Czego nie wie Leszek Miller, czego nie wiedzą elity? Żałosny koniec idylli z niezależną prokuraturą?

Jestem zawsze ostrożny przy ferowaniu wyroków w sprawie sądowych wyroków. Jeśli sąd udziela ostrej nagany prokuraturze, może to oznaczać różne rzeczy. Rzeczywistą kompromitację prokuratorskich działań lub zaniechań, złą wolę sądu, albo coś pośredniego między tymi dwiema ewentualnościami.

Niemniej sytuacja równoległego prowadzenia śledztw przez dwie, nie pomagające sobie  prokuratury to czysta patologia. Już samo to wystarczy aby z okazji uniewinnień w procesie domniemanych zabójców generała Papały krzyczeć na alarm.

I zaczęła krzyczeć pokaźna grupa polityków. Z Leszkiem Millerem na czele. Lider SLD zażądał w tej sprawie wyjaśnień od prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta.

Czołowy polski polityk nie pamięta, że po pierwsze nie ma prawa pytać o nic Seremeta. Prokuratura jest niezależna i samorządna, nie odpowiada przed parlamentem, przez nikim zresztą. A po drugie, nie ma go o co pytać, bo sam Seremet nie ma z kolei prawa dyscyplinować prokuratorów niższych szczebli. Prokurator generalny o tym ostatnim przypomniał zresztą od razu politykowi. To ostatnie ma się akurat trochę zmienić, ale prace nad rządowym projektem, jeszcze z czasów Jarosława Gowina, trwają od wielu miesięcy.

Miller nie był jedyny. Wyrazy oburzenia padły także ze strony polityków koalicji rządowej, jak również maistreamowych mediów, które całą sprawę relacjonowały w tonie: „gwałtu co się dzieje?”. A przecież i SLD, i obecna koalicja rządowa, i te media, są współodpowiedzialne za obecny kształt ustrojowy prokuratury.

Nową ustawę przyjmowano w roku 2009 jako istne objawienie. Zachwalano i ową „niezależność i samorządność”, i także brak nadzoru nad prokuratorami ze strony kogokolwiek,  jako krok w kierunku większej wolności, test na prawa człowieka, jeśli nie przejaw walki z zamordyzmem. Tak pisała Gazeta Wyborcza i Polityka, tak relacjonował TVN. Dziś psuje stają się naprawiaczami. Roznosiciele zarazy – lekarzami. Nawet się nie zająkną o swojej współodpowiedzialności.

Nie twierdzę, że poprzedni system, kiedy minister sprawiedliwości miał decydujący wpływ na prokuraturę, był idealny. Nie twierdzę, że i przy nim wymiar sprawiedliwości nie miał widowiskowych wpadek. Ale istniała przynajmniej możliwość ich naprawiania. Bo istniał adres, do którego można było o to kołatać. W roku 2009 wszystko to zniszczono – w imię dogmatu, że samorządny prokurator jest najlepszym wyrazicielem stuprocentowej mądrości. Że nie można mu patrzeć na ręce, bo to rodzaj gwałtu na sumieniu.

Rząd PO miał naturalnie inny cel takiej „reformy”: stworzyć system, w którym będzie wpływał na prokuraturę środkami nieformalnymi, ale nie będzie za nią odpowiadał. Za to gromady doktrynerskich komentatorów, zwłaszcza ze sfer prawniczych, kibicowały temu, delikatnie to ujmując, z bezbrzeżnej naiwności.

Sprawa skończyła się katastrofą. Widowiskowa klęska nie ma naturalnie żadnego ojca. Już kilka tygodni temu Wyborcza w kąśliwym komentarzu „Niezależni do bólu” ogłosiła, że dziecko jest nieudane, po tym jak prokuratorzy podjęli szereg nieakceptowanych przez gazetę Michnika decyzji w sprawie tak zwanego zagrożenia faszyzmem. Przy czym niektóre z tych decyzji były istotnie niemądre. Tyle, że Czerska powinna pogratulować sama sobie. Ci sami ludzie potępiają teraz to, do czego wcześniej nawoływali.

Trzeba przyznać, że akurat w tej sprawie (złośliwie mówiąc jak w mało której) PiS zajmował stanowisko konsekwentne, przedstawiając ten eksperyment z samorządną prokuraturą jako czyste szaleństwo. Ja także powtarzałem to dziesiątki razy z uporem Katona starszego przypominającego o zburzeniu Kartaginy. Wyszło na nasze, tylko co z tego?