość można budować tylko na prawdzie, Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd Józefowi Czapskiemu, jednemu z tych, którzy dali świadectwo prawdzie o człowieku - wybitnemu twórcy polskiej kultury XX wieku

– podkreślono w uchwale.

Józef Czapski (1896 - 1993) był synem Jerzego Hutten-Czapskiego i Józefy Leopoldyny z domu Thun-Hohenstein oraz wnukiem kolekcjonera numizmatów Emeryka Hutten-Czapskiego.

W latach 20. XX wieku był jednym ze współzałożycieli ugrupowania artystycznego Komitet Paryski. Po II wojnie światowej wraz z Jerzym Giedroyciem, Gustawem Herlingiem-Grudzińskim oraz Zofią i Zygmuntem Hertzami współtworzył w Rzymie pierwszy numer emigracyjnej „Kultury”, której następne zeszyty zaczęły wychodzić już w Paryżu i podparyskim miasteczku Maisons-Laffitte. Tam też założono Instytut Literacki, w którym Józef Czapski wydawał swoje książki, pisząc jednocześnie do „Kultury” niemal do swej śmierci.

„Wspomnienia starobielskie” zostały wydane w 1944 r. (napisane w 1943 r.), a kilka lat później - książka „Na nieludzkiej ziemi”, poświęcona polskim oficerom zamordowanym w Rosji Sowieckiej.

bzm/PAP