Trybunał Konstytucyjny: utrata bezterminowego charakteru prawa jazdy zgodna z Konstytucją

Trybunał Konstytucyjny odrzucił skargę grupy senatorów i posłów, którzy wnosili o uznanie za niezgodną z Konstytucją ustawę o kierujących pojazdami z dn. 5 stycznia 2011 r. Nowa ustawa wprowadziła od stycznia br. m.in. nowe wzory prawa jazdy, które będą zastępować poprzednie oraz obowiązek składania pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczeń o stanie zdrowia.

I te właśnie przepisy zakwestionowali wnioskodawcy, m.in. wynikający z ustawy obowiązek wymiany praw jazdy. Zdaniem wnioskodawców wiążę się to z ryzykiem utraty bezterminowego charakteru dotychczasowego dokumentu - nowe prawa jazdy, wydawane od stycznia br. obowiązują bowiem maksymalnie do 15 lat.

Jak uzasadniał przedstawiciel skarżących, senator Grzegorz Bierecki, niesie to za sobą groźbę utraty zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa. Jego zdaniem nowe przepisy są bowiem nieprecyzyjne i niejednoznaczne.

Drugą rzeczą zakwestionowaną przez wnioskodawców jest nałożenie przez ustawę obowiązku powszechnych badań lekarskich pomimo istnienia obowiązku składania pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczeń o stanie zdrowia. Grozi to zdaniem grupy senatorów i posłów ograniczeniem części obywateli prawa do ich własności i utrudnieniami podjęcia działalności gospodarczej, jeśli jej warunkiem koniecznym jest posiadanie prawa jazdy. To z kolei miałoby być niezgodne z konstytucyjnym proporcjonalnym traktowaniem obywateli.

W trakcie rozprawy przedstawiciel prokuratora generalnego potwierdził nasze obawy odnośnie niejasności tych przepisów. To jest właśnie nasz główny zarzut - niejasności co do interpretacji tych przepisów. Nam chodzi przede wszystkim, żeby TK dokonał wykładni tych przepisów. Np. chodzi o to, żeby mający bezterminowe prawa jazdy, w wyniku tej operacji wymiany samego dokumentu, nie byli pozbawiani bezterminowych uprawnień, które byłyby wymieniane na uprawnienia terminowe, których to termin zależy od decyzji lekarza w zależności od wyniku badań lekarskich.

- podkreślał sen. Grzegorz Bierecki.

Przedstawiciel Sejmu - co ciekawe poseł Prawa i Sprawiedliwości Andrzej Duda - został do tej roli wyznaczony przez sejmową komisję jako sprawozdawca ustawy - wnosił w imieniu marszałek Sejmu Ewy Kopacz o umorzenie w całości skargi jako niezasadnej. Podkreślał m.in., że prawo jazdy jest prawem ustawowym, a nie wynikającym wprost z Konstytucji.

Prof. Henryk Cioch, występujący obok sen. Biereckiego jako przedstawiciel wnioskodawców, zauważył, że od momentu wejścia w życie nowej ustawy, wydano już blisko milion nowych praw jazdy. Wszyscy będą musieli je wymienić do 2033 r.

Trybunał uznał jednak, że wymiana bezterminowych praw jazdy na terminowe nie stoi w sprzeczności z zapisami Konstytucji - nie narusza zasady ochrony praw słusznie nabytych, ani nie podważa zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa. Z kolei pozostałe zarzuty TK umorzył, gdyż uznał, że w tej części wniosek nie został wystarczająco uzasadniony, a Trybunał może wydawać wyroki wyłącznie w oparciu o tzw. zasadę skargowości, tzn. odnosić się do konkretnych zarzutów i ich argumentacji, a tej, zdaniem TK zabrakło, co uniemożliwiło rozpatrzenie tej części wniosku pod kątem konstytucyjności.

Z uzasadnienia do wyroku TK był zadowolony sen. Bierecki.

Uzyskaliśmy, to, czego oczekiwaliśmy - wiążącą interpretację przepisów prawa, korzystną dla obywateli. W uzasadnieniu do tego wyroku znalazły się bowiem fundamentalne rzeczy - przede wszystkim rozróżnienie utraty daty ważności dokumentu od utraty daty ważności uprawnień - tej jednoznaczności, której zabrakło w samej ustawie o kierujących pojazdami. Można więc teraz jednoznacznie stwierdzić, że ci, którzy mieli bezterminowe uprawnienia do kierowania pojazdami, owszem, będą mieli tę niedogodność wymiany dokumentu natomiast nikt nie będzie mógł interpretować tych regulacji w ten sposób, że zostały te uprawnienia utracone i konieczne jest ponowne ich nabycie.

Dlatego jest to bardzo ważny wyrok i myślę, że dobrze się przysłużyliśmy 16 milionom kierowców w Polsce.

Wyrok jest ostateczny.


not. kim