Wojciechowski: Niejasne przepisy nowego pakietu reform Schengen mogą stać się przyczyną nadużyć

Po długich konsultacjach zostało zawarte porozumienie, w sprawie reformy układu z Schengen, zmieniające zasady przywracania tymczasowych kontroli na granicach wewnętrznych. Rada, forsowała więcej swobód dla państw członkowskich, by móc przywracać kontrole graniczne, ilekroć uznają to za niezbędne. Natomiast, Parlament i Komisja chciały dać państwom członkowskim niewiele swobody w przeprowadzeniu kontroli granicznej, określając warunki jednostronnego zawieszenia układu. Według osiągniętego porozumienia, Komisja w przypadku stwierdzenia poważnego zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie zalecenie oceniające konieczność przywrócenia kontroli na granicach wewnętrznych. Nie jest jednak klarowne, jakie zagrożenia są kwalifikowane, jako poważne.

Stwierdza się, iż w razie poważnego zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego, państwa członkowskie mogą tymczasowo przywrócić kontrole graniczne na okres maksymalnie 30 dni, przedłużone do maksymalnie 6 miesięcy. Jeśli będzie to tylko możliwe, co najmniej 4 tygodnie przed ponownym wprowadzeniem kontroli, państwa członkowskie powinny poinformować pozostałe państwa członkowskie, Komisję i Parlament. Komisja jest upoważniona do wydawania opinii w tym zakresie. W wyjątkowych sytuacjach (np. w przypadku natychmiastowego zagrożenie terrorystycznego) państwa członkowskie mogą, bez uprzedniego powiadomienia, przywrócić kontrole graniczne na okres maksymalnie 10 dni z możliwością przedłużenia do 2 miesięcy. W wyjątkowych sytuacjach, gdy ogólne funkcjonowanie strefy Schengen jest zagrożone (np. Grecja, straci kontrolę nad granicą z Turcją), kontrole graniczne mogą zostać ponownie wprowadzone na granicach wewnętrznych strefy Schengen na okres do 6 miesięcy z możliwością przedłużenia do dwóch lat. Taka sytuacja będzie jednak musiała być poprzedzona wnioskiem Komisji i zaleceniem Rady. Zanim takie działanie będzie mogło mieć miejsce, powinny zostać wyczerpane wszystkie inne możliwe rozwiązania (np. finansowe czy inne).

Istnieją, niestety, zastrzeżenia, co do zawartego porozumienia, z powodu wielu niejasności, związku z czym delegacja PiS w PE wstrzymała się od głosu w tej sprawie. W wyjątkowych sytuacjach, na przykład w przypadku natychmiastowego zagrożenie terrorystycznego, państwa członkowskie powinny móc przywrócić kontrole graniczne, jednak z powodu niejasnych przepisów istnieje również zagrożenie, że państwa członkowskie, czy rządy poszczególnych państw będą nadużywały możliwości przywrócenia kontroli granicznych, kosztem biedniejszych krajów

- powiedział Janusz Wojciechowski, poseł PiS do PE.

Nowy system zarządzania ma wejść w życie 1 stycznia 2014 r. Strefa Schengen liczy dziś 30 członków, z których 17 stosuje już umowę, a pozostałe są na etapie przejściowym.