Wojna wszystkich ze wszystkimi. Agresywny ton debaty publicznej ułatwia mobilizowanie elektoratu. Dlatego szans na załagodzenie sporu nie widać wiele

PiS kontra opozycja, KOD kontra Platforma, zwolennicy „twardego kursu” przeciw zwolennikom kompromisu - polską scenę polityczną ogarnęło wojenne szaleństwo. Czym to się skończy?

Powiem szczerze, źle się czuję w sytuacji permanentnej wojny wszystkich ze wszystkim. A przecież, gdyby wierzyć tylko temu, co zdominowało przez ostatnie dni czołówki mediów mamy stan bezustannej konfrontacji.

Oczywiście główny front – to walka o Trybunał Konstytucyjny, zapoczątkowana gdzieś tam u schyłku poprzedniej kadencji, ale podchwycona ochoczo przez PiS natychmiast po wyborach – kompletnie wymknęła się spod kontroli.

Inna rzecz, że w tej abstrakcyjnej wojnie, o  dość dalekie zwykłemu obywatelowi ciało – opozycja – i ta nowa spod sztandarów Ryszarda Petru i ta stara pod wodzą Grzegorza Schetyny – upatrzyła sobie szanse na zaistnienie. I dość skutecznie ją realizuje. Do tego podłączył się samozwańczy i mocno wykreowany przez Gazetę Wyborczą trybun ludowy Mateusz Kijowski ze swoim KOD-em, a ostatnio nawet nieco zapomniana po wyborach Partia Razem.

Mimo wszystko, jakkolwiek krytycznie by nie patrzeć na poczynania KOD-owców – zdołali oni wyciągnąć na ulice całkiem sporo ludzi. Ludzi różnych – tych organicznie nienawidzących „Kaczora” , tych sfrustrowanych z definicji, tych tęskniących za latami młodości w PRL, ale też takich, którym udało się wmówić, że taka bądź inna liczba sędziów w TK - to faktycznie zamach i zagrożenie dla ich przyszłości. Koniec końców jest ich chyba nieco więcej, niż oczekiwaliby liderzy PiS-u. Co oczywiście nie znaczy, że jest to przesłanka do jakichkolwiek ustępstw.

Zgadzam się z tymi komentatorami, którzy twierdzą że największy wyzwaniem dla PiSu są dziś presje międzynarodowe – zwłaszcza te z zza oceanu. Ochłodzenie stosunków ze Sanami Zjednoczonymi jest ostatnią rzeczą na jaką może pozwolić sobie ugrupowanie Jarosława Kaczyńskiego. Opór wobec presji osłabionej kryzysem migracyjnym Unii – to co innego. Ale utrata poparcia Waszyngtonu – jest czymś co mogłoby wywrócić zagraniczną strategię partii.

I to jest, jak na razie, najpoważniejsza przesłanka, która może skłonić liderów PiS do poszukiwania kompromisu. Drugą ma szansę stać się - powoli rodząca się świadomość, że trwałe uwikłanie się w konflikt wokół Trybunału, może opóźnić, jeśli nie uniemożliwić przeprowadzenie innych zapowiedzianych reform. Choćby w samym wymiarze sprawiedliwości. A to już byłoby istotną porażką.

Innymi słowy sprawa trybunału powoli staje się pułapką. Ustępstwa – mogą wedle przekonania liderów partii doprowadzić do blokowania reformatorskich ustaw. Ale brak kompromisu – inną drogą może w efekcie przynieść ten sam skutek. Które zagrożenie jest bardziej realne – pewnie przyjdzie im rozstrzygnąć w nieodległej przyszłości.Bo plan, by zachować status quo do końca kadencji Andrzeja Rzeplińskiego, czyli do końca roku – wydaje się co raz mniej realny.

Tych możliwości uspokojenia sporu – wbrew pozorom - jest kilka, Zarówno pomysł Kazimierza Ujazdowskiego, by stopniowo z dołączać do składu Trybunału październikowych sędziów, jak i propozycja Andrzeja Zolla (zmiana konstytucji i zwiększenie liczby sędziów do 18) , jak też swoista „opcja zerowa” Pawła Kukiza – mogą być punktem wyjścia do jakiegoś rozwiązania. Pod warunkiem, że również opozycji na nim by zależało. Jak na razie jednak– nic na to nie wskazuje. Platforma zapowiada rezolucję w Parlamencie Europejskim. KOD i Nowoczesna kolejne wiece uliczne. Więc zapewne debata publiczna będzie toczyć się w kierunku „My chcemy porozumienia, ale to oni nie chcą”. Tym niemniej samo udowodnienie chęci dogadania się byłoby znaczącym punktem politycznym dla rządu i opinię międzynarodową mogłoby nieco uspokoić.

Najgorsze, że ta wojenno – uliczna atmosfera najwyraźniej przeniosła się i na inne fronty. Choćby telewizyjny. Ostatnie zmiany w TVP – zatrudnienie Kuby Sufina, czy odwołanie Michała Rachonia z funkcji wiceszefa TAI wywołało falę niezwykle agresywnych komentarzy zwolenników i przeciwników tych, bądź co bądź, drugoplanowych zmian.

Po drugiej stronie - podobnie: pozornie zjednoczona zdefiniowaniem wspólnego wroga opozycja zaczęła kłócić się, o to - kto ma  większe prawo do demonstrowania przeciw PiSowi. W kontekście nazwy Partii Razem – wyglądało to szczególnie zabawnie.

Kompletnie niezrozumiały poziom hejtu sprowokował też kabaretowy występ Macieja Stuhra na rozdaniu filmowych Orłów. Bardziej lub mniej udany satyryczny występ drugorzędnego aktora z aluzjami do kluczowych zagadnień obecnej polityki – stał się kolejnym frontem w starciu doktrynerów – pro i anty rządowych. Uhonorowanie go materiałem w Wiadomościach – świadczy tylko o tym, do jakiego stopnia rozhuśtane są polityczne emocje.

Nieliczne apele o obniżenie diapazonu tej debaty – są puszczane mimo uszu. Zbliżająca się rocznica tragedii smoleńskiej, czy plan obchodów uroczystości majowych każą przypuszczać, że sytuacja raczej zaostrzy się niż uspokoi.

To, że PiS nie zamierza łagodzić tonu – najlepiej pokazał Jarosław Kaczyński w swoim wystąpieniu po wyborach uzupełniających na Podlasiu. Mimo, że wynik był dla PiS korzystny – lider partii rządzącej - zdawał się raczej mobilizować swój elektorat, niż cieszyć z wyniku. Bardziej zagrzewa do walki niż lał oliwę na wzburzone fale. Agresywny ton przemówień uczestniczących w sobotnim marszu liderów opozycji niósł podobne przesłanie, tyle że - drugiej stronie.

Wszystko wskazuje więc na to, że taki wojenno-mobilizacyjny nastrój walki wszystkich ze wszystkimi potrwa co najmniej do wakacji. Wizyta papieża Franciszka może być pretekstem do krótkotrwałego „rozejmu”. Co potem? Gdzieś tam w kuluarach przebąkuje się o możliwej rekonstrukcji rządu. Ale to wcale nie oznacza, że druga połowa roku będzie łatwiejsza i spokojniejsza od pierwszej…