Na najbliższym posiedzeniu Sejm zajmie się projektem ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci - wprowadzającej program „Rodzina 500 plus” - zapowiedziała we wtorek szefowa resortu rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.

„Jest to projekt odważny, śmiały, solidarnościowy z polskimi rodzinami i demograficzny”

— mówiła Rafalska na konferencji prasowej w kancelarii premiera.

W poniedziałek premier Beata Szydło osobiście przekazała projekt marszałkowi Sejmu. Rafalska poinformowała, ze Sejm zacznie pracę nad nim na posiedzeniu rozpoczynającym się 10 lutego.

„Często pada takie pytanie: czy stać nas na finansowanie programu +Rodzina 500 plus+? (…) Państwa polskiego nie stać na tolerowanie dalszej sytuacji związanej z demografią i polityką ludnościową. Trzeba instrumentów śmiałych i odważnych. Skoro poprzednia ekipa budowała najdroższe w Europie autostrady, to my dzisiaj mówimy, że musi nas stać na politykę rodzinną. Polityka rodzinna jest polityką, która zawsze będzie kosztowała budżet państwa. My dzisiaj inwestujemy w bardzo opłacalną, o dużej stopie zwrotu inwestycję: w polskie rodziny”

— powiedziała.

Świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł na drugie i kolejne dziecko otrzyma każda rodzina, bez względu na dochodowy. Tylko w przypadku rodzin z jednym dzieckiem trzeba będzie spełnić kryterium dochodowe - 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł w przypadku dzieci z niepełnosprawnością. Świadczenie będzie wypłacane do ukończenia przez dziecko 18 lat.

Rafalska podkreśliła, że próg ukończenia 18. roku życia „jako moment, w którym tracimy uprawnienie do pobierania świadczenia wychowawczego, jest progiem utrzymanym i niezmiennym”.

„Każde wydłużenie okresu wypłacalności świadczenia 500 plus powodowałoby wzrost kosztów. Ta granica wieku jest stosowana (…) w innych krajach. Są nawet kraje, w których w 16. roku życia kończy się wypłata tego świadczenia”

— powiedziała.

Rafalska dodała, że samorządy będą miały zagwarantowane środki na pokrycie kosztów obsługi programu. Wyraziła przekonanie, że przy dobrej współpracy z samorządami uda się sprawnie uruchomić program już na początku kwietnia.

„W projekcie ustawy (wprowadzającej program +Rodzina 500 plus+) jest zawarty przepis o tym, że samorządy otrzymują pieniądze na obsługę tego zadania. (…) W tym roku jest to 2 proc. całego transferu, który wynosi 17 mld zł, czyli mamy blisko 350 mln zł na obsługę tego zadania”

— wyjaśniał wiceminister Bartosz Marczuk. Dodał, że resort przewiduje, że pierwsze środki samorządy otrzymają już tydzień po publikacji ustawy.

Powiedział, że od marca w każdym województwie będą przeprowadzane szkolenia dla samorządów, jak wprowadzać ustawę. Zapewnił, że samorządy nie poniosą w związku z nimi dodatkowych kosztów. Ponadto do końca lutego do samorządów zostanie wysłany podręcznik na temat wdrażania programu.

Świadczenie wychowawcze otrzyma każda rodzina bez względu na stan cywilny rodziców. Minister Rafalska wyjaśniała, że świadczenie będzie przysługiwało temu, kto sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem.

„W przypadku naprzemiennej opieki, tam gdzie jest program wychowawczy, wysokość świadczenia będzie dzielona proporcjonalnie do ilości dni, w których rodzice sprawują nad tym dzieckiem opiekę”

— mówiła.

Jeśli partnerzy żyją w związku nieformalnym i mają dzieci z poprzednich związków oraz wychowują co najmniej jedno wspólne dziecko, wówczas świadczenie na pierwsze dziecko będzie uzależnione od kryterium dochodowego, a na pozostałe dzieci bez względu na dochód.

Dziecko do 25. roku życia, które pozostaje na utrzymaniu rodziców jest uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Dodatkowo wliczane będą też dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje in świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna.

Świadczenie wychowawcze będzie wypłacane w gminach, a w sprawach, w których zastosowanie będą miały unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, świadczenie będą realizować marszałkowie województw.

Wniosek o świadczenie będzie trzeba składać raz w roku. Bedzie można to zrobić przez internet lub osobiście w gminie zamieszkania. Przy składaniu wniosku elektronicznego trzeba posiadać tzw. profil zaufany lub bezpieczny podpis elektroniczny.

Pierwsze świadczenia wychowawcze mają być przyznawane od momentu wejścia w życie ustawy, tj. od 1 kwietnia 2016 do 30 września 2017 r. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od momentu uruchomienia programu, to pieniądze zostaną wypłacone z wyrównaniem od kwietnia 2016 r.

Osoby ubiegające się o wsparcie na pierwsze dziecko będą dokumentowały swój dochód, dołączając do wniosku odpowiednie oświadczenie. Gdy rodzina będzie ubiegać się o świadczenie wyłącznie na drugie i kolejne dzieci, nie będzie konieczności dokumentowania sytuacji dochodowej.

Świadczenie to nie będzie liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia, np. do świadczeń z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego.

Resort wyjaśniał też, że nie zdecydowano się na wprowadzenie górnego progu dochodowego, ponieważ byłoby to nieefektywne. Wyliczono, że przy progu 5 tys. zł oszczędności to 81 mln zł, a koszty weryfikacji - 76 mln zł. Gdyby wprowadzono górną granicę dochodów, wtedy - jak mówiła Rafalska - wszyscy wnioskujący musieliby dokumentować swoją sytuację dochodową.

Resort rodziny, pracy i polityki społecznej szacuje, że z programu skorzysta 2,7 mln rodzin, a wsparciem będzie objętych 3,7 mln dzieci.

ansa/ PAP