Polacy potrafią jednoczyć się w wyjątkowych chwilach

Katolicyzm, historia oraz patriotyzm i troska o dobro ojczyzny, ale także wielkie tragedie i sytuacje kryzysowe to czynniki, które najsilniej łączą Polaków - wynika z najnowszego badania CBOS.

Zdaniem 40% respondentów, Polaków tyle samo łączy, co dzieli. Podobny odsetek (40%) uznał, że Polaków więcej dzieli, niż łączy. Jedynie 14% uznało, że więcej jest spraw, które łączą, niż dzielą.

Odpowiedzi na to pytanie zdają się zatem wskazywać, że wśród Polaków poczucie wspólnoty nie jest bardzo silne.

– uznała w komentarzu do badania Barbara Badora z CBOS.

Niezależnie od odpowiedzi na to pytanie, CBOS zapytał przede wszystkim ankietowanych, co według nich Polaków łączy.

Okazało się, że:

Nie ma jednej dominującej wizji tego, co nas łączy. Nie ma wyraźnych symboli czy wartości, które większość uznaje za wspólnotowe – postrzega jako bliskie większości Polaków. Różnorodność odpowiedzi na to pytanie zdaje się zatem potwierdzać tezę, że czynników, o których można powiedzieć, że łączą większość Polaków, nie jest dużo.

– czytamy w raporcie CBOS.

Najczęściej Polacy wspominali o klęskach, katastrofach, nieszczęściach, wielkich tragediach, zagrożeniach, kataklizmach czy sytuacjach kryzysowych (12%). Co setny badany (1%) podkreślał umiejętność mobilizacji i jednoczenia się Polaków w obliczu zagrożenia. Relatywnie często jako spoiwo łączące Polaków wymieniano też religię, wiarę, katolicyzm (11%).

Pośrednio zatem – zdaniem autorki raportu - można mówić o odtwarzaniu stereotypu Polaka–katolika.

Co dziesiąty ankietowany (10%) twierdzi, że Polaków łączy historia, przeszłość. Niewiele mniej respondentów wymieniało patriotyzm, miłość do ojczyzny, dbałość o jej dobro (9%).

Znaczące grupy ankietowanych wyrażały opinię, że Polaków łączy życie w biedzie, ciężka sytuacja materialna, a także rodzina, przywiązanie do niej, troska o jej dobro, więzy rodzinne oraz tradycja i obyczaje (po 7%). Nieco mniej osób (6%) mówiło, że Polaków łączy solidarność w trudnych sytuacjach, wzajemna pomoc, akcje charytatywne.

Co dwudziesty (5%) pytany o to, co łączy Polaków, wymienił język. Tyle samo osób mówiło o wspólnocie interesów, wspólnych problemach, wspólnocie losów (5%) oraz o tym, że łączy nas miejsce zamieszkania, kraj, sąsiedztwo (5%).

Jeszcze rzadziej twierdzono, że Polaków łączy po prostu narodowość, przynależność narodowa (4%) i, co ciekawe, wymieniane jako czynnik jednoczący: nienawiść/wrogość do polityków, rządu, władzy, formacji politycznych czy też pozostawanie w opozycji do rządzących (4%).

Pozostałe czynniki łączące Polaków, w tym symbole narodowe, wymieniło nie więcej niż 3% badanych.

Zdaniem jedynie 1% Polaków łączy śmierć znanych osób, pogrzeby i żałoba narodowa. Tyle samo uznało, że jednoczą nas wielcy ludzie, wielcy Polacy, np. wymienieni w raporcie Jan Paweł II i Tadeusz Mazowiecki.

Tylko co ósmy ankietowany (12%) nie potrafił wymienić żadnych kwestii, a czterech na stu (4%) wyraziło nawet pogląd, że Polaków nic nie łączy lub ograniczyło swoją wypowiedź do stwierdzenia, że łączy niewiele.

Respondenci, pytani o siłę związku z poszczególnymi środowiskami społecznymi, deklarowali najsilniejsze więzi z rodziną (78% utożsamia się z nią, a 18% czuje z nią silny związek). Do grup i środowisk społecznych, z którymi co najmniej silny związek odczuwa nie mniej niż połowa badanych, zaliczają się także najbliżsi przyjaciele i znajomi, Polska, naród, miejscowość zamieszkania, religia (Kościół), region, miejsce pracy oraz grupa zawodowa. Najsłabsze są więzi z partiami i stronnictwami politycznymi oraz organizacjami społecznymi, z którymi większość respondentów nie czuje żadnego związku.

Badanie CBOS zostało przeprowadzone w dniach 7-14 listopada br. na 990-osobowej grupie dorosłych Polaków.