Fiasko projektu MEN. 100 mln na bezrobotnych nauczycieli wyrzucone w błoto?

Zapowiedziane w 2013 r. przez resorty edukacji i pracy wsparcie systemowe aktywizacji zawodowej bezrobotnych nauczycieli lub zagrożonych utratą pracy, nie ruszyło – ocenił prezes ZNP Sławomir Broniarz. Według MEN, środki na realizację wsparcia są już w regionach.

Związek Nauczycielstwa Polskiego napisał pismo w tej sprawie do minister edukacji Joanny Kluzik-Rostkowskiej, w którym pyta o losy programu dla zwalnianych nauczycieli.

Broniarz przypomniał, że we wrześniu 2013 r. ówczesna minister edukacji Krystyna Szumilas ogłosiła, iż MEN przeznaczyło 100 mln zł ze środków Unii Europejskiej na pomoc nauczycielom w znalezieniu nowego zatrudnienia, jak i wykorzystanie ich potencjału zawodowego i doświadczeń pedagogicznych na rzecz lokalnego środowiska. Na stronie internetowej resortu podano, że projekty w ramach tego programu ruszą w I kwartale tego roku.

Jak wynika z naszych informacji, albo projekty w ogóle nie ruszyły, albo są w powijakach

— powiedział prezes ZNP.

Chodzi o program wsparcia nauczycieli, którzy utracili pracę z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VIII, Poddziałanie 8.1.2 „Wsparcie procesów modernizacyjnych i adaptacyjnych w regionie”.

Pieniądze miały być przeznaczone m.in. na staże, szkolenia, studia podyplomowe, warsztaty aktywnego poszukiwania pracy, doradztwo zawodowe inicjujące rozpoczęcie nowej działalności gospodarczej. Możliwe będzie m.in. dofinansowanie wynikające z zatrudnienia u nowego pracodawcy. Ponadto osoby, które rozpoczną działalność gospodarczą, mogłyby starać się o dotację.

Program nie jest realizowany w skali ogólnopolskiej. Działa tylko w niektórych regionach

— poinformował Broniarz. Jak mówił w części województw uruchamiane projekty nie są dedykowane nauczycielom. Wymienił m.in. woj. małopolskie, gdzie projekt dla zwalnianych nauczycieli realizuje firma „Grupa doradcza Projekt”. Oferuje ona 100 osobom szkolenia takie jak: „Opiekun osoby starszej”, „Projektant stron internetowych” czy „Monter ociepleń budynków”. Według prezesa ZNP, tylko w woj. dolnośląskim i pomorskim realizowane są programy przygotowane konkretnie z myślą o zwalnianych nauczycieli.

Broniarz przypomniał, że maj to czas podejmowania decyzji przez dyrektorów, którzy nauczyciele stracą pracę z początkiem nowego roku szkolnego.

Od kilku lat nauczyciele masowo tracą pracę. Co roku ze szkół odchodzi kilka tysięcy wykształconych, doświadczonych pedagogów w pełni sił i możliwości zawodowych. W 2012 roku zwolnionych zostało 6,4 tys. pedagogów, w roku 2013 r. - 7,4 tys. nauczycieli

— mówił.

Zwrócił też uwagę na inne - jego zdaniem - groźne zjawisko w polskiej oświacie - ukryte bezrobocie, polegające na obniżeniu wymiaru czasu pracy, np. do pół etatu czy wręcz cząstki etatu jak trzy osiemnaste.

To sprawia, że w statystykach oświatowych dramatycznie nie ubyło zatrudnionych nauczycieli w 2013 roku, ale nie oznacza to, że nauczyciele mają taką samą pracę za takie same pieniądze. Wręcz przeciwnie. Nauczyciel zatrudniony na trzy osiemnaste zarabia jedną szóstą pensji

— powiedział.

Z szacunków ZNP wynika, że w tym roku skala zwolnień będzie mniejsza, niż w latach ubiegłych, co - jak zaznaczył Broniarz - jest typową sytuacją w roku wyborów samorządowych. Samorządy planują zlikwidować tylko około 170 szkół w całym kraju. „Mniej zwolnień nie oznacza jednak, że sytuacja pracowników oświaty jest teraz stabilna. Szacujemy, że zatrudnienie w pełnym wymiarze może stracić ponad 10 tys. pedagogów w skali kraju” - powiedział.

Wymieniał, że na przykład w woj. świętokrzyskim do zwolnienia zostało wytypowanych 100 nauczycieli, 800 będzie miało obniżone pensum. W woj. pomorskim: 252 nauczycieli nie otrzyma dalszego zatrudnienia, a 152 nauczycielom zmniejszono wymiar zatrudnienia. W woj. lubelskim 500 nauczycielom grozi zmniejszenie wymiaru zatrudnienia, a ok. 100 zwolnienie. W woj. kujawsko-pomorskim – 200 osób.

Broniarz poinformował także, że ZNP w porozumieniu ze związkowcami z Serbii zaproponował zorganizowanie dwutygodniowego wypoczynku dla 100 dzieci z terenów dotkniętych powodzią na Bałkanach. Będą miały one zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie w należących do ZNP ośrodkach w Zakopanem i Ustroniu Jaszowcu. Przygotowany zostanie dla nich także program edukacyjno-wychowaczy.

Komentując dla PAP wypowiedź prezesa ZNP na temat wsparcia reorientacji i aktywizacji zawodowej bezrobotnych nauczycieli rzeczniczka prasowa MEN Joanna Dębek poinformowała, że 100 mln zł z Europejskiego Funduszu Społecznego zostało już rozdysponowywane za pośrednictwem regionów. Środki te będą dostępne w latach 2014-2015. Informacji o naborze wniosków należy szukać na stronach internetowych urzędów marszałkowskich lub wojewódzkich urzędów pracy, które dystrybuują te środki do ostatecznych beneficjentów.

Nabór wniosków w województwach jest prowadzony w różnych terminach i na różnych zasadach: ma charakter systemowy, ciągły i otwarty. Środki są dystrybuowane do wyczerpania funduszy; zazwyczaj do września 2015 roku

— wyjaśniła Dębek. Dodała, że taki sposób naboru obrały np. województwa dolnośląskie, lubelskie, lubuskie czy pomorskie.

Środki są także rozdzielane konkursowo na podstawie wniosków złożonych w wyznaczonym terminie (przy czym nabory już się zakończyły, a bezpośredni beneficjenci będą mogli zostać objęci działaniami po rozstrzygnięciu naboru, zazwyczaj od września 2014 roku, a same projekty potrwają również do września 2015 roku), tak jest w województwach: łódzkim, opolskim czy świętokrzyskim.

Z opublikowanego w ubiegłym roku badania wykorzystania potencjału nauczycieli tracących pracę wynika, że wielu nauczycieli zwolnionych z pracy nie podejmuje żadnych działań w celu znalezienia zatrudnienia, biernie oczekując na zmianę sytuacji w lokalnej oświacie i powrót do pracy w szkole.

Badanie przeprowadzone zostało przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej - Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w ramach projektu „Doskonalenie strategii zarządzania oświatą na poziomie regionalnym i lokalnym” realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim.

PAP/mall