Były minister finansów: „Polityka demograficzna w Polsce nie istnieje. Bliżej nam do czarnej dziury niż zielonej wyspy”

Polska obecnie nie posiada czegoś, co można by nazwać całościową polityką demograficzną państwa – mówi były minister finansów i były przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Stanisław Kluza w rozmowie z „Rzeczpospolitą”.

Według niego nawet sam termin polityka demograficzna nie zawsze jest jednoznacznie rozumiany.

Polityka demograficzna odnosi się do czterech polityk traktowanych łącznie: polityki rodzinnej, polityki rynku pracy i działań w zakresie pomocy społecznej oraz polityki emerytalnej

- tłumaczy były minister finansów.

Jak przyznaje jego ocena polityki demograficznej w Polsce, jest „najbardziej krytyczna z możliwych”.

Po pierwsze uważam, że brakuje całościowego spojrzenia na te cztery segmenty. Po drugie przez ostatnie sześć lat nie podjęto działań ani wręcz minimalnego wysiłku, aby przygotować jakiekolwiek założenia w tym obszarze. […} Defekt ten w szczególności obciąża premiera

- przekonuje Kluza.

Jego zdaniem podjęto pojedyncze działania, niektóre z nich kierunkowo słuszne. Nie były one jednak wynikiem szerszego spojrzenia na całość.

Sądzę, że często działano w myśl zasady: coś dodać, coś ująć i ogłosić marketingowy sukces

- uważa były szef KNF.

Według niego była także okazja, by dokonać całościowej i głębokiej reformy systemu emerytalnego.

Tymczasem premier i minister finansów po 6 latach zaniechań w reformowaniu finansów publicznych obudzili się z problemem trudności w dalszym zadłużaniu państwa bez naruszenia progów konstytucyjnych. […] Majstrowanie przy OFE nie sprawiło, że ZUS będzie się bilansował w jakimś przewidywalnym horyzoncie czasu

- dodaje Kluza.

Oraz przekonuje, że ostatnie zmiany w OFE to tylko pozory mające wymiar polityczny, a nie realny.

Wizerunkowo pozwoli to na księgowe przykrycie deficytów ZUS równych ok. 3-4 letnim niedoborom. ZUS nie ma szansy się bilansować, jeżeli nie zostanie podjęta szeroka i całościowa reforma systemu emerytalnego

- tłumaczy.

Według niego w ciągu 20-25 lat przybędzie nam 4 mln. osób w wieku emerytalnym i ubędzie jakieś 6 mln. w pozostałych grupach wiekowych.

Oznacza to, że albo trzeba będzie dużo bardziej zwiększyć obciążenia na osoby pracujące, albo obniżyć realną wartość świadczeń. [..] W mojej ocenie w przyszłości Polska jest wystawiona na ryzyko zaburzeń w utrzymaniu solidarności międzypokoleniowej przez państwo

- zaznacza Kluza.

Jego zdaniem zachodzące zmiany demograficzne to jedno z najważniejszych wyzwań, które stoi przed Polską w I poł. XXI wieku.

Nadal jesteśmy społeczeństwem na dorobku. Oznacza to, że nadchodzący proces starzenia się społeczeństwa dużo mocniej dotknie Polskę. Niestety niewiele podejmuje się działań, aby zapobiegać nadchodzącym procesom. Bardziej widoczne jest bieżące przejadanie dochodu [….]. W tym sensie uważam, że termin „zielona wyspa” jest nieuczciwy i mylący. [..] Bliżej nam do „czarnej dziury”

- przekonuje były minister finansów.

Według niego Polska potrzebuje uczciwej polityki rodzinnej.

W pierwszej kolejności należałoby wyceniać w systemie emerytalnym czas pań, które świadomie decydują się na wychowywanie dzieci i zostają z nimi w domu, poświęcają im swój czas i rezygnują z kariery zawodowej. W długim horyzoncie to by bardzo obniżyło bezpośrednie, jak i alternatywne koszty związane z wychowaniem dzieci

-zachęca.

W systemie emerytalnym należy zdaniem Kluzy również dokonać poważnych zmian.

Należałoby znieść wiek emerytalny, a wprowadzić obowiązek uzbierania składki, która gwarantowałaby emeryturę minimalną z uwzględnieniem wieku osoby. Pozwala to przejść na emeryturę w dowolnym momencie po uzbieraniu składki minimalnej albo dłużej być aktywnym zawodowo, jeżeli ktoś chce mieć emeryturę wyższą niż minimalna

- podsumowuje Kluza.

Ryb