W niemieckich księgarniach od poniedziałku dostępne jest krytyczne wydanie listów z prywatnego archiwum hitlerowskiego zbrodniarza Heinricha Himmlera. Na podstawie tych materiałów powstał też film dokumentalny. Zdania co do sensu publikacji są podzielone.
Opatrzona komentarzem historycznym publikacja zawiera wybór korespondencji między Himmlerem a jego narzeczoną, a następnie żoną Margą Siegroth, z domu Boden - od ich pierwszego spotkania we wrześniu 1927 roku do końca wojny i samobójczej śmierci Reichsfuehrera SS w maju 1945. Fragmenty listów jako pierwszy opublikował pod koniec stycznia dziennik "Die Welt".
Odnalezione listy pochodzą z prywatnej rezydencji Himmlera w Gmund w Bawarii, skąd po wkroczeniu armii USA zostały prawdopodobnie zabrane przez jednego z żołnierzy amerykańskich. Na początku lat 80. liczące 700 listów archiwum pojawiło się w Izraelu. Jego posiadacz twierdził, że kupił dokumenty na pchlim targu w Belgii. Obecnie właścicielką archiwum jest izraelska reżyser Vanessa Lapa, która wykorzystała niepublikowane dotąd materiały w filmie dokumentalnym "Der Anstaendige" ("Porządny"), pokazanym w niedzielę w ramach Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Berlinale w Berlinie.
Ta korespondencja jest przerażająco banalna
- powiedziała PAP Katrin Himmler, wnuczka brata hitlerowskiego dygnitarza, która wraz z historykiem Michaelem Wildtem opracowała krytyczne wydanie listów.
Niemiecka politolożka zwraca uwagę na "kłującą w oczy" zgodność poglądów małżonków - ich antysemityzm, rasizm i wrogość wobec demokracji, a także
całkowity brak ciepła, miłości i empatii - wobec siebie i wobec innych. (...) Wojna pojawia się w listach tylko na marginesie, w sposób schematyczny - Marga pisze o nocnych bombardowaniach, Heinrich Himmler o "nawale pracy" na froncie wschodnim
- czytamy we wstępie do publikacji
Jak piszą Katrin Himmler i Wildt, z listów wyłania się obraz Himmlera jako "zbrodniarza z przekonania". Ich zdaniem Himmler nie cierpiał na rozdwojenie jaźni,
nie był równocześnie doktorem Jekyllem i panem Hyde'em,
nie oddzielał swej działalności jako szef SS i wykonawca Holokaustu odżycia prywatnego.
Nie chwalił się zbrodniami przed żoną, lecz
pojmował ludobójstwo jako konieczny obowiązek, którymu powierzono i który powinien solidnie wykonać
- komentują wydawcy, dodając:
Himmler chciał to, co robił, robić gruntownie, solidnie i "porządnie".
Marga Himmler nie kryła swoich antysemickich i rasistowskich poglądów. Po pogromie antyżydowskim 9 listopada 1938 roku pisała do męża:
Ach ta historia z Żydami, kiedy ta hołota wreszcie opuści nas, żebyśmy mogli cieszyć się życiem.
Po agresji na Polskę żona Himmlera pisze o "Polaczkach" i panującym w okupowanej Polsce "nieopisanym brudzie"; cieszy się z "postępów w wojnie", które "zawdzięczamy fuehrerowi".
Himmler w listach do rodziny przedstawia się jako tytan pracy.
Mimo nawału pracy sypiam dobrze,
Jadę do Auschwitz, całuski, Twój Heini,
Załączam kilka fotek z ostatniej podroży na trasie Lublin-Lwów-Dubno-Równe-Łuck
- to kilka próbek twórczości epistolarnej Himmlera z czasów wojny.
Próba lepszego zrozumienia Himmlera, podjęta przez twórców filmu i wydawców książki, zakończyła się fiaskiem
- oceniła redakcja magazynu kulturalnego telewizji publicznej ARD.
Czy możemy dowiedzieć się czegoś o Himmlerze z jego listów, w których pisze, że wybiera się do Auschwitz i ma tam dużo pracy?
- pytają retorycznie dziennikarze.
Uważam, że listy nie mają żadnego istotnego znaczenia dla prób głębszego zrozumienia motywów postępowania Himmlera
- mówi autor biografii Himmlera, historyk Peter Longerich. Życie prywatne nazistowskiego dygnitarza nie miało żadnego znaczenia i nie przybliża nas do wyjaśnienia jego tajemnicy; liczył się urząd, który go uformował - podkreśla.
Himmler - nie do wiary - był człowiekiem, pisał do żony pozbawione literackiego znaczenia listy i nie opowiadał, o dziwo, w domu, co robił w pracy. Trzeba być człowiekiem bezgranicznie naiwnym, by uznać to za sensację
- dworuje sobie opiniotwórczy dziennik "Sueddeutsche Zeitung", ubolewając nad tym, że znany historyk Wildt dał się namówić do udziału w tym projekcie.
Himmler kierował od 1929 roku SS - gwardią przyboczną Hitlera. Po przejęciu przez nazistów władzy w 1933 roku stanął na czele całego aparatu przemocy jako Reichsfuehrer SS i szef policji;odpowiedzialny był za system obozów koncentracyjnych i zagłady, terror wobec ludności terenów okupowanych i Holokaust. Od 1943 roku był dodatkowo szefem MSW.
Po klęsce III Rzeszy Marga Himmler została wraz z córką Gudrun internowana przez Amerykanów. Podczas przesłuchania, o którym informuje filmy Vanessy Lapy, zapewniała, że nic nie wiedziała oobozach koncentracyjnych. Marga Himmler zmarła w Monachium w 1967 roku.
mc,PAP
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/polityka/185332-opublikowanie-listow-himmlera-wzbudza-kontrowersje-w-niemczech-katrin-himmler-ta-korespondencja-jest-przerazajaco-banalna
